De VAR, het blijft een onophoudelijke bron van vermaak, maar nog meer van ergernis en zelfs woede. Na de wedstrijden van de laatste dagen in competitie en beker lijkt alles naar een hoogtepunt – sorry, dieptepunt – te evolueren. De frustratie neemt hand over hand toe. En vaak is de reactie ook zelfs zeer begrijpelijk, want de elleboogstoot van Buchanan (Club Brugge) en de tackle van Agbadou (KSV Eupen) verdienden wel degelijk (bloed)rood. Dit waren niet alleen absoluut zware fouten, het was in beide gevallen een aanslag op de persoonlijke integriteit van de tegenspeler. Dit kan en mag nooit worden getolereerd. Niet op een voetbalveld en niet elders. Nooit.
Wat je allemaal niet leest en hoort over deze beide incidenten … Woorden als failliet van de VAR, diefstal, een pure schande, incompetentie, levenslange uitsluiting van “het scheidsrechterschap”, competitievervalsing, corruptie en zelfs opzettelijke misdaad. Het zijn allemaal woorden die ik ergens heb gelezen of gehoord. Waarschijnlijk is de reeks verwensingen nog veel langer dan wat ik hier heb opgesomd.
Het is echt te belachelijk voor woorden. In de meeste commentaren rond de VAR worden twee dingen voortdurend door elkaar gehaald: de VAR en de mensen die de VAR gebruiken om een oordeel te vellen. Een dergelijke situatie zie je nooit, ik herhaal “nooit”, in de andere sporten waar een videosysteem wordt gebruikt om moeilijke situaties te beoordelen. Neen, dit wil niet zeggen dat er daar geen discussies zijn, maar zeker nooit over fouten die regelrechte aanslagen zijn. Je mag ervan op aan dat in hockey of in rugby een vrijwillige elleboogslag een wekenlange schorsing zou betekenen.
Maar dit is echt niet het failliet van de VAR. Laten we hierin heel duidelijk zijn: met de VAR als registratiemateriaal is absoluut niets mis. De 100% duidelijke en echt ontoelaatbare fouten worden gemaakt door de refs die de VAR bedienen en op basis van die beelden oordelen. In de beide gevallen gaan ze twee keer in de fout. Ze interpelleren de ref niet. De ref, van wie je mag uitgaan dat hij de fout niet (goed) heeft gezien en daardoor de fout niet eens als fout beoordeelt. Het gaat dus wel degelijk om weliswaar menselijke interpretatiefouten, waarvan we zouden mogen uitgaan dat ze niet opzettelijk, maar uit onkunde worden gemaakt. Tenminste, dat hopen we met zijn allen.
Het ligt dus niet aan het registratietoestel, want dat kan alleen maar registreren wat er gebeurt. Toegegeven, in enkele gevallen blijft er discussie, maar ook daar gaat niet het toestel in de fout, maar is de boosdoener de hoek van waaruit iets wordt geregistreerd. Daarbij komt dan nog eens de vertraging die vaak een verergerend effect sorteert, waardoor zelfs een licht contact erger lijkt dan het in werkelijkheid is. We mogen hierbij niet uit het oog verliezen dat in negentig procent van de gevallen de VAR het wel bij het rechte eind heeft en dat die beslissingen leiden tot een juistere beoordeling van spelsituaties.
In ieder geval, de uitleg van VAR-coördinator is koren op de molen van de VAR-ontkenners. Neen, de foute beslissing van het elleboogincident heeft niets te maken met een te snelle beslissing, maar gewoon met verregaande incompetentie. Ik heb in deze kolommen heel vaak de verdediging van de refs op mij genomen, maar je kunt natuurlijk niet verdedigen wat niet te verdedigen valt. Het valt daarom te overwegen om de VAR-mensen te laten bijstaan door technici die een juister oordeel kunnen vellen, los van alle commotie. Of de scheidsrechters langduriger op te leiden en voortdurend bij te scholen. En niet, zoals hier en daar gesuggereerd wordt, hen meer te betalen. Mocht het inderdaad zo zijn dat scheidsrechters minder alert zijn omdat ze slechts 450 euro krijgen als ze in Tubeke moeten zijn, dan moet er dringend gesproken worden.
Nu, commotie zal er altijd zijn. Neem nu de twee gevallen in de bekermatch tussen KV Mechelen en Zulte Waregem. Vanuit het standpunt van de West-Vlaamse supporter valt te begrijpen dat hij verwijst naar de – al dan niet – even erge fout van Schoofs vroeger in de wedstrijd, terwijl een kakker met evenveel verve zal beweren dat de fout van Ciranni veel erger was. Hier kun je over blijven discussiëren, zolang de reglementen bij dergelijke gevallen niet duidelijk zijn. Velen zullen zeggen dat dit het voetbal net zo interessant maakt. Ik durf hieraan te twijfelen.
Er is met andere woorden heel wat werk aan de winkel. Op alle beslissingsniveaus moet er overleg komen over hoe het moet. En dan moet daar ook naar gewerkt worden. Tijdens de wedstrijden en niet zoals nu met stoethaspel De Bleeckere die in je reinste non-communicatieve stijl komt vertellen hoe het had gemoeten. Het zou al helpen, mocht de communicatie tussen VAR en scheidsrechter – zoals in rugby en hockey – openbaar via de public address worden gevoerd. Dan zou de voetbalsupporter op zijn minst begrip kunnen opbrengen voor de beslissing van de ref, los van de emoties van supporters.
Zelf ben ik ook voorstander om elke ploeg twee kansen op review te geven. Het zou heel wat schwalbes, matennaaierij en smerige fouten verhinderen. En elke ploeg zal zich wel hoeden om zomaar om een review te vragen.
Moraal van het verhaal: schiet hier op de pianist en niet op de piano.
