Het lijkt tegenstrijdig. Aan de ene kant blijft het verplichte kost, die kwalificatie-potjes tegen Malta, Finland en Litouwen waarin de verveling zich nogal eens opdringt bij het Oranje-legioen. Anderzijds leven veel fans mee met de prestaties van tweederangs-spelers uit Nederland die met Curacao, Suriname en het inmiddels uitgeschakelde Indonesië azen op meedoen aan het Wereldbeker-toernooi van volgend jaar.
Liefst 48 landenteams kunnen zich plaatsen. Voor 2030 komen er vermoedelijk zelfs 64 tickets beschikbaar – als FIFA-boss Infantino zijn wil (en belang) kan doordrukken. De keerzijde zal dan een nog saaiere aanloop zijn; niet alleen in de kwalificatiefase, ook daarna in de poules voordat het menens gaat worden met knock-outwedstrijden. Alleen tv-rechten, sponsorinkomsten en recettes houden tegen dat het voetbal de toernooi-formules met directe uitschakeling van bijvoorbeeld het tennis overneemt. Een WK zou er veel aantrekkelijker door worden, én minder belastbaar voor de spelers.
Formaliteiten l
Ook in de kwalificatiewedstrijden van Oranje was weer merkbaar hoeveel moeite het de geprezen internationals van Europese topclubs kost om de fans tegen ‘minderwaardige’ tegenstanders negentig minuten lang doorlopend te gerieven. Het kwaliteitsverschil met Malta (uit) en Finland (thuis) was aantoonbaar zó groot dat ze onvermijdelijk (en onbewust?) af en toe een pauze namen. Voor de topspelers van Oranje zijn zulke wedstrijden formaliteiten geworden, nodig om een stempel in het WK-paspoort te verkrijgen.
Twee keer werd er met 4-0 gewonnen. In beide wedstrijden volgde aan het eind nog een opleving die de opkomende irritatie wegdrukte. De zege op een zware akker in Malta maakte veel kritiek los. De winst op Finland werd wel met enthousiasme begroet; niet alleen bij het Oranje-volk in de Johan Cruijff ArenA, ook bij de meeste media die zich onderdeel van het succes en het WK-optimisme zijn gaan voelen.
Veilige voorsprong
De drang om een hele wedstrijd lang te vlammen ontbrak vooral omdat Oranje zich na een 3-0 in 38 minuten tegen Finland vroeg verzekerd mocht weten van een deelnemersplaats. De voorsprong op nummer 2 Polen is zo veilig dat Oranje zich op 14 november in Warschau een nederlaag met 6 doelpunten verschil mag veroorloven, dan nog kan thuis tegen Litouwen het karwei met een nieuwe reeks treffers worden voltooid.
Niettemin blijft bondscoach Ronald Koeman er, naar buiten toe, op hameren dat Oranje de volle negentig minuten geacht wordt gas te blijven geven. “Kijk naar Spanje, die zie je de hele wedstrijd het apezuur rennen en druk geven, Bij ons wordt er tussendoor nog te vaak gewandeld”, zei Koeman na de zege op Finland.
Ook Koeman beseft best dat confrontaties met sterkere tegenstanders zijn spelers tot een andere instelling zullen inspireren, zie bijvoorbeeld de kwartfinaleduels in de Nations League van een half jaar geleden waarin Oranje twee keer gelijk opging met Spanje. Koeman gaat het er nu voornamelijk om de beste afstemming te vinden voor de spelers die zelf vinden dat ze volgend jaar tot de serieuze topfavorieten moeten behoren.
Voor spelers uit de huidige Eredivisie lijkt dan weinig tot geen plaats bij de eerste keus. Jerdy Schouten (PSV) en Wout Weghorst (Ajax) waren ditmaal de enigen uit de Nederlandse competitie. Bij afwezigheid van Memphis Depay (die in Brazilië zijn paspoort kwijt was!) kwam alleen Weghorst aan bod, tegen Finland slechts als invaller nadat hij op Malta weinig indruk had gemaakt.
Puzzelen
Met het rijke aanbod aan spelers van de Europese topclubs blijft er intussen steeds minder te puzzelen voor Koeman. Hij dubt nog wel over de meest geschikte partner in het defensiecentrum voor Virgil van Dijk. De voorkeur lijkt nu uit te gaan naar Jurriën Timber die bij Arsenal doorgaans een backpositie inneemt. Rechts voorin greep Donyell Malen (Aston Villa) zijn kans met onder meer de snelle openingstreffer tegen Finland. ‘
Interessant in de bespiegelingen van Ronald Koeman wordt hoe hij de middenlinie invult. Vijf spelers zijn de belangrijkste gegadigden voor drie posities. Frenkie de Jong (Barcelona) staat voorop, Ryan Gravenberch (Liverpool) staat ook hoog genoteerd. Afgewogen wordt nog wie het best bij de twee past: Tiijani Reijnders (Manchester City), Xavi Simons (Chelsea) of Justin Kluivert (Bournemouth).
Justin Kluivert
Tegen Finland speelde de zoon van Patrick Kluivert zich in de gratie, niet als spelmaker maar als een ‘dienende 10’, zoals NOS-analist Rafael van der Vaart het uitdrukte. “Ik geef wat dit team nodig heeft van een 10. Ik moet geen mooiweer-voetballer willen zijn”, zei Kluivert er zelf over.
Zo tekenen zich steeds nadrukkelijker de contouren af van het team waarmee Oranje volgend jaar op het WK in de Verenigde Staten, Canada en Mexico zijn opwachting gaat maken. Nog 240 dagen weg is dat, dan is de aanloop vergeten en zal het Oranje-legioen weer in een ouderwetse roes raken.
