Huisje weltevree

Het ziet er vrij somber uit voor ons voetbal. De Rode Duivels hebben in Turijn de illusie dat ze ooit een prijs zullen pakken ingeleverd, ruim de helft van onze clubs wacht bang de gevolgen van de affaire ‘Propere Handen’ af, de politiek wil het subsidiebeleid herzien en de top van de voetbalbond lijkt steeds meer op het orkest van de Titanic.

Ogen geopend

De ogen van veel voetballiefhebbers zijn plots opengegaan. Het heeft tot donderdagavond half elf geduurd. Tijdens de rust van België -Frankrijk dachten ze zelfs in de VTM-studio nog dat de Rode Duivels de Haantjes zouden oppeuzelen. Hadden ze dan niet gezien dat de 2-0 voorsprong aan de rust niet het resultaat was van briljant voetbal van de Belgen, maar dat de Fransen er gewoon geen zin in hadden? Toen dat laatste plots veranderde, werden de Duivels als kleuters weggespeeld.

‘De emoties waren te sterk’, meende Roberto Martinez achteraf. Ik heb te veel respect voor de mens Martinez om te schrijven wat ik van zo’n uitspraak echt denk. Laat ik het vriendelijk en beschaafd houden en me beperken tot één woord: lulkoek. 2-0 voor en een elftal met vijf dertigers en geen enkele speler jonger dan 24 verkruimelt onder de druk? Reden te meer, als je dat echt denkt, om meteen in te grijpen. Martinez wachtte en wachtte echter tot het schip verging. Wedstrijdmanagement is nooit zijn sterkste punt geweest.

Het is echter ongepast alle schuld voor het falen van de Rode Duivels in zijn schoenen te schuiven. We hebben allemaal boter op het hoofd. Om te beginnen is de lat veel te hoog gelegd. ‘Gouden Generatie’, het is een label dat vaker geplakt wordt op teams die een EK of WK bij de jeugd wonnen. Dat is deze generatie nooit gelukt. Ereplaatsen op het EK 2007 en de Olympische Spelen 2008, maar meer ook niet.

Wat talent betreft is het mogelijk de beste generatie die België ooit gehad heeft, hoewel we in de tweede helft van de jaren ’60 – met Van Himst, Jurion, Verbiest, Puis, Lambert, Van Moer, Dewalque, enz – op technisch vlak misschien nog beter scoorden. Te veel spelers misten echter ballen als het er echt om ging.

Daarom schat ik de Duivels van de jaren ’80 als onze beste generatie ooit in. Technisch waren ze niet allemaal even fijn besnaard als hun voorgangers of als de huidige Duivels, maar er stonden allemaal persoonlijkheden op het veld. Met Gerets, Meeuws, Millecamps, Renquin, Van Moer, Vandereycken, Ceulemans kon je naar de oorlog gaan. Zij lachten met emoties. Op het EK ’80 wonnen ze een groep met Engeland, Spanje en thuisland Italië en bogen pas in het slot van de finale voor West-Duitsland.

De Duivels van Guy Thys hadden vaak de handen vol met kleinere tegenstanders, maar tegen de grote jongens stonden ze wel paraat. Op het WK ’82 werd Argentinië de eerste regerende wereldkampioen die de openingsmatch verloor.

Gouden generatie imponeert niet

De balans van de ‘Gouden Generatie’ tegen toplanden oogt daarentegen allesbehalve indrukwekkend. Onder Marc Wilmots werd op het EK 2016 van Italië en op het WK 2014 van Argentinië verloren. Onder Martinez werd in 2018 twee keer van Engeland (de eerste match wilde geen van beide ploegen winnen en de WK-troosting deed er niet meer toe) en Brazilië gewonnen en van Frankrijk verloren. Op Euro 2020 werd van Portugal gewonnen en van Italië verloren. In de Nations League werd de eerste keer van Zwitserland en dit jaar van Frankrijk verloren.

Lode Nuyts maakte op Twitter een lijstje van de prestaties van de Duivels van Martinez tegen wat hij ‘niet-koekenbakkers’ noemde. Het resultaat oogde vrij schraal: vijf overwinningen, vijf nederlagen en drie gelijke spelen. België is wel al jaren één op de FIFA-ranking en dat is de verdienste van de Catalaan. Op de voetbalbond valt te horen dat hij vriendschappelijke wedstrijden tegen tegenstanders van enig kaliber weigert. Hij klampt zich vast aan de eerste plaats, ook al betekent het vrij weinig, omdat hij wellicht beseft dat er niet meer in zit.

Overigens stonden de Rode Duivels onder Marc Wilmots ook een tijdlang één op de FIFA-ranking. En toen hij bondscoach werd, bivakkeerden ze ergens rond plaats 73. De conclusie kan dan ook alleen zijn dat de ploeg er onder de huidige bondscoach niet echt op vooruit is gegaan.

Thuis un Tubeke

De sfeer is nochtans helemaal anders. Uit de spelersgroep borrelt geen woordje onvrede meer op. De hiërarchie staat vast en iedereen voelt zich thuis in Tubeke. Dat geldt ook voor de media. Onder Wilmots kletterde het wel eens, maar de laatste jaren is het allemaal pais en vree. Ook al stellen een aantal van onze beste journalisten geen vragen meer aan de bondscoach, die toch alleen maar clichés en adjectieven als ‘amazing’ in de mond neemt, en blijven een aantal zelfs weg van de persmomenten. Neen, Tubize heeft meer van een rusthuis dan van topsportcomplex.

Het ergste is dat er niet meteen iets gaat veranderen. De verhalen dat Martinez naar Barcelona of een andere topclub vertrekt, zijn gazettenpraat ingefluisterd door makelaars. Topclubs huren geen bondscoaches meer in, tenzij die voordien al hoge ogen gegooid hebben bij een topclub. De FA Cup met Wigan overtuigt niemand.

Martinez blijft dus gewoon zitten, want de bondstop heeft zelfs geen vaag vermoeden wat topvoetbal inhoudt. Er zou op z’n minst een technisch directeur moeten zitten die dit beseft, maar dat is Martinez zelf.

Huisje weltevree

De bondscoach zal straks wel willens nillens afscheid moeten nemen van een aantal spelers. De komende dagen mag immers verwacht worden dat een aantal routiniers zich realiseert dat het mooi is geweest. Wie hen opvolgt, weet echter dat Martinez niet echt in hem gelooft. Anders had hij eerder een kans gekregen. Het WK in Qatar is nabij. De eerste ronde overleven moet nog lukken, maar dat wordt ook de terminus.

Dat we straks geen (top)ploeg meer hebben en evenmin een stadion internationaal voetbal waardig zal onze bondstop worst wezen. Zij kunnen over een paar weken immers pronken met een nieuw bondsgebouw. Alleen het bordje ‘huisje weltevree’ (vrij naar wat een collega jaren terug al eens schreef) moet nog opgehangen worden.