De impact van de Bende van Nijvel op het Belgisch voetbal – Kurt Deswert

Meer dan dertig jaar na datum lijkt er eindelijk opheldering te komen in het mysterie rond de Bende van Nijvel. Bizar genoeg had de Bende van Nijvel ook een enorme impact op het Belgisch voetbal… Een verhaal dat vandaag grotendeels vergeten is.

Zwarte boekhouding van J.J.

Eén van de eerste misdaden die aan de Bende werd toegeschreven, vond plaats in december 1982 in de Auberge du Chevalier, in de schaduw van het welbekende Kasteel van Beersel. De Auberge was in handen van een vzw die beheerd werd door gewezen international Jef Jurion. Hij had van de Auberge een succesverhaal gemaakt. Er kwam veel schoon volk over de vloer; genre Eddy Merckx, Julio Iglesias, Lomme Driessens enzovoorts. Maar de Auberge was door zijn ligging vlakbij de autosnelweg en een beetje verscholen in het duister, ook een ideaal doelwit geweest voor rondtrekkende dievenbendes. Er hadden in het verleden al verschillende inbraken plaatsgevonden. Daarom had Jurion een conciërge in dienst genomen; de 72-jarige vader van zijn kok. Die man werd op 23 december door zijn zoon dood aangetroffen in de zaak. Hij was op erg brutale manier vermoord… Van de daders geen spoor.

Hoewel de moord zelf nooit opgehelderd zou worden, werd er wel diep in iets anders gegraven; namelijk in de zwarte boekhouding van Jurion die men ter plekke aantrof. Men stelde vast dat er heel wat onregelmatigs in de papieren terug was te vinden. En Jurion had al geen al te beste reputatie… Een paar jaar eerder was hij al betrokken geweest bij een omkoopaffaire tussen Berchem en La Louvière, de club waarvan hij toen trainer was. Die zaak had hem een levenslange schorsing door de Voetbalbond opgeleverd. (Die, naar de geplogenheden van het huis, ook redelijk snel teniet zou worden gedaan…)

De komst van Guy B.

Jurion keerde terug in het voetbal, maar ditmaal als makelaar. En was onder meer degene die de toenmalige recordtransfer van de sublieme rechtsbuiten Roger Van Gool van Club Brugge naar FC Keulen had weten regelen. De recherche besloot verder te graven in Jurions papieren, ook bij hem thuis. Daar ontdekte men naar verluidt het nodige belastende materiaal rond de miljoenentransfer van Alexander Czerniatinsky van Antwerp FC naar RSC Anderlecht in de zomer van 1982. Bij die overgang bleek behoorlijk wat zwart geld omgegaan te zijn.

Antwerpvoorzitter Eddy Wauters, topman bij de toenmalige Kredietbank, belandde net als Jurion voor verhoor een aantal weken in de gevangenis. Ook Michel Verschueren en Constant Vanden Stock mochten het gaan uitleggen aan de recherche. Onderzoeksrechter Guy Bellemans werd op het dossier gezet en beet zich er stevig in vast. Hij zou de wijdverbreide zwartgeldcultuur van ons voetbal tot op het bot proberen blootleggen.

Omkoopaffaire Standard-Waterschei

Als een uitloper van datzelfde onderzoek ontdekte men ook de zwarte boekhouding van Standard Luik. Die werd naar verluidt zonder al te veel gène door Roger Petit, toenmalig secretaris-generaal van Standard, open en bloot gepresenteerd aan de Bijzondere Belastingsinspectie. In het kasboek bleek een onverklaarbaar bedrag opgenomen voor 1982, bestemd voor toenmalig trainer Raymond Goethals. Die werd opgepakt voor verhoor. ‘Raymond la science’ ging snel door de knieën. Hij beweerde dat het bedrag voor Eric Gerets bestemd was. Het verlinken van zijn kapitein zou tot een jarenlange vete tussen beide grootheden van ons voetbal leiden. Gerets  had zogezegd de opdracht gekregen om er zijn dorpsgenoot Roland Janssen van Waterschei mee te benaderen. Het bedrag moest dienen om de Waterscheispelers ervan te overtuigen het “rustig aan te laten doen” in hun wedstrijd tegen Standard, dat op het punt stond kampioen te worden en drie dagen later in en tegen Barcelona de finale van de Europacup der Bekerhouders moest spelen. Dat gebeurde ook. Standard won met 3-1. Maar de omkoopaffaire kwam twee jaar later als gevolg van het onderzoek toch aan het licht en deed het Belgisch voetbal vervolgens op zijn grondvesten daveren.

Schorsing Standardspelers

Goethals en een groot deel van de Standardspelers werden geschorst, net voor het EK 1984. Strafrechtelijk werden ze niet vervolgd, want omkoping was nog niet onwettelijk op dat moment. Voor youngsters als Georges Grün en Enzo Scifo betekende het een vervroegd debuut onder de internationale spotlights, maar voor een hele generatie opkomende Standardinternationals zoals Jos Daerden of Guy Vandersmissen zorgde het voor een serieuze knik in hun carrière…

Met het zwart geld dat (deels) aan banden werd gelegd (maar dat wel nog vlot zijn weg zou vinden naar de lagere reeksen), verloor het Belgisch voetbal meteen ook één van zijn voornaamste competitieve voordelen ten opzichte van de andere Europese competities.

Ondanks het feit dat de gruwelijke Bendemoord in wezen niets met de zwartgeldcircuits in ons voetbal te maken had, bracht ze wel een ongrijpbaar balletjes aan het rolletje. Zowel België als ons voetbal zouden nadien nooit meer dezelfde zijn.

Kurt Deswert is auteur van het boek Aftrap in Brussel. De vergeten geschiedenis van het voetbal in de hoofdstad