JEF MERMANS, GRACIEUZE EN BRILJANTE BOMBARDIER VAN ANDERLECHT – RW

Het voetbalbrein achter Anderlecht overleed op 20 januari 1996.

Een portret uit het boek ‘Eeuwige 25. Van Jef Mermans tot Vincent Kompany.’ Nu overal te koop. Word supporter van De Witte Duivel en bestel het hier.

Jef Mermans. Hij tekende als eerste het karakter uit van Anderlecht: de evenwichtige combinatie van techniek, offensieve doelgerichtheid en de wil tot winnen.

Componeerde het spel vanuit rust en inzicht, met het sturende én stuwende vermogen van de aanvoerder. Bezat ook nog wat de Britten ‘the grace and the brio’ noemen: speelde tegelijk gracieus én briljant.

De Antwerpenaar verkoos in 1942 het paars van het titelloze Sporting Anderlecht boven dat van zevenvoudig landskampioen Beerschot, dat in hem nochtans de opvolger zag van haar vedette Raymond Braine. Tweedeklasser Tubantia Borgerhout incasseerde het recordbedrag van 125.000 Belgische franken voor haar twintigjarige spits.

De Tsjecho-Slowaakse coach Pateck leerde hem daar de principes van het Ceska Ulicka, de snelle Praagse passeerkunst, dat de korte combinatie liefhad.

Hij blonk er zelfs zo in uit dat de toenmalige Europese topper Slavia Praag hem al op zijn vijftiende een voorstel deed.

Ook Antwerp verkeek zich op de talenten van de tienjarige straatvoetballer én rood-witte fan want negeerde zijn smeekbede tot aansluiting. De geschiedenis kent zijn eigen kronkels. In 1932 tekende hij bij Tubantia en The Great Old trachtte hem later tevergeefs te lijmen. De komst van Jef Mermans deed de Belgische én Brusselse – ten nadele van Daring en Union – voetbalgeschiedenis kantelen. Onder zijn impuls vond Anderlecht de weg naar het succes: zeven landstitels in tien seizoenen

waarvan de eerste in 1946-‘47.

De anekdote wil dat hij bij zijn eerste training in 1942 de toegang tot de kleedkamer werd geweigerd door een stadionsuppoost met de woorden: ‘Gij komt van Tubantia? Dat is zeker de naam van een fanfare. Hier wordt voetbal gespeeld en geen trompet.’

In het tijdperk van de Engelse coach Bill Gormlie nam Anderlecht een voorsprong op de andere clubs. Na Pateck was Gormlie zijn tweede invloed. Hij eigende zich ook de Engelse stijl toe: scoren met het hoofd en het harde schot. Waarbij de doelman soms letterlijk tot over de lijn werd ‘geramd’, vandaar de bijnaam ‘le bombardier’. Evolueerde tot eerste meevoetballende spits, die zowel het kaatsen als de dribbel machtig was.

AS Roma lonkte in 1951 naar hem met een supertransfer. De Italianen boden hem dertig miljoen lire voor twee seizoenen, een appartement met zeven kamers en een auto. Anderlecht weigerde. Het werd hem verboden om het beroep van voetballer uit te oefenen. Ook Real Madrid hunkerde in 1953 naar de midvoor-spelmaker. Anderlecht hield opnieuw het been stijf. Real kocht vervolgens Alfredo di Stefano en werd de ‘Koninklijke’ van Europa.

Hij legde zich neer bij het onvermijdelijke en toonde ook buiten het veld zijn intelligentie. Formuleerde voorstellen voor een professioneel statuut van de voetballer en hield pleidooien voor het in ere houden van de techniek door… het behoud van het pleintjesvoetbal. Toonde zich ook als een eigenzinnig individu dat de eer aan zich hield. Liet zich niet knechten door bestuursleden of coaches en ging ook in debat met ploegmaats die zijn leiderschap in vraag stelden.

Scoorde én scoorde én scoorde tot in 1957: 249 doelpunten voor Anderlecht. Tot vandaag topschutter aller tijden in het Astridpark. In 1948, 1949 en 1951 pikte hij de nationale trofee in met 38, 23 en 37 treffers.

Zijn portret bleef lange tijd prominent aanwezig in de statige perskamer van Anderlecht. Tilde de club uit de anonimiteit en zette haar op weg naar landelijke glorie. Mister Anderlecht was geboren. De gracieuze en briljante bombardier, Jef Mermans.