Xavi Hernandez I Creus – Xavi voor de vrienden – wordt naar alle waarschijnlijkheid de nieuwe hoofdcoach van FC Barcelona. Op gebied van het trainen van een topclub kan hij nog geen palmares voorleggen. Hij veranderde tussen 2000 en 2015 wel het ‘middenveldvoetbal’ ten goede. Niet voor niets noemde men hem ‘El Petit Geni’ en ‘The one touch man’. Brengt hij deze tijden terug in Camp Nou? Een portret van de magistrale middenvelder Xavi in drie afleveringen. Goed om weten: na zijn afscheid wonnen Barça noch La Roja, de Spaanse nationale ploeg, een internationale trofee.
In het seizoen 1997-’98 hevelde de trainer hem als zeventienjarige naar het eerste elftal over. Hij zocht zijn positie in het kampioenenelftal van 1998 en mocht twaalf maanden later al mee op de bordes van het stadhuis om de schotel in de lucht te steken. De echte ontbolstering kwam er pas in de periode onder Frank Rijkaard. Die liet hem in het kampioenenseizoen 2004-’05 onzichtbaar opschuiven zodat hij geen verdedigend werk meer diende op te knappen. Xavi kreeg de opdracht om zich tien tot vijftien meter ‘hoger’ vrij te zetten. Zo kon hij zich uitleven in de offensieve sector van het terrein. Hij miste de controlerende karaktertrek, hij moest de diepte of het diagonale kunnen benutten. Daar kreeg hij vat op de ‘ruimte’.
De Nederlandse coach droeg hem ook op om op doel te schieten, een onderdeel dat hem min of meer vreemd was. Van Gaal zag in hem de opvolger van de ‘verdedigende’ Guardiola, maar Rijkaard gaf hem het zelfvertrouwen om zijn echte geaardheid als voetballer te ontdekken: de bal passeren en krullen. Hij bevorderde hem tot aanvallende middenvelder. En nodigde hem uit om ‘Xavi’ te zijn.
De Rijkaardperiode (2003-2008) belemmerde hem desalniettemin. Ze vertraagde zijn progressie door de soms storende aanwezigheid van al eens naast hun schoenen lopende vedetten als Ronaldinho en Deco. Tijdens de Champions Leaguefinale van 2006 bleef hij op de bank als gevolg van een blessure. De komst van Guardiola in 2008 had een bevrijdend effect. Van dan af ontspon zich de tiki-taka-tandem met Iniesta.
Xavi Hernandez i Creus werd geboren op 25 januari 1980 in het boerendorpje Terrassa, op veertig kilometer afstand van Barcelona. Op zijn elfde kreeg hij een invitatie voor La Masia. Zijn ontvlambaarheid speelde hem parten. Hij gedroeg zich als een boos baasje dat met zijn driften geen blijf wist. Vanwege zijn inborst repte men al snel over ‘maquina’: de machine die zichzelf steeds weet aan te drijven en nooit vermoeid raakt. Wel, op geregelde tijdstippen zelfs, oververhit. Daar ontdekte men de gave dat hij zich met de bal aan de voet kon redden uit onmogelijke situaties, zoals die met drie hijgende tegenstanders op de huid. In La Masia legde hij ook de eed van trouw af. Niet dat het hem veel moeite kostte. Zijn grootvader was culé voor het leven, uit vrije keuze.
Xavi ontving van zijn vader op jonge leeftijd de juiste inwijding. La Masia was voor hem dus geen vreemde omgeving, het voelde aan als thuiskomen na een lange reis. Het goede gevoel zat meteen in zijn huid, ondanks zijn aanvankelijke onhandelbaarheid. Barça werd bij de familie Xavi gedurende decennia als een godsdienst geëerd. Aan tafel voor het eten: bidden voor Barça. In bed voor het slapen: kruisje voor Barça. Bij nacht: dromen van Barça. In de ochtendnevel: ballen op het binnenplaatsje, net zoals Barça. Ooit was Barça voor hem een geloof. In haar beste tijdperk geloofde Barça in hem: ‘Once again, Xavi was the man of the match.’
Hij mocht het laatste kwartier van de Champions Leaguefinale 2015 tegen Juventus invallen om de bal vast te houden, de rust te bewaren en de waardigheid te bewaken. Daarna weende hij met zijn 25 ste trofee. Tegelijk vestigde hij een nieuw record van 151 optredens in de Champions League: de beker met de grote oren. Die behoorde hem toe bij zijn afscheid, het was zijn vierde exemplaar.
El meu amor. Xavi.
