Als 17-jarige al in Oranje

Zo vaak als Vlaamse wielerverslaggevers hun lof uitzwaaien over Remco Evenepoel, en er steeds weer bij vertellen dat hij pas 19 jaar is, zo veelbesproken is Mohamed Ihattaren in het Nederlandse voetbal. Zijn keuze, voor Marokko of voor Oranje, bracht een nationaal debat teweeg. Het ging daarin enkele maanden lang over identiteit, over morele verplichtingen aan ‘opleidingsland’ Nederland en over de druk en gevoeligheid in Marokkaanse kringen. De kwestie kreeg zelfs een emotioneel aspect toen onlangs zijn vader overleed.

Mohamed Amine Ihattaren is pas 17 jaar. Hij haalde onlangs dan wel zijn rijbewijs, maar moet nog tot zijn 18^e verjaardag in februari volgend jaar een coach naast zich dulden in de auto. Met het Nederlands elftal tot 17 jaar werd Ihattaren vorig jaar Europees kampioen. Het was de bekroning van een succesvolle route door alle Nederlandse jeugdselecties. Op het thans lopende WK min 17 in Brazilië moeten de Europese kampioenen het zonder hem stellen. Mootje is zijn leeftijdsgenoten al ontgroeid. Hij steekt ze met filmpjes en apps wel een riem onder het hart.

Op zijn zestiende al debuteerde Mohamed Ihattaren in de Eredivisie. Hij heeft zich dit seizoen opgeworpen tot de gangmaker van PSV, gezegend met zowel inzicht als een fluwelen dribbel- en traptechniek. Het wachten is op zijn eerste A-interland. De vraag was niet wanneer, maar in welk shirt. Zondagmorgen vroeg, op het moment dat de mis van negen uur begon, ging de kogel door de kerk.

Op de website van de KNVB verschenen een persbericht, foto’s, een filmpje en interviews met Mohamed Ihattaren en Ronald Koeman. De bondscoach vertoont daarop een gulle lach, Ihattaren poseert trots in het shirt van Oranje. Zó blij én opgelucht bleek de KNVB met het jawoord van de jeugdspeler, die in 2002 in Utrecht werd geboren als de jongste in een Marokkaans gezin met vijf broers en een zus. Vanaf zijn zesde al voetbalt hij tachtig kilometer zuidelijker in Eindhoven, waar ook de familie, geholpen door PSV, een nieuw thuis heeft gevonden. 

MAROKKAANSE VERLEIDINGSPOGINGEN

De band met Marokko hebben de Ihattarens nooit losgelaten. Vanuit Marokko spande de bond zich nadrukkelijk in om Mohamed Ihattaren als een nieuwe oogappel, naar het voorbeeld van Hakim Ziyech, te verleiden tot een keuze voor de voetbalnationaliteit van het geboorteland van zijn ouders. Bondscoach Valil Halilhodzic zette hem in augustus al op een invitatielijst met 46 spelers. Het bleek niet genoeg om Ihattaren ‘binnen te hengelen’.

Vorige maand ging de bond, de Fédération Royale Marocaine de Football (FRMF), nog enkele stappen verder. Na het overlijden van vader Ihattaren werden twee voormalige Marokkaanse voetballers, beroemdheden in eigen land, naar het dodengebed voor Ihattaren senior gestuurd. Noureddine Naybet (115 wedstrijden voor Marokko) en Mourad Hdiouad (19 interlands) vlogen naar Nederland voor het gebed in een moskee in Utrecht. De bond hielp de familie bij de repatriëring van het lichaam naar Marokko en regelde vervoer naar de begraafplaats in het Rifgebied, waar vader Ihattaren werd geboren. De voetbalbond zorgde ook voor de catering rond de plechtigheden en  FRMF-voorzitter Fouzi Lekjaa woonde in Rouadi de begrafenis bij.

KOEMAN: ‘MET GELD’

De inspanningen in Marokko zetten kracht bij aan de veronderstelling die bondscoach Ronald Koeman eerder uitsprak. ,,Andere landen doen veel meer dn wij om spelers voor zich te winnen. In landen als Marokko kan er ook wel eens geld aan te pas komen”, suggereerde Koeman.

De afwijzing van Ihattaren kwam de Marokkaanse voetbalbond op stevige kritiek in eigen land te staan. ‘Een ware klap in het gezicht van de bond’, schreef het Franstalige dagblad Le Matin: ‘De keuze van Ihattaren legt opnieuw het eeuwige debat op tafel over de strategie om te focussen op de repatriëring van Marokkaanse spelers die in Europa wonen, in plaats van de nationale clubs te dwingen een echte opleidingsstrategie te volgen, die de toegang tot het nationaal team koppelt aan de werkelijke sportwaarde.’

DE STEM VAN AFELLAY

Denk niet dat de KNVB braaf in de wachtkamer is gebleven totdat er witte rook kwam. Zowel Koeman als Ihattaren’s clubcoach Mark van Bommel heeft diverse keren indringend met hem, familie en begeleiders gesproken over allerlei aspecten die aan zijn keuze kleven. Een belangrijke stem was ook weggelegd voor Ibrahim Afellay, 53-voudig international met Oranje en in 2011 winnaar van de Champions League met FC Barcelona.  Afellay was een jeugdidool voor Ihattaren, net als hij afkomstig uit Utrecht. Begin dit jaar keerde Afellay (33) terug bij zijn vroegere club, aanvankelijk alleen om te trainen, vanaf dit seizoen als contractspeler. Officieel is zijn fitheid na een lang slepende blessure nog altijd niet zodoende op peil dat hij al kan spelen in de competitie of de Europa League. Gaandeweg ontstaat zelfs  de indruk dat zijn belangrijkste bijdrage aan PSV ligt in de begeleiding van Ihattaren, ook bij het maken van diens keuze. De toekomstige international noemde nadrukkelijk Afellay als een van degenen met wie hij regelmatig over zijn afwegingen had gesproken.  

Het langdurige beraad bleek vorige week vrijdag zo ver gevorderd dat Ronald Koeman naar Eindhoven kon komen om Ihattaren officieel te verwelkomen bij Oranje. Een geregisseerd tafereeltje. Enkele dagen eerder had Koeman zich moeten neerleggen bij het besluit van Ajax-verdediger Sergino Dest (20), een polderjongen geboren in Almere. Hij koos voor de Stars and Stripes van de Verenigde Staten, het geboorteland van zijn vader.

DIEPE BUIGING

Het behagen van Ihattaren door Koeman had veel weg van een diepe buiging; ongekend,  zeker voor een 17-jarige speler in zijn eerste jaar in de top van het Nederlandse voetbal. Concrete beloftes deed Koeman (openlijk) niet, maar hij vertelde wel dat Ihattaren een toekomstbeeld was geschetst dat spoedig tot zijn entree in Oranje kan leiden; als de jongste Nederlandse international aller tijden.

,,Ik heb hem voorgehouden wat wij met hem voor ogen hebben, welk plekje er in het Nederlands elftal kan liggen voor hem,  wie zijn concurrenten zijn op die posities. Als hij zelf ook wil, is de kans groot dat Mo volgende week al in de selectie voor de volgende EK-interlands wordt opgenomen”, aldus Koeman.

Met speeltijd in een EK-interland tegen Noord-Ierland of Estland, al is het maar voor een minuutje, zal Mohamed Ihattaren ook reglementair voorgoed gebonden zijn aan Oranje. De discussie rond zijn voetbalpaspoort zal daarmee verstommen. Het wachten is op de volgende die in een dergelijke situatie komt te verkeren.

TWITTER: @hmees