De glorie van Ajax telt niet langer

Een nieuw seizoen, een geluid. ‘Resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst’ – het mantra van de banken is ook van toepassing op Ajax, Matthijs de Ligt en Frenkie de Jong. De ’golden boys’ van 2019 ervaren het bij hun nieuwe clubs, Ajax in de aanloop naar een nieuwe campagne in de Champions League.

De haperingen bij de start brengen Ronald Koeman nog niet aan het twijfelen, nu Oranje vrijdag met een uitwedstrijd tegen Duitsland de beslissende kwalificatiefase voor Euro 2020 ingaat. Om De Jong en De Ligt maandag bij hun weerzien in het Oranje-kamp in Zeist moed in te spreken, putte Koeman uit eigen herinneringen.

Dertig jaar geleden verloor de huidige bondscoach zijn eerste competitieduel voor Barcelona met 2-0 bij Real Valladolid. Voor hem was 12,5 miljoen gulden aan PSV betaald, nog geen 6 miljoen euro; Koeman was daarmee destijds een van de duurste nieuwelingen aller tijden bij Barcelona.

,,Ik kan de krantenknipsels nog uit de oude doos halen. ‘Wie hebben ze nou gekocht? Komt nooit meer goed’, dat soort teksten”, haalde Koeman op uit zijn geheugen. Met hem kwam het goed, met als hoogtepunt zijn winnende vrije schop in de finale van de Champions League, in 1992 op Wembley.

HIËRARCHIE

Koeman, De Jong en De Ligt hebben met elkaar gemeen dat ze niet gauw twijfelen aan zichzelf. Frenkie de Jong, hartstochtelijk bezongen binnengehaald bij Barcelona, moet zijn plaatsje in de hiërarchie bevechten. Vooralsnog behoudt Sergio Busquets de voorkeur op ‘zijn’ plekje. Vooruitgeschoven op de linkerflank wordt De Jong nog wel eens overgeslagen door zijn medespelers.

Voor Matthijs de Ligt begon de Serie A op de reservebank van Juventus. Giorgio Chiellini en Leonardo Bonucci, de twee oude rotten in de defensie van de Oude Dame, mochten eerst nog onderstrepen dat ze niet zomaar opzij gaan voor een jongeling ut Amsterdam. Een ernstige knieblessure van Chiellini, opgelopen daags voor het duel met Napoli in de tweede competitieronde, maakte zaterdag alsnog de weg vrij voor de aankoop van 70 miljoen.

De Ligt’s debuut verliep desastreus. Juventus won weliswaar, maar dankte dat slechts aan een ronduit onhandig eigen doelpunt in de 92^ste minuut van Napoli-verdediger Koulibaly (4-3). Voordien waren de bezoekers van 3-0 teruggekomen tot 3-3, allemaal tegentreffers die De Ligt werden aangerekend.  De reacties waren meedogenloos, de rapportcijfers knetterend onvoldoende, tot een 3 zelfs. ,,Ik weet dat ik bij alle drie de goals dingen beter had kunnen doen”, bekende De Ligt.

DEBUUT IN BULGARIJE

Zijn fouten herinnerden aan zijn eerste optreden in Oranje,  in maart 2017, als 17-jarige uit tegen Bulgarije. Met een 2-0 nederlaag raakte het WK van 2018 die avond nog verder uit zicht voor Oranje. De Ligt kreeg beide treffers op zijn geweten. Hij zelf droeg de schuld niet lang met zich mee. Ook nu relativeert hij de koude start. ,,Nu ik hier ben, merk ik pas wat de veranderingen allemaal met je doen als persoon. Een reality check”, aldus De Ligt, terug onder de paraplu van Oranje.

Het vertrouwen van Ronald Koeman in hem heeft er niet onder geleden. Koeman: ,,Hij oogde niet zoals wij graag willen zien, maar ik twijfel niet aan hem. Juventus had hem bij zijn debuut ook wel kunnen helpen door Bonucci met al zijn ervaring naar links te schuiven. Dan had Matthijs in zijn vaste rol als rechtercentrumverdediger kunnen spelen. Voor mij is er niets veranderd aan mijn vertrouwen in Matthijs.”

RUUD GULLIT

Ruud Gullit, gerijpt en gelouterd in het Italiaanse voetbal, herkent in het spel van De Ligt wat de overgang van Ajax naar een Italiaanse topclub zoal met zich meebrengt. ,,Matthijs de Ligt is bij Ajax opgeleid en vertrouwd geraakt met vrijwel altijd voetballen in balbezit. Bij Ajax kreeg hij daardoor weinig te maken met problemen die de spits van de tegenpartij kan veroorzaken. Meevoetballen zoals ze bij Ajax van De Ligt verlangden, is in Italië niet belangrijk. Daar moet je gefocust blijven op je tegenstander, op spitsen die allemaal van hoogwaardig niveau zijn omdat die zich ontwikkeld hebben tegen sterke defensies. Bij Ajax worden weinig tot geen spelers opgeleid als verdediger. Weet je nog wat Johan Cruijff deed toen hij als coach bij Ajax begon? Hij trok Spelbos en Wouters aan, twee types die Ajax zelf niet had. Matthijs de Ligt is als echte verdediger een van de weinige uitzonderingen in de opleiding van Ajax. Ik weet zeker dat hij ook deze fase in Italië doorkomt.”

Het wegvallen van De Ligt en De Jong, plus de vrij geruisloos naar Genoa vertrokken Lasse Schöne, ontwrichtte de as van Ajax. In de laatste week van de transferperiode verhuisde ook nog de opnieuw met zichzelf worstelende spits Kasper Dolberg, voor 20,5 miljoen naar OGC Nice. Daarmee heeft Ajax in de Transfer Window voor ruim 200 miljoen aan verkochte spelers geïncasseerd.

Verdere uitholling van betekenis hoefde de sensatie van de Champions League in 2019 niet te noteren. Een flink aantal spelers tekende zelfs langere, verbeterde contracten, onder anderen de sterspelers Dusan Tadic, Hakim Ziyech, Davis Neres die daarmee aantrekkelijke aanbiedingen uit het buitenland negeerden.  

Maar het sprankelende, frivole combinatiespel van vorig seizoen is nog slechts sporadisch vertoond. Moeizaam zoekend heeft Ajax intussen gaandeweg wel wat meer balans gevonden met nieuwe Zuid-Amerikanen als de Argentijn  Lisandro Martinez en de Mexicaan Edson Alvarez. Voor Razvan Marin gaat het nog te snel, ook al had Erik ten Hag in de eerste maanden zoveel vertrouwen in hem dat de oud-speler van Standard Luik toen steeds op een basisplaats mocht rekenen.

KRITIEK OP TEN HAG

De gewenningsperiode van Ajax heeft nog geen ernstige averij veroorzaakt. De Amsterdamse club plaatste zich opnieuw voor de groepsfase van de Champions League, maar zonder te overtuigen tegen PAOK Saloniki en Apoel Nicosia.  Daardoor leefden de criticasters van een jaar terug weer op.

Opnieuw moet Ten Hag het ontgelden in De Telegraaf en het tv-programma Voetbal Inside. In die media wordt opnieuw melding gemaakt van een koele verhouding tussen Ten Hag en zijn sterspelers Tadic en Ziyech. Het succes van vorig seizoen wordt nu toegeschreven aan Alfred Schreuder, de assistent-coach die inmiddels aan het bewind staat bij de Duitse Bundesliga-club Hoffenheim.

 ,,Insinuaties”, noemt Ten Hag die beweringen. Uit protest bleef  hij daarom maandag 1 september weg van het jaarlijkse voetbalgala van De Telegraaf. Dat zijn spelers Matthijs de Ligt (Gouden Schoen), Dusan Tadic (Bronzen Schoen) en Frenkie de Jong (Talent van het Jaar) in de prijzen vielen, kon hem niet verleiden. ,,Ik ga niet gezellig doen met mensen die suggestief zijn”, motiveerde Ten Hag zijn besluit.

De coach van Ajax ervaart nu dat de glorie van vorig seizoen is verjaard. Hoe jong het verleden nog maar is.

TWITTER: @hmees