Paolo Rossi is overleden. De Italiaanse voetballegende zal voor eeuwig in de herinnering blijven bij de dag van 5 juli 1982, Barcelona, Spaanse Mundial: Brazilië – Italië 2-3. Drie doelpunten van ‘Pablito’ tegen Socrates en Zico. Een portret uit het boek 111 Legendarische Voetbalhelden sinds 1920.
Pablo Rossi. Le mythique Pablito. Zo ging hij voor France Football de geschiedenis in. Het gezaghebbende weekblad onderlijnde het in december 1982 als ‘Rossi, le miracle de juillet.’ En kende hem om die reden de ‘Ballon d’Or’ toe. ‘Het mirakel van juli’, dat was eigenlijk sterk overdreven. Rossi speelde zichzelf in de geschiedenisboeken tussen 5 juli en 11 juli 1982: in een tijdspanne van zes dagen met andere woorden.
Goudhaantje van het zwarte geld piekte zes dagen
Het goudhaantje van het zwarte geld piekte op de dag van Italië-Brazilië, 5 juli 1982. Wereldbeker in Spanje, twee ronde. Het Sarriastadion van Espanyol in Barcelona tooide zich met de Braziliaanse feestkleuren geel en groen. De Seleçao van Socrates, Zico en Falcao schreed superieur door het toernooi. De Squadra kwakkelde: kleurloze gelijke spelen tegen Polen (0-0), Peru (1-1, Zuid-Amerikanen kregen penalty niet) en Kameroen (1-1, met onterecht afgekeurde Afrikaanse goal bovendien) en slechts gekwalificeerd op basis van doelgemiddelde.
Squadra bekeek spaghettiwesterns tijdens wereldbeker 1982
De eerste weken in Spanje verliepen desastreus. De Squadra verveelde zich stierlijk in het oefenkamp. Althans dat schreven de media want de selectie werd afgeschermd in een bunker in Galicië en beschermd door dozijnen agenten tegen mogelijke bomaanslagen van de ETA. De spelers vochten tegen de eenzaamheid en waren de ‘spagetthiwesterns’ van Bud Spencer snel beu. Bij aanvang van het WK zat de temperatuur onder het vriespunt en was de spanning te snijden.
De pers geloofde geen seconde in de kansen van en gooide het ene sensatieverhaal na het andere op tafel: agressieve onderhandelingen over de premies, gebrek aan beroepsernst op het trainingsveld, overdreven casinobezoek tot diep in de nacht. Na de laatste voorbereidingsmatch tegen Portugal toonde zelfs bondsvoorzitter Sordillo blijk van wantrouwen: ‘Ik ben niet in de kleedkamer gestapt omdat ik wou vermijden dat ik elke speler een trap onder de luie kont wou geven.’
Parlementslid wilde Rossi de bergen insturen voor bezinnende wandeling
Het spelpeil was van een dergelijke minderwaardige kwaliteit dat bondsfunctionarissen in het parlement op het matje werden geroepen. Men schold over en weer dat de internationalen niet konden voetballen en sommige politici deden zelfs een oproep aan de media om hun berichtgeving te staken uit protest tegen het gebrek aan niveau. Na de laatste match tegen Kameroen kreeg Rossi alles over zich heen.
Hij zou het minimale conditiepeil niet bezitten en er werd geschreven dat men hem beter ‘de bergen zou insturen voor een bezinnende wandeling’, einde citaat. Bondscoach Enzo Bearzot had intussen al lang ingegrepen: hij verbood zijn spelers om kranten te lezen.
In de tweede ronde met drie teams leek Italië een vogel voor de kat. Toch volgde een compleet onverwachte en benauwde zege op Argentinië (2-1), na een brutale partij volgens de slechtste traditie van beide landen. De Brazilianen tikten de uittredende wereldkampioen – rode kaart Maradona – met 3-1 van de mat en hadden dus voldoende aan een gelijkspel tegen de Squadra om de halve finale te halen.
De eenzaamheid van de vernederde spits
Paolo Rossi was onrustig. Door zijn gedachten spookte de vernedering van de voorbije twee jaren. Wist er iemand hoe hard hij in zijn eentje was blijven trainen, alsof er niets aan de hand was geweest? Elke dag opnieuw. Gelukkig bleef hij het vertrouwen genieten van bondscoach Enzo Bearzot.
Zelfs tijdens de meest onbeduidende aller oefenwedstrijden tussen de reserves en de beloften van Juventus zat Bearzot als ongeveer enige toeschouwer op de tribune om het vormpeil van zijn oogappel te volgen. Op zijn 21e werd hij in 1977 bij de Squadra gehaald. Schitterde hij niet met drie doelpunten tijdens de Mondial 1978 in Argentinië? Hij besloot dat het tijd werd om iets terug te geven aan Bearzot.
De gedoodverfde wereldkampioen Brazilië had toch een zwakke plek: nonchalance in de zonedefensie. En die zou hij proberen af te straffen. Bearzot had hem geprikkeld en gewaarschuwd: ‘In Spanje zal je het zelf moeten bewijzen tegen publiek en pers.’ Die pers zat hem heel dicht op de huid en speculeerde voortdurend over zijn gebrek aan lichamelijke conditie. Niemand gaf nog een cent voor het nieuwe wonderkind van het calcio. Hij hunkerde dus in Spanje naar een doelpunt, dat was alweer twee jaar geleden.
Paolo, de supersonische sluipmoordenaar
Het prachtig voetballende Brazilië was overtuigend de baas maar Rossi verschalkte in de eerste helft twee keer uit het niets de overmoedige defensie en de onzekere doelman Waldir Peres. Brazilië kwam telkens terug (2-2) maar een kwartier voor tijd sloeg Rossi dodelijk toe. Na een afgeweerde hoekschop werd de bal opnieuw voor doel gebracht en stond hij op de goede plaats: 3-2. Supersonisch. Als een sluipmoordenaar. Het was zijn hoogste moment van gratie.
De drie goals kenmerkten zijn veelzijdigheid: diagonale kopbal nadat hij zich vrijmaakte van zijn bewaker op een draaiende cross van Cabrini; het anticiperend onderscheppen van een breedtepass van Cerezo en de razendsnelle counter door het centrum van de defensie; het vlak voor de keeper in een overvol strafschopgebied opduiken en de voet zetten tegen een zwaaiende schuiver van Tardelli.
Hij kreeg het mirakel voor elkaar. Italië daverde vervolgens op het goud af. Rossi vloerde Polen in de halve finale met twee doelpunten en ontmantelde in de eindstrijd de West-Duitse brigade van Paul Breitner. Rossi maakte in het bomvolle Bernabeu van Madrid de belangrijke openingstreffer op weg naar de 3-1-zege. De Squadra Azzurra greep zijn derde wereldtitel, de eerste sinds 1938. Rossi liet zich kronen tot topschutter, met zes doelpunten.
Vice-kampioen in Venetië
Zomer 1972. Juventus haalde Paolo Rossi weg bij het bescheiden AC Prato. De geroutineerde spitsen Pietro Anastasi, Roberto Bettega en José Altafini pleisterden de timide jongen vast op de bank. Een knieblessure deed het geloof van La Vecchia Signora in hem helemaal tanen. Rossi begon aan een tocht door de woestijn. Hij voetbalde vanaf 1975 vijf jaar voor schrale clubs zoals Como, Lanerossi, Vicenza en Perugia. In Vicenza bloeide hij open. Zijn doelpunten dreven de club naar het enige vice-kampioenschap uit haar bestaan. Hij ontving zijn eerste oproepen voor het nationale elftal.
Totoneroschandaal met groenteboer en restauranthouder
Herfst 1980. Het Schandaal. Het Totoneroschandaal. Het leek op een scenario uit een slechte film, wanneer werd vastgesteld dat een groenteboer en een restauranthouder uit Rome contact zochten met onderwereld om te gokken op voetbalmatchen. Ze bedachten zelf een systeem om wedstrijden te vervalsen door spelers uit Serie A en B om te kopen. De voetbalbond hanteerde een strenge strafmaat en schorste meer dan tien spelers. Waaronder Paolo Rossi.
Die werd op 28 april 1980 drie seizoenen verbannen voor vermeende medeplichtigheid. Na een klacht oordeelde de bond milder en verminderde met een jaar. Rossi viel diep. Hij sjacherde met wedstrijden. De spits kreeg geen lichte beschuldigingen over zich heen. Hem werd dus een opzienbarende bijdrage aan het beruchte omkoopschandaal Totonero ten laste gelegd. Hij gaf nooit zijn fouten toe en noemde zich een slachtoffer van een justitiële onrechtvaardigheid.
Loopbaan aan een zijden draadje
Hij incasseerde een zware straf en zijn loopbaan hing aan een zijden draadje. In afwachting klauterde hij in Turijn uit het dal. De bekoring van Juventus was niet volledig gedoofd. De Oude Dame sloot de verloren zoon liefdevol, en voor veel geld, weer in de armen. Na het gouden WK van 1982 stoomde hij door in Europa Cup der Landskampioenen en baarde opzien met zes treffers tegen onder meer Standard, Aston Villa en Widzew Lodz. In de finale van 1983 faalde hij. Juventus verloor van Hamburger Sport Verein met 0-1. Coach Giovanni Trapattoni blameerde hem en haalde de kroonschutter na een uur van het veld.
Beker met de Grote Oren tijdens Heizeldrama
Lente 1985. Hij beleefde in Brussel een Pyrrusoverwinning. Juventus versloeg Liverpool maar het Heizeldrama veroorzaakte de droevigste nacht uit de clubgeschiedenis: 39 doden op de tribunes van het vervallen stadion. Hij leefde in de schaduw van Michel Platini en Zbigniew Boniek. De Franse fantast en de Poolse prijsschutter bepaalden de successen van Juventus in 1984: Scudetto en Europa Cup der Bekerwinnaars.
Zomer 1986. Het einde. Zijn carrière liep vast. Hij werd verkocht aan AC Milan maar mislukte in San Siro mede door hardnekkige blessures. Hij sloot zijn loopbaan nog voor zijn dertigste af. Hij worstelde met de geloofwaardigheid. De turbulente tijden van de Totonero bezoedelden zijn imago. Aan de triomfen van Juventus leverde hij geen meerwaarde. In 48 interlands maakte hij twintig doelpunten.
Negen tijdens wereldbekers, elf in oefenwedstrijden. Zo bleef hij toch de man van die ene glorieuze wedstrijd tegen Brazilië. En toch was hij als spits van alle markten thuis: snel en elegant, met een goede balans tussen reactievermogen, techniek en anticipatievermogen tot diep in het strafschopgebied toe. Hij kon zich bijzonder goed uit de ‘omknelling’ voetballen. Tegelijk bezat hij ook de veelzijdigheid om de bal bij te houden voor opkomende middenvelders.
Le mythique Pablito, le miracle de juillet
Le mythique Pablito, le miracle de juillet. Zes dagen in juli. Het heeft hem niet bepaald armer gemaakt. Hij versierde het ene commerciële contract na het andere want hij sloeg overal munt uit. Het goudhaantje van het zwarte geld, Paolo Rossi.
U kunt op onze website ook het verhaal van Henk Mees over Paolo Rossi lezen
De erelijst van Paolo Rossi
