In mei 2008 kwamen FIFA-voorzitter Sepp Blatter en zijn rechterhand Jérôme Valcke op het briljante idee om de WK’s 2018 en 2022 in één pakket toe te kennen. Op het FIFA-congres in het Australische Sydney noemde Blatter het een opwindend project. Op deze manier zouden de gastlanden en de sponsors sneller weten waar ze aan toe waren.
De gastlanden en zelfs de sponsors waren de minste zorg van de FIFA-top. De gemiddelde leeftijd van de leden van het Uitvoerend Comité of ExCo, dat de WK’s zou toewijzen, was de zeventig voorbij en op deze manier konden ze allemaal nog twee keer stemmen … en – indien ze dat wensten – hun zakken vullen. Blatter wist immers maar al te goed hoe het er bij de Wereldvoetbalbond aan toeging.
De verwachting was dat het aantal gegadigden groter dan ooit zou zijn. Het zou immers tot maar liefst 2018 duren voor er weer een WK-organisatie mocht uitgedeeld worden. En hoe meer kandidaten, hoe meer er te verdienen viel.
Het werd wellicht nog lucratiever toen al snel beslist werd dat het WK 2018 naar Europa en het WK 2022 naar een ander continent zou gaan. De kansen van een aantal schatrijke naties zonder een noemenswaardige voetbalgeschiedenis werden er aanzienlijk groter door. Blatter was, na de problemen die het WK 2002 in Japan en Zuid-Korea opleverden, geen voorstander van een gezamenlijke WK-kandidatuur. Maar hij veranderde al snel van mening: hoe meer zielen, hoe meer er te verdienen zou kunnen vallen. Money makes the world go around en … de bal rollen.
De volgende kandidaturen meldden zich aan:
voor 2018:
België en Nederland
Engeland
Rusland
Spanje en Portugal
voor 2022:
Australië
Japan
Qatar
Zuid-Korea
Verenigde Staten
In de maanden voor de stemming, op 2 december in de Messe van Zürich, gonsde het van de geruchten over omkoping. Vooral Rusland werd voortdurend genoemd, ook al kreeg het land – in tegenstelling tot de Belgisch-Nederlandse bid – geen gunstig rapport van de FIFA-inspectiecommissie, die in de zomer van 2010 alle kandidaten bezocht.
Over Qatar werd nauwelijks gepraat. De woestijnstaat ontving een vernietigend oordeel van de inspectiecommissie. Vooral het feit dat de temperaturen in de Golfstaat in de zomer tot wel 50 graden Celsius kunnen oplopen, werd als een no-starter beschouwd.
Fatale vergissing
De Engelse sportpers leefde al een tijdje op gespannen voet met de FIFA en rook bloed. The Sunday Timesstuurde zijn alom gevreesde undercoverjournalisten op pad. Ze stelden zich aan enkele ExCo-leden voor als vertegenwoordigers van één van de bids en boden aardige bedragen aan in ruil voor hun stem. De onderhandelingen werden met een verborgen camera opgenomen.
Amas Amadu (Nigeria) en Reynald Temarii (Tahiti) trapten in de val en werden door FIFA meteen geschorst. Van de 24 stemgerechtigden bleven er daardoor nog slechts 22 over. Bij een aantal bids groeide het geloof dat de stemming daardoor eerlijk zou verlopen: de corruptie op het hoogste echelon werd hét gespreksonderwerp in de voetbalwereld en de bobo’s wisten dat alle ogen op hen gericht waren. Kortom, de kansen van Rusland kregen een knauw en met Qatar werd door niemand ernstig rekening gehouden.
Op de traditionele voetbalbeurzen, waar alle bids min of meer verplicht waren zich te presenteren, vielen de Qatari op twee manieren op: hun stand was minstens twee keer zo groot als die van de concurrenten en zo goed als altijd leeg. Qatar had (en heeft) op voetbalgebied dan ook zo goed als niets te bieden.
Vooral België en Nederland kregen veel aandacht. Op de stands in Londen, Johannesburg en Rio de Janeiro verdrongen de gasten zich rond ex-internationals als Ruud Gullit, Ronald de Boer, Arthur Numan, Pierre van Hooijdonk, Gert Verheyen, Gilles De Bilde of Jean-Marie Pfaff. Op Copacabana was Zico een bijna dagelijkse gast bij de HollandBelgium bid. De Lage Landen lieten zich op 2 december in het winterse Zürich ook opmerken toen Johan Cruijff, Ruud Gullit, Paul Van Himst en een keur ex-internationals zich samen met beide bondsvoorzitters per fiets met het bidboek aanmeldden op het FIFA-hoofdkwartier. De ex-coryfeeën stalen nadien ook de show bij de presentatie van de kandidatuur. Martyn Ziegler, van The Timesen wellicht de best ingevoerde internationale voetbaljournalist, zei spontaan: ‘De Lage Landen hebben al gewonnen.’ Nog voor de anderen aan bod waren gekomen. De naïviteit regeerde nog steeds in de perskamer.
Helaas, veel leden van het Uitvoerend Comité bleken niet geïnteresseerd in het rapport van de eigen inspectiecommissie of de presentaties. Alleen de eigen bankrekening leek te tellen. Zij waren niet zo stom geweest als hun ontmaskerde collega’s en voelden zich nog steeds onaantastbaar. ‘Er is niets gebeurd dat ongewoon was voor FIFA bij de WK-stembeurten in de jongste honderd jaar’, zou Jack Warner, het beruchte ExCo-lid uit Trinidad & Tobago, jaren later verklaren.
Het resultaat van de stemming was ronduit verbijsterend. Op 2 december 2010 haalde Sepp Blatter in de Messe van Zürich de namen van Rusland (2018) en Qatar (2022) uit de omslag. Op het gezicht van de Zwitser stond een stevige grijns. Voelde hij al nattigheid, of was hij helemaal niet gelukkig met de keuze voor Qatar? Blatter stemde in ieder geval voor de Verenigde Staten. De keuze voor Qatar was hoe dan ook een klap in het gezicht van al wie het goed meende met het voetbal. In eerste instantie van de FIFA-inspectiecommissie.
De West-Europese en Amerikaanse media waren in alle staten en vast van plan de onderste steen boven te halen. Dit was immers het ultieme bewijs dat het hoogste orgaan van de Wereldvoetbalbond corrupt was en dat zelfs nadat de beschuldigingen van omkoping al alom de ronde deden.
De meeste heren van de FIFA maakten zich nog nergens zorgen om. Ze kwamen al jaren met dit soort praktijken weg. Wie zou hen wat doen? Een fatale vergissing. De Amerikanen voelden zich bedot en de Federal Bureau of Investigation (FBI) en het ministerie van Justitie in Washington D.C. gingen zich met de zaak bemoeien.
De kritiek was zo luid en massaal dat zelfs Sepp Blatter besefte dat de storm dit keer niet snel zou luwen. Plots herinnerde hij zich niet meer wie op het briljante idee was gekomen om beide toernooien samen te vergeven. ‘Ik heb mijn zorgen uitgesproken’, aldus de FIFA-baas. ‘Ik geloof niet dat het goed was om het op deze manier te doen.’
Gekonkel
Rond de FIFA hing al sinds de jaren ’90 een geur van corruptie. Daarbij viel voortdurend de naam van voorzitter Joao Havelange. Toen de Braziliaan met Belgische roots in 1998 opstapte, stelde Lennart Johansson – sinds 1990 voorzitter van UEFA – zijn kandidatuur om hem op te volgen. De clan rond Havelange sloot echter de rangen en schoof Sepp Blatter naar voor. De Zwitser was gepokt en gemazeld in het wereldvoetbal en zou ervoor zorgen dat alle potjes gedekt bleven. Blatter trad in 1975 als technisch directeur bij de FIFA in dienst en werd in 1981 secretaris-generaal en rechterhand van voorzitter Havelange.
Blatter haalde het met 111 tegen 80 stemmen van Johansson. Mohamed Bin Hammam lag samen met Jack Warner aan de basis van de winst van Blatter. De Qatari was bij het congres in de Méridien Montparnasse in Parijs de man die met de bruine enveloppes vol ‘opleidingsdollars’ de stemmen kocht van vooral bonden van AFC (Azië), CAF (Afrika), CONCACAF (Noord- en Midden Amerika) en CONMEBOL (Zuid-Amerika).
Het duurde tot 2008 tot er bewijzen naar boven kwamen over het gekonkel in de hoogste regionen van de sportwereld. Het Zwitserse gerecht maakte bekend dat het failiete marketingbedrijf ISL 138 miljoen Zwitserse frank had betaald aan sportbestuurders van de FIFA, het IOC en een aantal andere olympische sporten voor het verwerven van de exclusieve tv- en marketingrechten van hun evenementen.
In een uitzending van BBC Panorama aan de vooravond van de WK-stemming in Zürich op 2 december 2010 werd nog eens opgerakeld dat ISL tussen 1989 en 1999 honderden miljoenen dollar aan steekpenningen betaalde. Behalve Havelange werden ook Nicolas Leoz, Ricardo Teixeira en Issa Hayatou als begunstigden genoemd. Die laatste drie waren stemgerechtigd, maar FIFA deed alsof er geen vuiltje aan de lucht was.
Het duurde tot 1 juli 2012 vooraleer de Zwitserse justitie de documenten en de namen vrij gaf van wie bij de ISL-smeergeldaffaire betrokken waren. Die documenten maakten duidelijk dat toenmalig FIFA-voorzitter Joao Havelange in maart 1997 een bedrag van 1,25 miljoen euro gekregen had. Zijn toenmalige schoonzoon Ricardo Teixeira bleek zelfs 10,5 miljoen euro geïncasseerd te hebben.
Overlevingskunstenaar
Echt verrast kon Blatter niet geweest zijn over de ISL-onthullingen, maar in combinatie met de stroom aan geruchten over de toewijzing van de WK’s van 2018 en 2022 moest er iets gebeuren. Als een volleerde overlevingskunstenaar nam de Zwitser meteen afstand van zijn voorganger. Op 15 juli 2012 maakte hij bekend dat de Braziliaan niet langer als erevoorzitter van het wereldvoetbal kon doorgaan. In de hoop de stroom aan negatieve berichtgeving de pas af te snijden, benoemde hij een ethische commissie onder leiding van Michael Garcia, een Amerikaanse ex-aanklager, en Hans-Joachim Eckert, een Duitse rechter.
Het duo ontdekte een rits onfrisse zaakjes. In december 2010 sloot Barcelona een sponsordeal met de Qatar Foundation die tot gevolg had dat Qatar Airways drie jaar op de shirts van de Catalaanse club prijkte. De luchtvaartmaatschappij was de eerste commerciële shirtsponsor van Barcelona en bezorgde de ‘azulgrana’ tussen 2011 en 2016 het kokette bedrag van 250 miljoen dollar. Garcia ontdekte ook dat via Sandro Rosell, toenmalig Barça-voorzitter en het hoofd van Nike in Brazilië, 2,4 miljoen euro terecht was gekomen op de bankrekening van Antonia Wigand Teixeira. De toen tienjarige Antonia was de dochter van Braziliaans bondsvoorzitter en FIFA ExCo-lid Ricardo Teixeira.
Uit het onderzoek bleek ook dat Brazilië en Argentinië enkele weken voor de WK-stemming van 2 december 2010 een vriendschappelijke interland speelden in Qatar en daarvoor het dubbele van de gebruikelijke vergoeding kregen. Jack Warner, de voorzitter van CONCACAF, zou kort na de stemming 1,2 miljoen dollar rijker zijn geworden.
Qatar sponsorde in 2010 ook het jaarlijkse congres van CAF in Angola. Hassan Al-Thani, de voorzitter van het bidcomité en nadien van de WK-organisatiecommissie, bedong dat het emiraat als enige WK-kandidaat toegang kreeg tot de vier Afrikaanse ExCo-leden van het continent.
Ondanks al deze bevindingen werd Qatar vrijgepleit door Garcia. Over Rusland kon de Amerikaan gewoon niets melden in zijn eindverslag. De Russen lieten achteloos weten dat ze alle documenten en computers hadden vernietigd omdat ze versleten waren.
Linke soep
De Zwitserse federale politie (fedpol) waarschuwde in juni 2011 in zijn jaarverslag voor een cultuur van omkoping binnen FIFA en richtte in het bijzonder zijn pijlen op de toewijzing van de WK’s van 2018 en 2022. Corruptie van sportofficials was op dat moment echter niet strafbaar in Zwitserland en de regering gaf de minister van Sport opdracht om de wet te wijzigen.
Blatter besefte dat het werk van Garcia niet volstond om het vertrouwen in de FIFA te herstellen. Hij duidde Mark Pieth, een anti-corruptie-expert van de universiteit van Basel, aan om hervormingen door te voeren in het bestuur. De Zwitser liet zich terloops ontvallen dat FIFA verpletterende financiële kosten wachtte indien zou blijken dat Qatar smeergeld had betaald om het WK naar de zandstaat te halen. Een uitspraak die zijn missie al meteen alle geloofwaardigheid ontnam. De anti-corruptie-organisatie Transparency International wimpelde prompt de uitnodiging om mee te werken af. Het geloofde niet in de beloofde onafhankelijkheid van Pieth.
Het hele opzet was niet meer of minder dan een poging van Blatter om het verleden te laten rusten. Pieth kwam echter al vrij snel tot de conclusie dat je juist dat verleden moet kennen om te voorkomen dat het opnieuw zou gebeuren. Exit Pieth dus.
In de bunker van FIFA in Zürich groeide de overtuiging dat de storm zou overwaaien. Het was zonder de Amerikanen gerekend. De Verenigde Staten leefde vooraf in de waan dat het in 2022 zijn tweede WK mocht organiseren. President Barack Obama stuurde niemand minder dan Bill Clinton naar Zürich om de kandidatuur kracht bij te zetten. Toen Amerika bij de finale stembeurt met veertien tegen acht verloor van Qatar, vond Uncle Sam het meteen linke soep. In alle stilte startte de Federal Bureau of Investigation (FBI) een onderzoek.
Op 27 mei 2015 explodeerde de corruptiecrisis bij de FIFA. Aan de vooravond van het congres werden de ExCo-leden in het poepsjieke hotel Baur au Lac, aan de oever van het meer van Zürich, van hun bed gelicht bij een raid van het gerecht. Zeven FIFA-bobo’s werden opgepakt. Michael Lauber, de Zwitserse procureur-generaal, gaf aan dat ‘corruptie een factor was geweest bij de succesvolle bids van Rusland en Qatar’.
Klokkenluider
Amerika ging zich nu bemoeien met FIFA en dat was andere koek. Loretta Lynch, de minister van Justitie van Barack Obama, volgde het onderzoek persoonlijk op de voet. De FBI ging al een tijdje de verdachte gangen na van ene Chuck Blazer, het Amerikaanse ExCo-lid van FIFA. Blazer was een vriend van Donald Trump en woonde in Trump Tower in New York, waar hij ook het hoofdkantoor van CONCACAF had ondergebracht. Hij was secretaris-generaal én penningmeester van de organisatie en controleerde dus zichzelf. Samen met Jack Warner leidde hij twee decennialang de voetbalbond van Noord- en Midden-Amerika naar eigen goeddunken en vooral eigen gewin.
De FBI wist dat Blazer het al jaren niet te nauw had genomen met zijn belastingsaangiftes. Blazer bekende dat hij tussen 2005 en 2010 elf miljoen dollar aan inkomsten niet aangegeven had bij de IRS (de belastingdienst). Hij pleitte schuldig voor de tien punten waarvoor hij werd aangeklaagd en riskeerde een gevangenisstraf van ruim honderd jaar.
Blazer had niet veel andere keuzes dan klokkenluider worden. Hij werd undercover informant van de FBI en droeg op allerlei meetings van FIFA, maar ook tijdens de Olympische Spelen van Londen in 2012, een afluistermicrofoontje.
Het onderzoek van de FBI resulteerde in de beschuldigingstelling van 45 voetbalofficials en marketing executives voor corruptie. 22 van hen pleitten schuldig, zes van hen kregen een gevangenisstraf.
Wraakactie
De man die het WK 2022 naar Qatar haalde, was Mohamed Bin Hammam. Dit Qatarese ExCo-lid beschikte niet alleen over de middelen om zijn collega’s over de streep te halen, maar kende het klappen van de zweep beter dan wie ook. In 1998 had hij er met zijn rijkelijk gevulde enveloppes voor gezorgd dat Sepp Blatter aan de macht kwam.
Mohamed Bin Hammam vergaloppeerde zich echter toen hij zich in maart 2011 wilde opmaken als tegenkandidaat voor Blatter bij de presidentsverkiezingen van 1 juni. Bin Hammam was van 1998 tot en met 2010 niet meer of minder dan de ‘kingmaker’ binnen de Wereldvoetbalbond. Op 8 mei 2009 (zijn zestigste verjaardag) werd hij in Kuala Lumpur (Maleisië) voorzitter van AFC. Zijn tegenstander bij de verkiezingen was Salman Bin Ibrahim Al-Khalifa uit Bahrein. Bin Hammam haalde het met twee stemmen verschil. ‘Nachtelijk bedrog’, noemde Peter Valappan, die al 29 jaar secretaris-generaal van de AFC was, het. ‘Het draaide enkel nog maar om enveloppes met geld.’
De puissant rijke Qatari zou dit trucje nu ook in Zürich opvoeren en vormde een echte bedreiging voor Blatter. Bin Hammam werd door een Amerikaans business magazine tot de twee, drie invloedrijkste Arabieren gerekend en had al jaren de leiding van het FIFA-ontwikkelingshulpproject Goal, een mechanisme om geld te verdelen en mensen te binden. De meeste landen van Afrika en Azië zouden hem ongetwijfeld steunen.
Blatter had echter overal zijn mannetjes en wist wat er bekokstoofd werd. Bin Hammam werd samen met Jack Warner in de val gelokt. De Qatari zou op het CONCACAF-congres 25 leden 40.000 dollar gegeven hebben om voor hem te stemmen. Om een publiek schandaal te voorkomen, trok Bin Hammam – na een gesprek van Blatter met de zoon van de emir – zijn kandidatuur voor het FIFA-voorzitterschap in en werd levenslang geschorst voor een functie in het wereldvoetbal.
Jack Warner deelde mee in de brokstukken en begon aan een wraakactie. Hij maakte bekend dat Blatter hem de tv-rechten en tickets voor de WK’s van 1998, 2002 en 2006 voor de Caraïben cadeau had gedaan als dank voor zijn hulp bij de voorzittersverkiezing van 1998.
Bin Hammam bracht het WK naar Qatar, maar houdt zich sinds 2011 gedeisd in zijn paleis in de woestijn. Op verzoek van de emir, die wilde voorkomen dat de storm rond de uitverkiezing van de Golfstaat nog aangewakkerd werd.
Monsieur le Président
De keuze van Qatar was echter niet louter het gevolg van omkoping. De FIFA heeft, net als het IOC overigens, al decennia een grote voorliefde om te organiseren in landen met enorme grondstoffenvoorraden en een autocratische regering. Parlementaire controle is alleen maar hinderlijk bij het afdwingen van allerlei privileges. Voor Qatar is het WK organiseren een buitenkansje. De woestijnstaat wil niet langer uitsluitend afhankelijk zijn van gas en olie en het centrum worden van sport- en luxetoerisme. En dat mocht wat kosten.
Qatar presenteerde zich ook als de kandidaat van een hele regio. Er zouden wedstrijden in verscheidene buurlanden worden gespeeld. Dat idee werd opgegeven toen Qatar door Bahrein, Saudi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten werd geboycot, omdat het terroristen zou steunen.
Ondanks alles blijft het onverklaarbaar dat Qatar bij de finale stembeurt veertien stemmen kreeg, tegen acht voor Amerika. Eén stem kwam van de Spanjaard Angel Villar, die een deal met Qatar had gemaakt en stemmen wisselde met Bin Hammam.
Qatar haalde het ook om louter politieke redenen. Een van de hoofdverantwoordelijken voor de keuze voor Qatar is wellicht Nicolas Sarkozy, de toenmalige Franse president. Het fabelachtig rijke zandstaatje was toen al een enorm belangrijke economische partner van Frankrijk. Sarkozy oefende zware druk uit op Michel Platini om voor Qatar te stemmen en de ex-nummer tien van Les Blues kon als voorzitter van UEFA mogelijk ook enkele Europese collega’s overhalen.
Platini was aanvankelijk helemaal geen voorstander van een WK in Qatar. Franse journalisten meenden dat zijn voorkeur, net zoals bij Blatter, naar Amerika uitging. Als ex-voetbalcoryfee wist hij beter dan wie ook dat het waanzin is om in de zomer in de Qatarese zandbak te gaan spelen. Hij veranderde zeer waarschijnlijk van mening na een paar geheime lunches op het Elysée, hoewel hij dat nog steeds ontkent.
Na de eerste lunch was Platini volgens insiders nog ‘gereserveerd’, maar na het tweede etentje met zijn president op 23 november 2010 helde hij over naar ‘favorable’. Ook Tamim Al-Thani, de toekomstige emir van Qatar, en sjeik Jassem Al-Thani, toen eerste minister en minister van Buitenlandse Zaken van het emiraat, schoven negen dagen voor de WK-stemming aan op het Elysée.
De lobbying van Qatar bij Sarkozy begon begin 2010. Emir Hamad Khalifa Al-Thani had al jaren goede banden met Monsieur le Président. Hij was het eerste staatshoofd uit het Golfgebied dat Sarkozy met zijn overwinning bij de presidentsverkiezingen feliciteerde. Niet lang nadien leverde het Frans-Duitse luchtvaartconcern EADS, volgens Thomas Kistner (Süddeutsche Zeitung), aan Qatar voor 250 miljoen euro aan veiligheidssystemen. Een dochter van het concern kreeg de opdracht om vijftig Airbussen te bouwen voor Qatar Airways.
Daar bleef het niet bij. Het energieconcern EDF ging samen met Qatar Petroleum International onderzoek doen naar kernenergie en hernieuwbare energiebronnen. Reactorexploitant Areva mocht een contract tekenen van meer dan 450 miljoen euro voor de levering van elektriciteit.
En ook de Franse sportwereld viel in de prijzen. De Qatarese tv-zender Al Jazeera was in Frankrijk al op twee tv-kanalen te zien en kreeg via BeIN Sports begin 2012 voor vier jaar de pay-per-view-uitzendrechten van de Ligue Un. Goed voor 240 miljoen euro, een ongekend bedrag voor het Franse voetbal. Al Jazeera Sport kreeg als wederdienst van UEFA de mediarechten voor alle in Frankrijk gespeelde wedstrijden in de Europa League tot 2015. In 2011 was de emir van Qatar ook de grootste aandeelhouder van het Franse mediaconcern Lagardère, dat toen een kwart van de aandelen bezat van Amoury Sports Organisation, beter bekend onder de naam ASO, de organisator van de Tour de France en enkele wielermonumenten zoals Parijs-Roubaix.
Louter toeval is wellicht ook dat Platini’s zoon Laurent in januari 2012 in dienst trad bij Qatar Sports Investment (QSI), dat enkele maanden eerder Paris Saint-Germain had opgekocht. Platini junior kreeg de bevoegdheid over de Europese plannen van QSI, terwijl zijn vader de nummer één van het Europese voetbal was.
Op 26 mei 2019 had een huiszoeking plaats in de kantoren van de hotelketen Accor en meer in het bijzonder in het bureau van PDG Sébastien Bazin, een vriend van Sarkozy en ex-PDG van Colony Capital Europe, een investeringsfonds dat eigenaar was van PSG voordat het in de handen van Qatar verzeilde. In februari 2019 tekende Accor een contract voor shirtsponsoring met PSG voor drie jaar, ter waarde van ruim vijftig miljoen euro per seizoen. Opzet van het onderzoek was te bewijzen dat de aankoop van PSG rechtstreeks het gevolg was van een stem voor Qatar bij het WK 2022.
Qatar heeft niet alleen het WK gekocht, maar ook verzekerd van een machtspositie in het internationale voetbal. Deze wordt gepersonifieerd door Nasser Al-Khelaifi, de voorzitter van PSG, Qatar Sports Investment (QSI) en tv-zender BeIN Sports. In april 2021 werd hij herkozen in het Uitvoerend Comité van UEFA en verkozen tot voorzitter van de European Club Association (ECA). Hij was het die dit seizoen na de verrassende uitschakeling van Messi, Neymar en Mbappé door Real Madrid in de 1/8ste finales van de Champions League naar de kleedkamer van scheidsrechter Makkelie stormde.
Platini koos uiteindelijk dus niet voor het voetbal, maar voor de economische belangen van Frankrijk en de wensen van zijn ‘président’. Het duurde tot februari 2012 vooraleer de voorzitter van UEFA toegaf dat hij een van de veertien stemmen voor Qatar had geleverd. Ronduit flauw was dat hij dit probeerde te verkopen als een keuze voor een wereld, een regio die nog nooit een WK gekregen had.
Pas na de stemming leek hij te beseffen dat een WK in Qatar in de zomer dramatische consequenties inhield voor de spelers. Vooraf kaartte hij het probleem nimmer aan, na 2 december 2010 werd hij één van de voorvechters om het toernooi naar de winter te verhuizen. Tegen de belangen van de nationale competities van zijn UEFA in. In 2015 werd beslist het WK naar november-december te verplaatsen.
De kalender voor het komende seizoen schrikt iedere topvoetballer af. Op 9 november staan nog wedstrijden van de groepsfase van de Champions’ League gepland, van 21 november tot 18 december heeft het WK plaats en op Boxing Day (26 december) staat er alweer een speelronde in de Premier League op het programma.
Grotesk
De groteske toewijzing van het WK 2022 aan Qatar was een beslissing van het ExCo van FIFA, dat in 2010 bestond uit een verzameling van 24 vertrouwelingen op leeftijd, die al jaren aan de touwtjes van het wereldvoetbal trok vanuit hun ondergrondse bunker in Zürich. Er heerste een cultuur van corruptie, die een tweede natuur was geworden. Al eind jaren ’80 van de vorige eeuw fulmineerden Europese voetballeiders als de Italiaan Artemio Francchi, toen voorzitter van UEFA, en de toenmalige Belgische bondsvoorzitter Louis Wouters tegen de corruptie binnen de FIFA.
Na het vertrek van Lennart Johansson en de komst van Platini bij UEFA in 2007 ging ook in Nyon het hek van de dam. Achter de toewijzing van Euro 2012 aan Polen en Oekraïne staan nu ook grote vraagtekens. De gezamenlijke kandidatuur kreeg acht van de twaalf stemmen, terwijl ze vooraf kansloos werd geacht. Het leek een uitgemaakte zaak dat het EK naar Italië zou gaan.
Tijdens de onderzoeken naar de WK’s van 2018 en 2022 kwam ook aan het licht dat de Wereldbekers van 2006 (Duitsland) en 2010 (Zuid-Afrika) niet koosjer waren toegekend. De top van de Duitse voetbalbond, bondsvoorziter Wolfgang Niersbach op kop, stapten op. Thabo Mbeki, die Nelson Mandela opvolgde als president van Zuid-Afrika, zou via FIFA tien miljoen dollar overgemaakt hebben aan Jack Warner om het voetbal in de Caraïben te ontwikkelen. Warner, die eerder al één miljoen van Marokko op zak had gestoken, besloot dan ook om zijn keuze te veranderen.
Enkele dagen nadat Blatter in juli 2015 voor een vijfde termijn als voorzitter van FIFA werd verkozen, maakte hij bekend op te stappen. De Zwitser bleef nog tot december in het zadel en werd in maart 2016 opgevolgd door Gianni Infantino, tot dan de secretaris-generaal van UEFA. Infantino presenteerde zich als de grote vernieuwer, die de corruptie zou aanpakken. Officials moeten voortaan een integriteitstest ondergaan, maar dat is vooral window dressing. Infantino is intussen naar Qatar verhuisd. Moet er nog zand zijn?
Het ExCo werd intussen wel vervangen door de FIFA Council, een 37-koppig bestuursorgaan. WK’s worden sinds 2013 niet langer door de Council toegekend, maar door alle bonden. Meer stemgerechtigden moeten het moeilijker maken om met succes stemmen te kopen. 203 bonden stemden voor het WK 2026: 134 voor de gezamenlijke kandidatuur van de VS-Canada-Mexico en 65 voor Marokko.
Meer dan de helft van de FIFA ExCo-leden van 2010 werd nadien of door FIFA zelf geschorst of door het gerecht veroordeeld voor corruptie.
Uit: Nooit meer Qatar
