De Eredivisie is zijn ‘Belgische enclave’ kwijt. Een jaar na de promotie is Willem II alweer gedegradeerd. De klassieke club uit Tilburg (van 1896) liet zich in de play-offs ringeloren door Telstar, de nummer7 van de Keuken Kampioen Divisie (Eerste Divisie), genoemd naar een van de eerste communicatiesatellieten uit de beginjaren van de ruimtevaart.
Telstar lanceerde zich zondag in de play-offs met zes clubs uit de Eerste Divisie en de nummer 16 van de Eredivisie. Op de zestiende plaats lijkt een banvloek te rusten. De laatste tien jaar lukte het slechts twee Eredivisie-clubs om de play-offs te overleven. Willem II deed het zelf in 2016, en Roda JC handhaafde zich een jaar later via de ontsnappingsroute. Sinds er twee teams rechtstreeks uit de Eredivisie degraderen (vanaf 2020) is de nummer 16 elk jaar met ze meegegaan.
Met de degradatie trekt Willem II een neerwaartse lijn door die halverwege de competitie door weinigen werd voorzien. De Tilburgse club waande zich als nummer 9 van de Eredivisie al veilig. De ogen bleven binnen en rond Willem II gesloten voor de kwalitatief matige inhoud van de selectie, het vele geluk en het tanende geloof bij de spelers in de doctrine van coach Peter Maes.
Lawaai van Maes
Met veel lawaai vanaf de zijlijn en op het trainingsveld had Maes eerder het elan teruggebracht bij Willem II. Op een lager niveau lukte het hem met ouderwets countervoetbal vorig seizoen de titel te grijpen, de altijd enthousiaste aanhang raakte er door verblind. Terug in de Eredivisie kon deze aanpak nog enkele maanden renderen, maar gaandeweg werd wel duidelijk dat het perspectief vervaagde.
Ook nieuwe spelers konden Willem II niet sterker maken, integendeel. De stoet spelers uit het Belgische voetbal, niet goed genoeg voor de Pro League, riep alleen de vraag op of technisch directeur Tom Caluwé en Peter Maes elders geen betere krachten hadden kunnen vinden – zonder connecties met agenten in België. Het vertrek van Tom Caluwé (naar KV Mechelen) en het ontslag van Peter Maes kwamen te laat om het verval te keren. Ook de tot hoofdcoach gepromoveerde Kristof Aelbrecht, langs de lijn een tegenpool van zijn voormalige chef Maes, kon Willem II geen impulsen meer geven.
Promotie Telstar na 47 jaar
Met Willem II raakt de Eredivisie een club kwijt die met een altijd vol stadion en een vaste toeschouwersschare voldoet aan de voorwaarden voor het hoogste niveau, Anders ligt dat met de drie nieuwkomers in de Eredivisie: FC Volendam, Excelsior en Telstar. De kampioen en de nummer twee konden nooit duurzaamheid geven aan hun eerdere Eredivisie-bestaan. Telstar speelde liefst 47 jaar lang niet op het hoogste niveau en bracht zijn stadionnetje in de loop der jaren terug naar wat doorgaans nodig is in de Eerste Divisie; geschikt voor krap 5.000 mensen en niet bestand tegen massaal wangedrag van supporters.
De promotie vergt nu een krachttoer van Telstar. Met directe ingang moeten natuurgras en veldverwarming worden aangelegd, conform de vereisten in de Eredivisie, De lichtinstallatie moet op peil worden gebracht. De spelersgroep, die nu nog werd samengesteld met een budget van minder dan 2 miljoen euro, vraagt om een ingrijpende upgrade. In alles is Telstar nog een club die nooit de Eredivisie heeft geambieerd. Van alle clubs in het Nederlandse profvoetbal speelde alleen FC Eindhoven (één seizoen) langer in de Eerste Divisie dan Telstar.
Telstar-fusie
De club uit de IJmond, de toegangsroute vanuit de Noordzee naar Amsterdam, mocht lang geleden nog wel de topclubs ontvangen op Sportpark Schoonenberg in Velsen. Veertien jaar handhaafde Telstar zich na promotie in 1964 doorgaans moeiteloos in de hoogste klasse. De Eredivisie-status van Telstar weerspiegelde ruim zestig jaar geleden het succes van een destijds zogeheten Telstar-fusie.
Het samengaan in 1963, een jaar na lancering van de communicatiesatelliet, van de twee secties betaald voetbal binnen de clubs VSV (Velsen) en Stormvogels (IJmuiden) tot Telstar inspireerde ook andere steden tot saneringen. Betaald voetbal werd voortaan gespeeld door een stichting zonder verenigingsstaart. In navolging van Telstar kwam het zo tot fusies-in-de-top in Enschede (FC Twente) Alkmaar/Zaanstreek (AZ), Sittard (Fortuna), Utrecht en Den Bosch. De amateur-afdelingen van de betrokken clubs keerden terug bij de amateurs.
Degradatie met Louis van Gaal
Na de degradatie uit de Eredivisie in 1978 (met Louis van Gaal speler) is Telstar zich gaandeweg als cultclub gaan profileren. Nadrukkelijker nog wentelde het zich in die rol na de verdwijning uit het betaald voetbal in 2010 van het naburige FC Haarlem. De media in de hoofdstad koesteren Telstar vooral de laatste jaren als de club met ludieke acties en zonder bijzondere aspiraties om hogerop te komen. De belangstelling bij de thuiswedstrijden kreeg er nauwelijks impulsen door. Een gemiddelde van 3.000 toeschouwers was dit seizoen al een piek in de 21ste eeuw.
Met prestaties heeft Telstar al die jaren in de Eerste Divisie maar sporadisch de indruk gewekt naar promotie te streven. In de laatste 30 jaar is het nooit hoger gekomen dan incidenteel als vijfde (1994) of zesde (2018). Meestal eindigde het op de onderste helft van de ranglijst.
Ronald Koeman junior
In de euforie van de nooit verwachte promotie wilden clubleiding, spelers, staf en supporters zondag nog niet stilstaan op wat nu op Telstar afkomt. Doelman Ronald Koeman junior (de zoon van de bondscoach) ziet zijn droom gerealiseerd en mag op 30-jarige leeftijd nog naar de Eredivisie. Topschutter Youssef El Kachati beraadt zich over aanbiedingen van Hannover 96 en NEC Nijmegen. Aanvoerder Mitch Apau (35) staat voor de vraag of hij zijn afspraken met Tweede Divisieclub SV Spakenburg moet schrappen om nog eens in de Eredivisie te gaan spelen.
Voor Apau (ex-speler van KVC Westerlo) verliep de eerste dag van juni zondag mooier dan ooit. Om vijf uur ‘s nachts beviel zijn Belgische vrouw in Antwerpen van een zoon (Moses). Daarna had Apau nog de tijd én de krachten om met zijn ploeg promotie naar de Eredivisie te realiseren. Zijn sprookje past wel bij een cultclubje.
