Afscheid maakt veel goed voor Kuijt

Bij gebrek aan WK-dromen, aan nieuwe hoop op wereldroem voor Oranje, kunnen we ons in Nederland slechts verpozen met bijzaken. Het seizoen eindigt met vruchteloze interlands tegen lotgenoten, andere thuisblijvers als Slowakije en Italië. Gelukkig hadden we Dirk Kuijt nog niet uitgezwaaid. Voor zijn afscheid liep de Kuip zondagmiddag nagenoeg vol, ruim een jaar na zijn glorieuze laatste wedstrijd, de ‘kampioenswedstrijd’ van Feyenoord met drie gedenkwaardige goals van Kuijt, op 36-jarige leeftijd.

Eerder hadden alleen de Feyenoord-idolen Coen Moulijn en Willem van Hanegem een soortgelijke party in Rotterdam mogen beleven. Pittige toegangsprijzen, van 25 tot 50 euro, bleken voor veel aanhangers geen beletsel om Kuijt massaal uit te zwaaien. Vergeten wilden ze nu dat Kuijt na zijn vertrek bij Liverpool, na zes jaar in 2006, liever multimiljonair werd in Turkije dan eerder terug te keren naar de Kuip.

Van dit festival zond de NOS-tv alles live uit op het belangrijkste kanaal, bijna twee uur, inclusief de verkleedpartijen van Kuijt die drie keer van shirt wisselde.  Hiervoor waren zijn voormalige teamgenoten van Feyenoord, Liverpool, Fenerbahce en Oranje naar Rotterdam gekomen; sommigen vanuit hun vakantieverblijf in Jamaica of nog verder, anderen waren met een speciale jet bijna rechtstreeks na de Champions League-finale ingevlogen. De drie wedstrijdjes van 35 minuten, met ‘De Vrienden van Kuijt’,  een team in oranje en een Feyenoord-selectie (mét gastspeler Steven Gerrard), voltrokken zich vrijblijvend. Tót het laatste schot, een penalty, benut door Dirk Kuijt die eerder het scoren steeds was verhinderd, met name door Edwin van der Sar.

Méér nog dan emotie rond Kuijt riep deze happening weemoed op bij het terugzien van de vedetten die het hart voor Oranje bij vorige EK’s en WK’s wél konden laten kloppen. Herinneringen kwamen weer op bij de touch van Wesley Sneijder, de drive van Ruud van Nistelrooij, de style van Robin van Persie, de dribbels van Rafael van der Vaart.

KUIJT & KUYT

Uiteindelijk moest alles toch om Dirk Kuijt draaien. Kuijt, volgens zijn paspoort en de naar hem genoemde tribune bij zijn amateurclub Quick Boys in Katwijk aan Zee. Kuyt, met ypsilon, volgens zijn shirt en de nationale en internationale marketingmachines. Het zijn naam-aanpassingen zoals die eerder de herkenbaarheid van Cruijff en Van Nistelrooij moesten vergroten.

Ook de Dirk Kuyt Foundation, de stichting ten bate van sporters met een beperking, draagt het internationale handelsmerk. Voor de Foundation is, samen met twee andere goede doelen, de opbrengst van de Testimonial bedoeld. Kuijt en al zijn belangenbehartigers hebben zich daarvoor flink ingespannen en belangrijke partijen voor zich gewonnen. Op de dag van de wedstrijd werd door de NOS al vroeg begonnen met een heruitzending van een documentaire waaruit niet zozeer Dirk maar vooral zijn vrouw Gertrude in herinnering is gebleven. Op tv leek het wel een nationale feestdag.

In de aanloop naar de afscheidswedstrijd was al een fototentoonstelling geopend om de belangstelling alvast op te porren. De expositie kon tevens worden uitgelegd als een nieuwe getuigenis van de bewondering die Dirk Kuijt voor zichzelf heeft.

Zeker, Dirk Kuijt heeft veel verdiensten gehad; als werkpaard, als inspirator, als doelpuntenmaker, als motivator in de kleedkamer en als voorganger ook. Maar Kuijt is gaandeweg ook zelf gaan geloven dat hij in eenzelfde categorie klasse-voetballers thuishoorde als Sneijder, Van Persie en Robben. Zo koos hij voor het voorbije seizoen voor een eigen skybox, prominent zichtbaar in het oog van de tv-camera’s, pal naast de harde supporterskern op Vak S. Vandaar liet hij zich elke wedstrijd adoreren en toezingen, dán bleek alle terughoudendheid van de onbaatzuchtige, bescheiden teamspeler verdwenen.

AUTOBIOGRAFIE

Met die verschijning wekte hij wel eens ergernis binnen de familie Feyenoord. Die irritatie werd nog groter toen onlangs een autobiografie verscheen met als titel Dirk Kuyt, het geloof in succes, refererend aan zijn  christelijk gereformeerde opvoeding. In het boek eist Kuijt de eer op voor de mentaliteitsverandering die Feyenoord naar het landskampioenschap van 2017 leidde. ‘Een speeltuin’, vond hij het in de kleedkamer bij zijn terugkeer in de Kuip in 2016. Miskend voelde hij zich later toen hij door Giovanni van Bronckhorst op de reservebank werd gezet.

Met hem in het elftal had Feyenoord nooit zoveel punten verspeeld als toch gebeurde in de weken dat de voorsprong slonk en de titelkansen afnamen, zo laat Kuijt  doorklinken in het boek. Zo’n bewering komt Hollands arrogant over, maar het is ook een eerlijke ontboezeming van een ervaren speler, van iemand met recht van spreken die niet langer mee wil deinen in de gebruikelijke rozengeur en maneschijn waarachter zoveel gecamoufleerd blijft in de topsport.

Zijn opvattingen werden zelfs bevestigd, ná het kampioenschap toen Kuijt er niet (meer) bij was en de landskampioen van 2017 ver wegzakte. In het lichtgevoelige milieu rond Feyenoord werden zijn woorden echter veeleer als een afrekening met trainer Giovanni van Bronckhorst uitgelegd. De clubleiding voelde zich zowaar geroepen om in een officiële persverklaring afstand te nemen van Kuijt’s denkbeelden.

‘EXCUSES’

Bij de Testimoninal was ogenschijnlijk alles weer pais en vree. Giovanni van Bronckhorst voetbalde mee. Louis van Gaal sprak lovende worden en noemde Kuijt een ‘voorbeeldige modelprof’. De burgemeester van Rotterdam en de voorzitter van de KNVB hadden onderscheidingen voor de 104-voudige international. Maar de leiding van Feyenoord hield zich afzijdig. Weggedoken in een loge, met méér aandacht voor de iPhone dan voor het veld.

Dáár moest Dirk Kuijt uiteindelijk zelf de laatste sluimerende wrevel wegnemen, ook om de lucht te klaren nu hij in het nieuwe seizoen als jeugdtrainer van Feyenoord onder 19 zijn nieuwe ambities niet zal kunnen verhullen. Kuijt verpakte zijn ‘excuses’ in een opvallend statement vanaf het veld, speciaal bedoeld voor Giovanni van Bronckhorst. ‘Gio is voor mij een grote trainer en een nog groter mens’, sprak Kuijt plechtig.

Van Bronckhorst reageerde met een milde glimlach. Waar zo’n afscheid al niet goed voor kan zijn.

Twitter: @hmees