In deze rubriek wandelt auteur Raf Willems letterlijk en figuurlijk door de bewogen geschiedenis van het voetbal. Hij vertelt over zijn herinneringen en ontmoetingen. ‘De voetbalwandeling’ verschijnt op geregelde en vooral ongeregelde tijdstippen. Vandaag haalt hij een ontmoeting op met Thomas Vermaelen in een Frans restaurant in Londen. Daar luisterde hij naar diens filosofie over verdedigen. Hij noemt hem de intelligentste Belgische verdediger van het voorbije decennium.
WORDT THOMAS VERMAELEN OPNIEUW DE UITBLINKER TEGEN ITALIE?
Thomas Vermaelen was de uitblinker in de achtste finale tegen Portugal. What if…hij niet zo blessuregevoelig ware geweest? Ik vind hem intrinsiek de beste Belgische verdediger van het voorbije decennium. Zelfs Messi eerde hem bij Barça na zijn eerste seizoen, toen ze hem nochtans enkel op de training hadden bezig gezien.
Hampstead
Ik ontmoette hem ooit in Londen, in zijn hoedanigheid van leidinggevende over de Arsenaldefensie. Hij stelde Café Rouge voor, een Frans restaurant met Parijse interieurkeuze aan High Street in Hampstead, een reservaat in de stad voor filmsterren en topvoetballers.
Zijn filosofie over verdedigen bleef me bij, daar ging de hele tijd het gesprek over in dat leuke restaurant in de buurt van het Arsenalstadion. Hij schetste van bij het begin al een duidelijke lijn: ‘Bij de jeugd van Germinal Ekeren leerde ik dat het altijd beter is om als verdediger te blijven voetballen dan de bal in het wilde weg te schieten. Zelfs al stonden we met 6-0 achter, dan probeerden we nog om ons vrij te kappen.’
Thomas Vermaelen wees ons op het feit dat hij altijd probeert om als centrale verdediger avontuurlijk te spelen. Dat leerde hij tot in de puntjes uit te voeren in het jeugdopleidingsinstituut van Ajax Amsterdam. Het is er de kunst van het huis: de centrale verdediger doet daar altijd een stap vooruit en belandt op het middenveld om de-man-meer-situatie te openen.
Verminator
En omdat hij in dit genre meesterschap etaleerde, werd hij in 2009 getransfereerd naar Arsenal, één van de topclubs van de Premier League. Daar noemden ze hem snel ‘The Verminator’ omdat hij ook wel heel scherp de bal uit de voeten van de aanvaller kon halen. Thomas werd zelfs aanvoerder onder Arsène Wenger, en dan heb je toch écht een serieuze adelbrief te bieden. Hij trok lijnen, was een perfectionist met veel zelfvertrouwen en had nooit angst: ‘Publiek? Tegenstander? Scheidsrechter? Niemand haalt mij uit mijn concentratie.’
Hij verdiepte zich in het idee van ‘de Ajacied in de centrale verdediger’ en hij verklaarde die filosofie met één woord: ‘uitvoetballen’. Hij legde me uit hoe je dan hoog hoort te spelen en te voetballen op de helft van de tegenstander: “Bij Ajax zet een centrale verdediger per definitie een stap vooruit: hij belandt op het middenveld om de man-meer-situatie te openen. Hij moet ook snel en wendbaar zijn en simpelweg uitstekend kunnen voetballen. Ik ben bij Ajax heel compleet geworden. In Engeland kenden ze dat niet: daar opteren ze nog dikwijls voor een sweeper die achter zijn defensie staat en een lange lel geeft op de bal, zelfs bij Arsenal was dat zo. En dan ben je hem dus kwijt. De centrale verdediger van Ajax, die houdt de bal in het elftal.” Dat was eventjes gedoceerd: over de voetballende verdediger van Ajax, een vaste, bijna oeroude traditie uit de vroege jaren zeventig van de vorige eeuw, toen de Amsterdammers van Johan Cruijff drie Europacups voor Landskampioenen wonnen: Velibor Vasovic, Barry Hulshoff, Ruud Krol en later Ronald Koeman, Danny Blind, Frank de Boer en…Thomas Vermaelen.
De intelligentste
Arsène Wenger geloofde in Vermaelen als nieuwe rots in de branding van de kwetsbaar geworden Arsenaldefensie, het compartiment dat de club had groot gemaakt onder leiding van de schijnbaar onverwoestbare Tony Adams. Wenger streefde een gedaanteverwisseling na en zocht naar een vrije verdediger die zowel de scherpe tackle controleerde als de kunst van het flexibel uitvoetballen. In Thomas Vermaelen leek hij de ideale compagnon de route gevonden te hebben. De Arsenalsupporters gaven hem de troetelnaam ‘The Verminator’, verwijzend naar zijn vermogen om, naar oude Arsenaltraditie, niets ontziend op te ruimen. Vermaelen was echter tegelijk ‘creator’, die vanuit de interceptie ook de opbouw van een fluwelen toets voorzag.
Wenger veranderde dus mét Vermaelen de cultuur van het huis. Ook daarover was hij duidelijk: ‘Vroeger heette het vervelend te zijn, vandaar de kreet ‘Boring, boring Arsenal’. Het was ook een betonnen blok, zonder vloeiend voetbal. Koppen, tackelen, de bal in de tribune en counteren. Wenger leerde de verdedigers voetballen, dat is zijn grote verdienste geweest. Van een centrale verdediger zoals hij verwachtte de Franse coach leiderschap.”
En dat bracht hij bij Gunners, precies 150 wedstrijden lang tussen 2009 en 2014. Hij deed dat zo voortreffelijk dat hij zich in de kijker speelde van FC Barcelona. Daar bleef de echte doorbraak helaas uit.
Wat dus te doen met Thomas Vermaelen? Hem eren als de achterhoedevoetballer die altijd probeerde de bal vrij te kappen. En ook een beetje mijmeren over wat had kunnen zijn, mocht hij een blessurevrije carrière hebben gekend. Zowel bij de Rode Duivels als bij Barça. Mijn standpunt? Hij is qua voetbalintelligentie de verstandigste Belgische centrale verdediger. Hopelijk toont hij dat opnieuw tegen Italië.
