Lionel – Leo – Messi. Triomferen in Maracana in de zomer van 2021 in de finale van de Copa America tegen aartsrivaal Brazilië (1-0). Op zijn 34 ste eindelijk zijn eerste grote prijs winnen met Argentinië. Nadat hij met zijn Albiceleste eerder finales verloren had op de wereldbeker van 2014 en de Copa America van 2015 en 2016. Een jaar later volgde ook nog de wereldbeker in Qatar na zeges tegen Frankrijk (3-3, strafschoppen) en Kroatië (3-0). Het plaatje van Messi is compleet.
De voetballende Bach volgens de beste Bachinterpretator Joao Carlos Martins
Is Messi de voetballende Bach? Dat beweert de beste Bachinterpretator ter wereld. Joao Carlos Martins (1940) – Braziliaan uit Sao Paulo en oprichter van de Stichting Bachiana Filarmonica die kinderen uit de favela’s leert luisteren naar klassieke muziek – vergelijkt Lionel Messi met Johann Sebastian Bach. En Bach met Messi: “Omdat hij zijn melodieën componeerde als synthese van muzikale stijlen voor hem. En evengoed inzicht gaf in wat zou komen. Bach was wat Bill Gates niet voor elkaar kreeg: een computer met een ziel. Zijn muziek was pure mathematiek en tegelijk pure emotie. Messi is een man van de intense aandacht zoals Bach. En tegelijk de synthese van Di Stefano, Pelé en Maradona. En van wat het topvoetbal na hem zal te bieden hebben.” Dat vertelde Joao Carlos Martins dus in het boek ‘Messi. Elegi Creer!’, vrij te vertalen als: ‘Messi. Een keuze om in jezelf te geloven!’ dat door Ediciones Pampa Barcelona in 2014 werd gepubliceerd ten voordele van de Fundacio Leo Messi. Interessante theorie over Messi en Bach, een Braziliaanse nog wel.
Pelé, Cruijff, Maradona, Messi…de trap der Darwiniaanse voetbalevolutie
Lionel Messi (Rosario, Argentinië, 24 juni 1987). Nummer één van het wereldvoetbal anno zomer 2020. Ook wel anno 1850. Of anno 1900, anno 1950, anno 2000. Is er ooit een betere voetballer geweest tussen de eerste officiële kick-off van pakweg Queens Park uit Glasgow rond 1867 en zijn 600 ste doelpunt voor FC Barcelona in 2019? Messi is van ons allen. Hij voetbalt. En hoe! Is er ooit een betere voetballer geweest? Lionel Messi, Messi Lionel. Pelé. Cruijff. Maradona. Messi. De trap der Darwiniaanse voetbalevolutie. Maar wie is Messi?
Lionel, kind van Rosario, stad der oppositie tegen militaire dictators. En van de strijd voor ‘voetbalvrijheid’. Noemt zichzelf een ‘Leproso’, een ‘melaatse’: de roepnaam van zijn oorspronkelijke club Newell’s Old Boys, waarvan hij van grootvader op zoon lid was. Die staat bekend om de koppeling van artistiek spel met sociaal mededogen, vandaar: Familia Leprosa.
Moeit zich intussen ook openlijk met maatschappelijke thema’s en geeft steun aan de beweging Ni Una Menos (Geen Enkele Meer) in Buenos Aires van 200.000 vrouwen tegen de golf van gendermoorden die het land teisteren. Zijn boodschap op Facebook luidde: ‘Genoeg moorden op vrouwen. We roepen alle Argentijnen op op Ni Una Menos te scanderen.’ Tussendoor stond hij ook terecht voor een fraudeproces rondom zijn portretrechten. Zo steekt het leven van Messi intussen in elkaar.
Drie Magical Messi Moves
Top drie der Magical Messi Moves? Het begon met zijn ‘Maradoniaanse’ solo op 18 april 2007 in de halve finale van de Copa del Rey tegen Getafe: vertrek met bal aan de voet aan de rechterzijlijn ter hoogte van het middenveld; glippen tussen twee tegenstanders in; versnellen, nog eens versnellen en drie andere verdedigers voor paal zetten; uitwijken en doelman dribbelen. Het vervolgde op 12 mei 2015 in de halve finale van de Champions League tegen Bayern München met de beweging die Boateng niet alleen op het veld maar ook wereldwijd in de sociale media voor schut zette: bal in de loop graaien met rechts; schijnbeweging naar links, meenemen met rechts en scoren terwijl Boateng intussen naar alle kanten spartelde. Van de improviserende adolescent van 20 tot de overzicht houdende rijpe man van 27. En het eindigde voorlopig op 1 mei 2019 tegen FC Liverpool, opnieuw in de halve finale van de Champions League: vrije trap met links over de muur, klimmend naar de onderkant van de lat en trillend tegen het net eindigend. Daar zat een rijpe, bebaarde voetbalgod gedecideerd met de vuisten voor zich uit op de grond. Van Maradoniaans naar Messiaans.
De invloed van Pep, het unieke driehoekje met Xavi & Iniesta
Pep Guardiola hield van Johan Cruijff. Die onderwees hem hoe het Hollandse voetbalbegrip ‘ruimte’ moest worden ingeschat: loop niet met de bal, leg hem waar de tegenstander hem niet verwacht. Geloof heilig in het driehoekje: in één tijd steeds naar de vrije man, terwijl er een tweede in beweging is. Guardiola schaafde het Cruijffismo bij: de ruimte, de driehoek, het initiatief. Hij haalde het beste in Messi boven tussen 2008 en 2012.
“Messi is het beste wat ik in mijn leven heb gezien”. Een citaat van Josep Guardiola. Het duurde even eer zij elkaar écht ontdekten. Het begin verliep zelfs echt stroef. Messi draaide pas op zijn hoogste toerental nadat Guardiola ontdekte hoe hij het liefst speelt: net niet in de spits, zwervend in de vrije ruimte, in de omgeving van het doel maar ook bereikbaar voor subtiele doorsteekjes van Iniesta en Xavi. Hij voerde het eerste experiment uit, vanuit een merkwaardige moed, tijdens Real – Barcelona op 2 mei 2009. Hij stuurde Eto’o en Henry van de midvoorpositie naar de flank en liet Messi door het midden komen. Het resultaat mocht gezien worden: 2-6. Daar was flink wat overtuigingskracht voor nodig geweest.
Toen rijpte bij Guardiola de gedachte om een ‘axioma der tactiek’ een nieuwe formulering te geven: hij morrelde aan het dogma dat de spelmaker de ‘wijde zijde’ moest opzoeken voor de minder getalenteerde spits. Hij keerde het om, al duurde het nog een seizoen want in 2009-’10 blokte Zlatan Ibrahimovic dikwijls de plaats voor Messi af. In de jaargang 2010-’11 hamerde Guardiola op concrete afspraken: Pedro en Villa houden het breed en Messi benut volop zijn techniek-op-speed in de laatste rechte strook naar de keeper. Barça mag dan anderen de wet dicteren door de creativiteit te structureren met een herhalingsmechanisme, tegen het verrassingseffect van Messi kan niemand zich verweren.
Beter dan Cristiano, vier Messi-Classics
Hij is beter dan Cristiano Ronaldo en bovendien bepalend én beslissend in de ‘Clàssic’, het eeuwige duel met Real.
Messi-Clàssic, één: 10 maart 2007, FC Barcelona – Real Madrid. Het Real van Capello heerste over het kampioenschap en telde de dagen af. Na dik tien minuten vertroebelde de sfeer in Camp Nou: 0-2. Dan liet de nog negentienjarige knaap Messi een Xavi-assist tot volle rendement komen en tilde een door doelman Casillas onvoldoende behandeld schot onder de lat: 2-2. Real toonde meer maturiteit en rekende zich rijk: 2-3. In de slotseconden ondernam hij een ogenschijnlijk onmogelijke reboundpoging: 3-3. Het openbloeiende talent redde voor het eerst zijn elftal uit de brand in de derby.
Messi-Clàssic, twee: 2 mei 2009, Real Madrid – FC Barcelona. De ontaarding van Real in het eigen stadion: 2-6. Het vijfde doelpunt mocht Messi op zijn naam schrijven. Het was er ééntje van het spreekwoordelijke niveau van dertien in een dozijn. De actie nadien bleef wel in het geheugen gegrift. Hij trok een spurtje naar de camera, stak zijn shirt tussen zijn tanden en toonde de televisiekijker de tekst en de tekening op zijn witte ‘marcelleke’: een bloem met de woorden fragiel X-syndroom. Hij bracht zo de actie van zijn Foundation ten gunste van kinderen met deze genetische afwijking onder de aandacht. Daar stond de rebellerende adolescent die de Koninklijke een kaakslag uitdeelde en vervolgens vol lef een mediastunt op de eigen naam schreef.
Messi-Clàssic, drie: 20 april 2011, halve finale Champions League in Bernabeu. Real Madrid – FC Barcelona. Eerste helft bewezen de statistieken één ding, met name een verpletterend balbezitoverwicht van 82% in het voordeel der blaugrana. De witte Realmuur begaf niet, doelkansen niet gezien. De match zat vast. In de 77 ste minuut begreep Messi een intelligente actie van Affelay: 0-1. Zeven minuten later prikte hij de bal net voorbij de halve maan naar Busquets. Die legde hem, zowaar, stil. Messi pikte hem mee en soleerde op volle snelheid en over een afstand van dertig meter met de bal aan de voet. Rondom hem: zes spelers van Real en doelman Casillas. Geen medemaat te bespeuren. Er geschiedde iets onalledaags. Ze stormden op hem af, maar hielden zich in. Lijdzaam, de moedeloosheid droop van de gezichten. De doodschop kwam niet, de beenuitschuiver evenmin. Messi dreef zijn snelheid op en scoorde. Een uitmuntende actie, maar niet exceptioneel. De tegenstanders berustten vooraf in de eigen mislukking. Messi bereikte het niveau van de onderwerping. De Koninklijke wacht erkende haar nieuwe koning.
Messi-Clàssic, vier: 23 april 2017. Real Madrid – FC Barcelona.
Was er een mooier scenario denkbaar om de magische nummer 500 te scoren: vrijwel in de laatste seconde de winnende treffer aantekenen tegen aartsvijand Real in Bernabeu? Bovendien met de nodige symboliek: op 23 april 2017, twee dagen voor de 25 ste toen wijlen Johan Cruijff zeventig zou zijn geworden. Deze treffer blijft voor altijd in de herinnering als een onmogelijk gewaande vertolking: 2-3 op enkele tellen voor tijd in Madrid, tegen de Koninklijke. Tranen bij deze schoonheid: synthese én emotie in één kunststuk, zoals bij Bach.
Messi-Clàssic, buiten categorie: maandagavond 29 november 2010. FC Barcelona versus Real Madrid, Pep Guardiola contra José Mourinho: 5-0. Voor de gelovigen, de wederdoop van het voetbal; voor de atheïsten: een nieuwe stap in de evolutietheorie. De avond van de ‘change’. Where were you that night? De mythe van de manifestatie, de magie van het mysterie. Vergelijkbaar met festivals met speeches zoals ‘I have a dream’ van Martin Luther King of popfestivals genre ‘Woodstock, the summer of love and peace.’ Nadien was niets nog hetzelfde. Wat was het beeld buiten categorie van Messi? Niet zijn splijtende assist op Villa bij de 2-0; evenmin zijn individuele actie die Jeffren de 5-0 schonk; ook niet zijn deelname aan de 21 blaugranabaltoetsen die de 2-0 voor Pedro openden of zijn schuine voorzet waarop Villa nummer vier aantekende. Hét beeld buiten categorie in het Messi-Classic-verhalenboek openbaarde zich bij 0-0. Toen hij tussen vijf witte mannen in aan de buitenkant van de kleine rechthoek vanuit stilstand een lobje uit de voet schudde dat de binnenkant van de linkerpaal streelde. Mooier zo dan wanneer de bal in het net was beland.
Het wereldmerk, de prijzen, de goals.
‘Messi’ groeide uit tot het belangrijkste wereldmerk van het voetbal. Ondanks zijn introvert karakter. De prijzen. De goals. Liefst 672 in 778 officiële wedstrijden voor Barça. Waarvan 114 stuks in de Champions League. Hattricks bij de vleet. Wat siert het palmares? Een trofee of dertig. Op de wereldscène zijn daar: FIFA World Cup Clubs 2015, 2011, 2009; Champions League 2015, 2011, 2009 en als bankzitter in 2006. Europese Supercup 2015, 2011, 2009. In Spanje zelf: La Liga in 2019, 2018, 2016, 2015, 2013, 2011, 2010, 2009, 2006 en als achttienjarig hulpje in 2005. Copa del Rey 2018, 2016, 2015, 2012, 2009. In Frankrijk met PSG in 2023, 2022. En met Argentinië winnaar van de Copa America in 2021 en van de World Cup 2023. En 106 doelpunten in 178 interlands.
Individueel prijkt hij steeds meer op eenzame hoogte. Met gouden ballen en schoenen van zowel FIFA, UEFA als France Football. Beste speler van de planeet in 2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021, 2023. Opgeteld na anno begin november 2023: 932 treffers in 1077 officiële wedstrijden. Vandaag bolt hij uit bij de bescheiden club Inter Miami – van David Beckham – in de Amerikaanse competitie. Hij verkoos de dollars boven het ‘woestijngeld’ van Saoedi-Arabië, al pikte hij wel een ‘graantje’ – eufemisme van de eeuw – mee om de islamistische dictatuur als ‘reisbestemming aan te prijzen’.
Van Bach tot Mozart…?
Is Messi de voetballende Bach? De bescheiden jongen van weleer is verdwenen. Vandaag verschijnt hier een ‘nieuwe man’ die samen woont met zijn levensgezellin en oproepen doet tegen geweld op vrouwen. Hij trad toe tot de ‘tattoeclub’ en is blijkbaar van plan het halve lichaam te laten ‘versieren’ met de kunstzinnige inktnaald. Hij lacht openlijk met zijn coach, zo blijkt uit You Tubefilmpjes van de Copa America. Mijdt niet langer het conflict in de kleedkamer en bezondigt zich tegenwoordig zelfs aan overtredingen op brutale verdedigers: oog om oog, tand om tand. Hij zoekt zelfs de confrontatie met coaches van de tegenpartij, zoals Louis van Gaal na de kwartfinale Nederland-Argentinië op de World Cup Qatar mocht ondervinden. Intussen kent hij ook de financiële spitstechnologie. Hier staat geen goedaardige mens meer op zoek naar hemelse verering. Hij heeft intussen een aantal trekken van het rebelse, onvoorspelbare genie in zich. Misschien wordt hij als Mozart. Lionel – Leo – Messi.
