MICHEL PREUD’HOMME ZESTIG, DE KUNST VAN HET KEEPEN VOLGENS ALBERT CAMUS (1) – RW

Michel Preud’homme viert vandaag zijn zestigste verjaardag. De doelman schitterde bij achtereenvolgens Standard, KV Mechelen en Benfica Lissabon. En tussendoor bij de Rode Duivels. Maar vooral tijdens de ‘Mechelse jaren’ groeide hij uit tot de beste van de wereld. In 2011 schreef ik dit portret vanuit een ‘filosofische benadering’ in het boek ’11 KV Mechelen’ dat ik samenstelde met Mark Uytterhoeven en Henk Van Nieuwenhove. Aflevering 1

‘De bal gaat steeds een andere kant uit dan je wenst.’

Albert Camus, filosoof en cafékeeper

Albert Camus (1913-1960) zocht argumenten voor de zinloosheid van het bestaan. Heeft het leven écht een betekenis? Hij geloofde in de absurde held: de individualist die als rebel, artiest of minnaar het goddelijk gezag aantast. Ook al krijgt die steeds als een Sisyphus, de opstandige koning uit de Griekse mythologie, het deksel op de neus en wordt hij verplicht om, telkens weer, de kei de heuvel op te duwen. Die steen rolt er vervolgens weer af voor Sisyphus zelf goed en wel beneden is. De ellende stopt nooit, de arbeid start opnieuw, tot in de oneindigheid.

Camus verpoosde tijdens zijn studies aan de universiteit als doelman in de ploeg van zijn cafévrienden, tot hij werd getroffen door een aanval van tuberculose. Hij verkoos op latere leeftijd een voetbalwedstrijd boven een literaire lezing. Hij ontdekte tijdens de beoefening van het ambacht ook daar tot zijn vertwijfeling een sisyphusiaanse synthese als wetmatigheid: ‘De bal gaat steeds een andere kant uit dan je wenst.’ En dus besloot hij begripsvol en bedachtzaam: ‘Schuif de schuld nooit op de doelman.’

Keepers in de wereldliteratuur? Men voert ze op als twijfelaars, als atletische narcisten. Worstelend met de demonen in het hoofd en met de neiging tot zelfvernietiging. Camus nam, vanuit de eigen ervaring, de toenmalige man in het zwart in bescherming. Zelfs op zijn hoogtepunt, als winnaar van de Nobelprijs Literatuur in 1957, sprak hij op een Parijse tribune tegen een Engelse reporter over zijn flaterende favoriet op het veld: ‘Men realiseert zich pas hoe moeilijk het is, als men er zelf heeft gestaan. Alone, in the middle of the wood. ‘ Een letterlijke vertaling van het Franse ‘au milieu des bois.’ Bedoeld wordt: men staat er alleen voor, in isolement.

De persoon-tussen-de-palen komt pas in het reine met zijn psyche als hij het conflict heeft gewonnen. Het gevecht met de elementen: wind, regen, zon maar ook coach, medespelers, publiek. Als hij de zestien symbolisch heeft veroverd. De keepende wijsgeer kende het gevoel maar geloofde niet in de goede afloop. Want: ‘de bal gaat steeds de andere kant uit dan je wenst.’

Albert Camus overleed op 4 januari 1960, net geen jaar eerder kwam Michel Preud’homme (24 januari 1959) ter wereld.

Hij schittert in de zomer van 1994 op het podium van het wereldkampioenschap in de Verenigde Staten. De FIFA doneert hem met de eerste Lev Yashin Award – naar de legendarische Rus – en men roept hem uit tot keeper nummer één van het jaar 1994. Zijn voorgangers: Peter Schmeichel van Manchester United, Walter Zenga van Internazionale Milaan, Rinate Dassaev van Spartak Moskou. Michel Preud’homme presenteert…inderdaad… KV Mechelen. Kan het contrast scherper zijn? Retorische vraag, vanzelfsprekend antwoord. En toch is hij de beste en steekt er boven uit. Niet alleen in 1994, maar ook in 1990, 1989, 1988 en – waarom niet – in 1987. Toen werd Jean-Marie Pfaff (Bayern München) gelauwerd. Preud’homme popelt om de primus te zijn.  Zelfs meer, zijn klassieke Latijnse opvoeding indachtig: primus inter pares. De eerste onder zijns gelijken, in wezen: hij die net boven de anderen staat. In zijn geval: op basis van klasse én werkethiek. Preud’homme is de éénling, die in een prozaïsche omgeving zijn limieten verschuift. Elke dag opnieuw, zeven seizoenen lang. Tot lichaam en geest verenigd zijn, al loert de overconcentratie al eens om de hoek en begrijpt hij niet dat er zelfs voor hem een denkbeeldige lijn van het protesterende lichaam loopt: tot hier en niet verder. Morgen aflevering 2.