HILLSBOROUGH: HET VERDRIET & DE KRACHT VAN LIVERPOOL – RW (2)

FC Liverpool  won op 21 december 2020 de finale van de FIFA CLUB WORLD CUP. Officieel is het op dit ogenblik de beste club ter wereld. In de praktijk geldt dat evenzeer: de laatste competitienederlaag in de Premier League dateert van 2 januari 2018. Gisteren kreeg nummer twee Leicester City – met Tielemans en Praet – in eigen huis een voetballes: 0-4. Zeventien zeges en een draw. Dertien punten voorsprong bij het einde van de heenronde.

Tijdens de voorbije verkiezingen kregen de Conservatieven met hun Brexitpleidooien in Liverpool flinke klappen. In tegenstelling tot de rest van Groot-Brittannië kleurde de stad aan de Mersey zichzelf in als bastion van Labour. Professor Jon Tonge van het Department of Politics Studies aan de Universiteit van Liverpool gaf daarover volgende interpretatie: “It’s the socialist republic of Liverpool. It’s a city which many of its inhabitants feel has been unfairly neglected. Scousers would say the city has been mistreated under various Conservative governments. The legacy of the Hillsborough disaster, the loss of the region’s industry and the recent impact of government cuts have all contributed to this.”

Onrechtvaardige besparingen en het verdwijnen van tewerkstelling na de teloorgang van de plaatselijke industrie als verklaring voor de overwinning van Labour? Dat verbaast niet. Het erfgoed van de Hillsboroughtragedie doet dat wel. Althans op het eerste zicht. Wie het dossier doorgrondt, begrijpt beter. ‘Hillsborough’ werd het verdriet én de kracht van Liverpool. Niet enkel van de club van Anfield Road maar ook van de stad.

De voorbije twee decennia schreef ik enkele verhalen bij het drama van Hillsborough. Ik breng ze hier even bij elkaar om een beter inzicht te geven in de betekenis ervan. Deel 2 leest u hieronder en deze tekst stamt uit 2009, bij de twintigste verjaardag van de stadionramp in Sheffield. 96 Liverpoolfans verloren het leven bij de halve finale van de FA Cup op 15 april 1989 tussen hun club en Nottingham Forest. Een eindejaarsvertelling in drie afleveringen.

JUSTICE FOR THE 96!

‘Beside the Hillsborough Flame
I heard the kopites mourning
why so many taken on that day
Justice has never been done
but the memory will carry on’

(John Power – The Fields of Anfield Road, versie bij de twintigste verjaardag 15 april 2009)

Ooit staarde ik in de vlam, de eeuwige Hillsborough Flame. Ik stond voor de Shankly Gates aan Anfield Road en las in gedachten de ellenlange lijst van 96 namen. De eternal flame warmde de memorie op aan deze Liverpoolfans die op 15 april 1989 in radeloos gedrang het leven lieten op Hillsborough, het stadion van Sheffield Wednesday. Tijdens de uitvaarten van de slachtoffers vertolkte de song You’ll never walk alone de pijn, als een negro-spiritual die de vertwijfeling een flard hoop bood. Het treuren stopte nooit. Meer dan twintig jaren later wakkert het verlies nog steeds het vuur aan. De Hillsborough Family Support Group voert met zijn Campaign Justice for the 96 actie om de ware toedracht van de calamiteit op te spitten, om de families financieel te steunen en om de te protesteren tegen bureaucratische wantoestanden en hatelijke uitspraken, voornamelijk op het conto te schrijven van de sensatiepers of van politici die behoren tot het conservatieve front.
Meer dan 30.000 mensen woonden in 2009 de bewogen herinnering bij van de twintigste herdenking. De toenmalige staatssecretaris voor sportzaken in de regering van Labour heette Andy Burnham. Hij nam onaangekondigd het woord. Het publiek diende hem, in een spontane opwelling tegen het gebrek aan overheidsbeleid ter zake, meteen van repliek en scandeerde en zong ‘Justice for the 96’. De staatssecretaris, een Evertonvolger in hart en nieren, incasseerde met een krop in de keel, bood zijn oprecht medeleven aan en beloofde opening van zaken. Achter de schermen ging hij de volgende twaalf maanden zeer nauw samenwerken met de Hillsborough Family Support Group. Voorzitter Margaret Aspinall, moeder van een in de ramp verloren zoon, speechte op 15 april 2009 voor de tribune gedurende tien minuten, zonder papieren en recht uit het hart. Voor één woord: the truth!

The truth may finally be told

Song Fields of Anfield Road Hillsborough version 2009

https://www.youtube.com/watch?v=mKpvMnnh4so

Ze prees Burnham als bondgenoot aan, die steun afdwong van de hoogste kringen en het Hillsborough Independent Panel installeerde. Dat wil spijkers met koppen slaan. En diep afdalen in de feiten: het toenmalige conservatieve kabinet van Margaret Thatcher legde destijds de verantwoordelijkheid volledig bij de Liverpudlians. De sensatiekrant The Sun spuide een pak leugens en diende er zich nadien voor te verontschuldigen. Het parlementaire rapport van Lord Taylor sprak reeds in de zomer van 1989 – dus drie maanden na de feiten – de fans vrij van elke blaam en gaf toe dat de catastrofe te wijten was geweest aan het falen van de politie. Onderzoeksjournalisten onthulden hoe commissarissen jonge agenten onder druk hadden gezet om hun verklaringen te wijzigen en de schuld in de schoenen te schuiven van ‘dronken’ en ‘baldadige hooligans’. Twee decennia later rijzen nog steeds veel vragen. Ouders en familieleden van slachtoffers weten amper het fijne van de omstandigheden waarin hun geliefden hun laatste ogenblikken beleefden. Tot vandaag werd geen verantwoordelijke aangeduid voor de hartverscheurende gebeurtenissen. Rechtszaken botsten op corrumperende kronkels en schadevergoedingen blijven een twistappel. De discussie over de lamentabele hulpverlening en de starre politiehouding kwam nooit van de grond. Het Hillsborough Independent Panel, onder leiding van de Anglicaanse aartsbisschop James Jones, wil eindelijk de waarheid van onder de stolp halen. Onder het motto: the full story of Hillsborough may finally be told! De wonde geneest nooit, maar tot dusver klonk het helende vermogen enkel uit gezangen, gedichten en gesprekken op Anfield Road. Zoals bleek uit de slotzin van Margaret Aspinall: ‘They didn’t come home from a football match. The families will never stop fighting for the truth, the real truth. So help me God.’ Haar woorden vonden weerklank in de respons: ‘Justice for the 96’. Zoals steeds sloot de ceremonie zichzelf af met You’ll never walk alone.
De Liverpool Echo schreef: ‘The Memorial was a generally sombre, heavily religious event.’ Zo baart de totale zinloosheid toch een nieuwe vorm van zingeving. En krijgt het lijden een empathisch karakter in het stadion met een koor dat in dialoog treedt met de acteurs. Anfield Road als een openluchttheater uit de Griekse Oudheid. Met de onvergankelijke vlam, the Hillsborough Flame.