De bijzondere veerkracht van Oranje

Afwezig nog op het WK van 2018, uitgeschakeld door Zweden, verloren van Frankrijk en Bulgarije. De klappen zijn verwerkt, EURO 2020 kan nauwelijks nog worden gemist door het Nederlands Elftal. Het legioen van Oranje droomt alweer van nieuwe successen. Zo snel?

Zeker, de prestaties tegen toplanden hebben indruk gemaakt. Daartegenover staan evenwel ook  ogenschijnlijk moeizame veroveringstochten tegen teams die in 2017 op hetzelfde niveau acteerden als Oranje.

Voor een blik in de spiegel, voor een portie reflectie, is het interessant om terug te keren naar 23 maart 2018, naar de eerste van inmiddels achttien interlands onder Ronald Koeman. Tegenstander die avond in de Amsterdam Arena, zo heette die toen nog, was Engeland. Een oefenwedstrijd, een nieuwe start voor Oranje, na jaren in mineur.  

In Engeland had nog niemand van Frenkie de Jong gehoord. Koeman had hem graag laten debuteren, maar een blessure verhinderde dat nog. Hij kon wel beschikken over Virgil van Dijk, toen al bij Liverpool spelend als de duurste verdediger ter wereld. In de verdediging etaleerde Matthijs de Ligt zijn talenten. Vanaf het middenveld bediende Georginio Wijnaldum de machinekamer. Voorin waren Memphis Depay en Quincy Promes op rooftocht. Als invallers maakten Donny van de Beek, Davy Pröpper en Ryan Babel de Engelsen het leven zuur. Kortom, een team met overwegend spelers die nu de voorkeur zijn blijven genieten van Koeman.  

BRITSE HOON

Slechts een enkele goal van Jesse Lingard markeerde die avond het verschil, na een uur spelen, na een fout van Stefan de Vrij, toen nog opgesteld als de derde centrumverdediger tussen De Ligt en Van Dijk. Maar dit Oranje, de eerste blauwdruk van Ronald Koeman, had geen enkele indruk gemaakt in Engeland.

De BBC concludeerde dat ‘een vorige generatie van Oranje, ook al zijn die nu in de veertig’, het beter had gedaan. ‘Wanhopig teleurstellend’, noemde Henry Winter in The Times het Nederlandse optreden met alleen de ‘vroegrijpe’ Ajax-verdediger Matthijs de Ligt als ’baken van hoop’. In The Guardian concludeerde Dominic Fifield: ‘In twee dagen tijd zijn er meer dan honderd Engelse fans gearresteerd in Amsterdam, maar op voetbalgebied moet Nederland zich schamen.’

Ruim anderhalf jaar later is de Britse hoon omgeslagen in waardering. Het Oranje van Ronald Koeman heeft inmiddels gewonnen van Duitsland (twee keer zelfs), van Frankrijk, Engeland en Portugal. Het speelde gelijk in België en Italië en bereikte de finale van de Nations League (ten koste van Engeland). Hoe snel kan de temperatuur omslaan.  

KWETSBAAR

Maar de twee meest recente wedstrijden maakten ook duidelijk hoe kwetsbaar Oranje kan zijn. Noord-Ierland liet zien hoe lastig het Nederlands elftal openingen kan vinden als de tegenstander zich massaal verschanst en Frenkie de Jong voortdurend voor de voeten wordt gelopen. Wit-Rusland, een andere internationale laagvlieger, legde bloot hoe gemakzucht Oranje nog in problemen kan brengen.

Na beide interlands overheerste de vreugde over het resultaat, hoe benauwd dat ook tot stand kwam of oogde in de uitslag, zoals in Wit-Rusland (1-2). Het vertrouwen in eigen kwaliteit had de doorslag gegeven, was de teneur na de 3-1 thuiszege op Noord-Ierland die pas in het laatste kwartier gestalte kreeg. Vijf kwartier lang lag Oranje aan de ketens van de Britten. Pas na een plotselinge achterstand, opgelopen door een reeks van fouten bij De Ligt, Blind en doelman Cillessen, bevrijdde Oranje zich en werd het toch nog 3-1.

TWAALF KEER NA ACHTERSTAND

Een ontsnapping, die zo laat in de wedstrijd nog ondenkbaar leek – behalve dan bij de spelers, hielden ze hardnekkig vol. ,,Getwijfeld? Nooit getwijfeld!. Jij hebt een vertrouwensprobleem, man”, hield Memphis Depay voor aan een verslaggever die hem vroeg naar de angst dat het mis zou gaan na die 0-1.

Die tegentreffer verplichtte Oranje om voor de twaalfde keer onder regie van Koeman een achterstand weg te werken. Twaalf keer in nu achttien interlands lukte dat warempel!  Bijzondere veerkracht.

,,Dat ons dat steeds lukt mag je geen geluk meer noemen. Dat tekent onze kwaliteit, in voetbal en in teamspirit. Wij leggen ook in de slotfase nog zoveel snelheid in ons spel dat tegenstanders het niet meer kunnen belopen. Dan ontstaat er vanzelf ruimte voor ons. Dan is het geen geluk meer dat je zo laat nog een wedstrijd wint, dan is dat verdiend, Het is de kracht van dit team dat wij er altijd in blijven geloven. Wij raken nooit echt in paniek. We weten dat er altijd mogelijkheden komen, ook omdat we op verschillende manieren kunnen spelen met goede invallers”, betoogt Virgil van Dijk.

In soortgelijke bewoordingen oordeelt Ronald Koeman: ,,Dit elftal is fit en fris. Het is echt geen geluk om vanuit een achterstand een wedstrijd te winnen. Ook als we een bijl in ons bek krijgen, kunnen we het nog wel recht zetten.”  

VERHUIZING

Wat daarbij meetelt is dat het in 2018 geboren Oranje niet gebukt gaat onder een haantjesstrijd zoals die zich bij vorige generaties met Sneijder, Robben, Van Persie en Van der Vaart nog wel eens voordeed. Tot ergernis van de jongere garde. In alle toonaarden beklemtonen de spelers nu hoezeer ze een eenheid vormen, een vriendengroep bijna.

Van belang daarbij zou zijn de verhuizing die begin 2018 is doorgevoerd, toevallig met de komst van Ronald Koeman. Voordien was hotel Huis ter Duin in Noordwijk aan Zee jarenlang het vaste voorbereidingsoord voor Oranje. Een zoete inval was het daar. De kapper kwam er dagelijks langs voor zijn speciale klanten, handelaren in juwelen en horloges deden goede zaken. Dat alles was de KNVB een doorn in het oog, wat leidde tot grondige nieuwbouw op de campus van de voetbalbond in Zeist, ver weg van de kust, in het midden van het land. Daar werd een apart hotel gerealiseerd voor de nationale teams, met alle gewenste faciliteiten, op ruime afstand van het uitgaansleven.

OP DE FIETS

In Zeist zijn de spelers dichter naar elkaar gegroeid, zeggen ze nu. Zichtbaar is hoeveel sympathieker de internationals zijn gaan ogen in contacten met de media, met de fans. In Noordwijk illustreerden televisiebeelden van de spelers bij aankomst steevast hun soms extravagante gedrag en dito kleding. In Zeist komen ze onopgemerkt binnen en zijn ze buiten het trainingsveld slechts te zien op de fiets, in uniform trainingspak, peddelend naar de training.

Zulke beelden en hun optredens in de media hebben Oranje dichter bij de fans gebracht, met aanvoerder Virgil van Dijk als rolmodel, meelevend met een mascotte-meisje dat kou lijdt, met troostende woorden voor de Roemeense scheidsrechter die tijdens de rust van Duitsland – Nederland hoorde dat zijn moeder was overleden. Ook zo maakt Oranje weer vrienden. Laat het EK maar komen.

TWITTER: @hmees