De story van Bayern München 1900-2020: Van Bensemann over Beckenbauer tot Müller (3)

Het WK voor clubs is weer begonnen. Namens Europa is Bayern München vertegenwoordigd, dé Europese voorbeeldtopclub. Maatschappelijk betrokken, en nog altijd met een meerderheidsbelang voor de supporters. In een ruime handvol delen schetst De Witte Duivel de geschiedenis van Der Rekordmeister.

Deel 3: Der Franz: een katholieke jongen kiest voor de verboden liefde

De wonden van de oorlog heelden ook voor FC Bayern traag. Pas zevenendertig jaar na de eerste landskroon in 1932  eigenden de roodblauwen zich in 1969 opnieuw de titel toe van Deutscher Meister.

Dankzij de ‘jonge’ Franz Beckenbauer. Hij haakte zich los van het verstikkende ‘Duitse’ fysieke model en verkoos de fantasie boven de tomeloze inzet, naar het creatieve voetbalpatroon van medestichter Walther Bensemann (zie aflevering 1 en2 van de onze Story van Bayern).

Beckenbauer stuurde Bayern aanvankelijk de frivole richting uit maar veranderde na verloop van tijd het geweer van schouder en koos resoluut voor ruziënd resultaatsvoetbal. Waarom pleegde hij verraad aan de droom van Bensemann?

Ik fietste een jaar of vijftien geleden van Schwabing naar Giesing, langs het indrukwekkende landschap van de rivier Isar en stop aan de Grünwalder Strasse.

Het vervallen stadion ademde het verleden uit, het werd door Bayern betrokken van 1926 tot 1972, en was nog steeds met mooie bomen omzoomd. In deze buurt voetbalde Franz Beckenbauer in zijn kindertijd op straat. Ik peilde naar de diepere persoonlijkheid van de man die Bayern in een tijdspanne van amper één decennium van anonieme formatie in de tweede Bundesliga optilde tot op het niveau van wereldkampioen.

Bayern München is de voetbaluitgave geweest van het Westduitse Wirtschaftswunder. Na de Tweede Wereldoorlog herrees de economie van de Bondsrepubliek in een mum van tijd uit de nazistische ruïne en transformeerde het land zich tot één der toonaangevendste van de wereld. In het voetbal verliep het aanvankelijk veel stroever. De eerzuchtige nieuwe Bayernpresident Willy Neudecker (1962-1979) zag de oprichting van de Bundesliga in 1963 aanvankelijk aan zich voorbij trekken. Hij begreep dat Bayern slechts een onbeduidend stipje op de nationale waardeschalen vormde maar bleef niet bij de pakken zitten. Hij voerde met harde hand het professionalisme in. Neudecker onderging in ijltempo een metamorfose van bescheiden bouwondernemer tot een tycoon met een imperium. Bayern zou er wel bij varen. Dat had veel te maken met het zuiverste toeval: de ontdekking van het supertalent Franz Beckenbauer.

‘Mein wunderschöner Trick hielt Franz bei Bayern.’ Tschik Cajkovski regelde zijn zaakjes slim. Aartsrivaal München 1860, op dat ogenblik het nummer 1 van Duitsland, legde een scherp bod neer op de ster in wording. De Joegoslaaf Tschik Cajkovski was coach van Bayern én de ontdekker van Franz Beckenbauer, doelman Sepp Maier (1944, meer dan 600 wedstrijden) en spits Gerd Müller (1945, meer dan 500 goals), het gouden trio van de roodblauwen, en eiste van zijn spelers technisch vermaak en avontuurlijke aanvalslust.

Cajkovski stuurde een mooie blonde Bayernfan op hem af. Ze verleidde hem, Beckenbauers oren stonden niet meer naar een topcontract en ze huwden. Op dat ogenblik was hij nochtans al vader. Der Franz (11-9-1945) zocht al voor zijn achttiende het seksuele genot bij een jeugdvriendin. Zij beviel negen maanden later van zijn zoon Thomas.

Omtrent zijn politieke voorkeur deed hij nooit geheimzinnig: CSU, de conservatieve vleugel van de christendemocratie. Bovendien was hij belijdend katholiek. Toch bedreef hij graag de vrije liefde.

De heimatpers sleep de messen. Mocht iemand die seks boven de strakke katholieke beginselen verkoos in de nationale jeugdselectie? Bovendien een ongetrouwde vader? Het schandaal dreigde. We schrijven 1964. Zijn loopbaan was gelanceerd, met een amoureuze affaire. Ze zou ook zo eindigen.

Beckenbauer als ‘Herr Bayern’

 Franz Beckenbauer (1945) stond symbool voor superefficiëntie. Voor harde, emotieloze zakelijkheid. Met de rekenmachine voortdurend in de aanslag. Onder zijn impuls deed Bayern meteen een greep naar de macht. Tussen 1966 en 1976 volgde een glorieus decennium. In een tijdspanne van tien jaar haalde Bayern de ene prijs na de andere naar München.

Franz Beckenbauer (396 Bundesligamatchen) nam als aanvoerder vier Bundesligaschalen, drie Duitse bekers, drie Europa Cup der Landskampioenen, één Europa Cup der Bekerwinnaars en één Wereldbeker voor Clubs in ontvangst. Hij betwistte met Bayern een slordige 75 internationale duels. De Beierse topclub drong in tien campagnes vier keer door tot de finale, twee keer tot de halve finale en behoorde drie keer tot de laatste acht. Hij groeide uit tot de beste libero ter wereld. Hij koppelde sierlijkheid aan berekening. Hij verdedigde op het barokke af. Smaakvol en arrogant. Hij beheerste de kunst van de verleiding maar anderzijds steunde het door der Kaiser gedicteerde realistische voetbal op het vuile werk van beul Georg Schwarzenbeck en de genadeloze trefkracht van bombardier Gerd Müller (365 doelpunten in 427 Bundesligaduels). Hij ontwikkelde het ‘vooruit verdedigen’ waardoor Bayern en ook West-Duitsland avontuurlijk voetbalden, maar op pijnlijke nederlagen liepen in topaffiches: 4-2 tegen Engeland in de WK-finale van 1966 en 4-3 in de halve finale tegen Italië op het WK van 1970. Het keerpunt kwam na het drama tegen het Ajax van Cruijff in Amsterdam in de kwartfinale van de Europacup der Landskampioenen in 1973: 4-0. Beckenbauer domineerde in deze periode meer het middenveld dan de achterhoede maar verlegde van dan af het accent van overdadig naar economisch spel.

Hij bracht als libero het balbezit in het spel: wetenschappelijk onderzoek wees uit dat hij meer de bal monopoliseerde dan bij voorbeeld Netzer of Pelé. Der Franz wenste het spel voor zich. De aanval begint bij het eigen doel, met de langzame opbouw die resulteerde in vele dubbelpassen door het centrum met Gerd Müller, zijn alter ego in de spits. Der Bomber und der Kaiser. Zelden lagen voetbalstijlen verder uit elkaar. Een aanvaller die scoorde met elk lichaamsdeel, versus een verdediger die de kunst van de fijne baltoets etaleerde.

De voormalige bondskanselier Helmut Kohl puntte het uit in het Woord Vooraf van het geïllustreerde overzichtsboek ‘Schau’n mer mal. Franz Beckenbauer. Geschichten und Bilde einer aussergewönhnlichen Karriere’: ‘Franz Beckenbauer begeesterde ons altijd met zijn elegantie, zwierigheid, gemillimeterde voorzetten en technische perfectie. Hij heeft nooit eenvoudig voetbal gespeeld of simpel de bal weggestuurd. Zijn kunst van het spel was een esthetisch genot.’

111 legendarische voetbalhelden sinds 1920 | Raf Willems