50 jaar sportjournalist, schreef ik gisteren. Eigenlijk een mooi moment om er mee op te houden, denk ik al een tijdje. Maar nauwelijks een dag later wordt in Het Laatste Nieuws Pieter Nieuwenhuis opgevoerd en dan kan ik me niet bedwingen. Nieuwenhuis is de man van het Nederlandse Hypercube, de bedenker van onze play-offs die vorige maand (na nog één seizoen) werden begraven. Terecht, volgens tachtig procent van het voetbalpubliek. In juni 2024 kwam deze handelaar in gebakken lucht ook al uitvoerig aan het woord in Het Nieuwsblad. ‘Hyper-lulkoek’ was de kop van mijn boze reactie.
Na mijn opmerkingen op zijn uitspraken in Het Nieuwsblad kreeg ik een bericht van Guy Van den Broeck, die toen hij voor onze voetbalbond werkte regelmatig te doen had met Hypercube: of Nieuwenhuis mij mocht contacteren. Geen probleem uiteraard, maar – zoals ik had verwacht – heb ik nooit iets van Nieuwenhuis gehoord.
Nieuwenhuis beweerde toen en nu dat onze clubs naar de achtste plaats op de Uefa Country Ranking (de zogenaamde coëfficiënt) klommen dankzij ‘zijn play-offs’. ‘Vijftien jaar terug stond België 14de, nu 8ste’, zei hij. Dat klopt. Wat hij toen niet aanhaalde maar nu wel, was dat België in het seizoen 2021-2022 (na meer dan tien jaar play-offs en op basis van de vijf vorige jaargangen) naar de 13de plaats was gezakt. ‘Een dipje door corona’, heet dat. Uiteraard, in de rest van Europa was er geen sprake van corona.
Dat ‘we’ naar de 8ste plaats gestegen zijn, is vooral te danken aan de geboorte van de Conference League: een gouden zaak voor de toplanden buiten de Big Five. Nieuwenhuis beweerde in HNB ook dat Olympiacos, als eerste Griekse club, een Europese beker won dankzij het invoeren van zijn play-offs. Ook dit was louter te danken aan het ontstaan van de Conference League, waardoor Nederland (Feyenoord) voor het eerst in ruim twintig jaar een Europese finalist en België (Club Brugge) voor het eerst in ruim dertig jaar een Europese halvefinalist kreeg. Olympiacos werd vorig seizoen immers uitgeschakeld in de Europa League en opgevist in de Conference League. Gelukkig, want zonder die Europese beker had de Griekse club met de grootste faam een echt rotseizoen beleefd: uitgeschakeld in de 1/8ste finale van de Griekse beker en derde in de competitie met play-offs.
Champions League
Nieuwenhuis was blijkbaar ook te gast in de podcast MidMid. Over Olympiacos en Griekenland had hij het wijselijk niet meer. Wel over de Bulgaarse derde klasse en de Roemeense bekercompetitie. Echt topvoetbal dus. De Nederlander lag volgens HLN ook aan de basis van het oude en nieuwe model van de Champions League. Ik was erbij toen in 1991 in Lausanne de Champions League boven de doopvont werd gehouden. Voor een deel toeval, omdat niemand wist dat het Europese voetbal helemaal zou veranderen. Er waren zo weinig aanwezigen dat ik me herinner dat de Nederlandse delegatie zich beperkte tot Jaap de Groot, Lex Muller en Maarten de Vos.
Als lid van de Uefa Media Task Force ben ik nadien met een aantal collega’s verscheidene keren door Giorgio Marchetti, toen hoofd competities, nu adjunct-secretaris-generaal van Uefa, uitgenodigd om met een aantal collega’s te discussiëren over vernieuwingen in het voetbal. De naam Nieuwenhuis is nooit gevallen.
Tv-rechten
In BelgIë werd helaas wel naar hem geluisterd. In juni vorig jaar, toen er alleen sprake was van het terugschroeven van de play-offs van zes naar vier ploegen voorspelde Nieuwenhuis dat het tv-contract veertig procent van zijn waarde zou verliezen. Het is in werkelijkheid twintig procent geworden, maar dat werd beslist voor de formatwijziging werd gestemd. Vreemd dat hij nog altijd niet doorheeft dat de waarde van het tv-contract niet wordt bepaald door de format maar door de concurrentie op de tv-markt. Anders was het gemakkelijk zijn ongelijk te bewijzen. De tv-rechten voor de Nederlandse en Portugese competitie liggen een pak hoger dan bij ons. Wat Nederland betreft is dat te begrijpen vanwege een hoger aantal inwoners. Dat geldt echter niet voor Portugal, dat ook economisch een maatje kleiner is.
Een terugkeer naar een reguliere competitie met achttien ploegen is volgens Nieuwenhuis ‘de slechtst mogelijke oplossing’ en ‘dramatisch’. Vorige maand bracht het Algemeen Dagblad een interview met Martin van Geel, technisch directeur van de Eredivisie. Onze noorderburen gaan door met een reguliere competitie met achttien, alleen wordt de kans op degraderen verkleind. Net zoals bij ons vanaf 2026-2027. ‘Zo blijven we België en Portugal voor’, luidde de kop.
Wat Nieuwenhuis ook nog altijd niet lijkt te beseffen is dat sinds de invoering van de play-offs driekwart van onze profclubs in buitenlandse handen zijn terechtgekomen of anders failliet waren gegaan. Een lot waar clubs als KV Oostende en SK Deinze niet aan ontsnapten en dat mogelijk zelfs een topclub als Standard wacht.
Kruimels
Logisch, zou Johan Cruijff gezegd hebben, als je een format bedenkt waardoor zes clubs met het grootste deel van de buit en de aandacht gaan lopen en voor de rest slechts kruimels resten.
