Het hele voetbalbestel treft schuld, ook de pers

De persconferentie van het parket in Hasselt van vanmiddag heeft duidelijk gemaakt hoe corrupt de top van ons voetbal is. De gevolgen zullen desastreus zijn. Als de feiten bewezen worden, zien we onze twee topscheidsrechters ( ze zijn al geschorst) nooit meer op een voetbalveld, zal zowat de helft van de clubs uit eerste klasse zware boetes moeten betalen, is de kans groot dat Ivan Leko werkloos wordt en lijkt degradatie voor KV Mechelen en misschien ook Waasland-Beveren onafwendbaar.

Hoe is het zo ver kunnen komen? Het hele voetbalbestel treft schuld. Het begint bij de Fifa, die een aantal jaren terug de regulering van de makelaars over boord gooide en daarmee de transfermarkt in een jungle veranderde. Het volstaat om 500 euro te betalen en de slager om de hoek kan spelers verhandelen.

Daardoor zijn er te veel makelaars, maar dat is niet het grootste probleem. Er zijn te veel malafide makelaars. En vooral te veel ‘grote’ makelaars ( in België en Europa), die zo veel spelers en trainers in de portefeuille hebben dat zij de boel kunnen manipuleren.

Hun macht is zo groot geworden dat veel clubleiders geen andere mogelijkheid zien dan met hen samen te werken. Al gebeurt dit in veel gevallen ook omdat ze uit dezelfde ruif mogen mee-eten.

De voetbalbond en vooral de Pro League moeten de hand in eigen boezem steken. Geen enkele ( West-) Europese competitie is zo aantrekkelijk voor voetbalschurken als de onze. Het beleid van laissez-faire, laissez-aller heeft tot deze excessen geleid. Alles is hier toegelaten. Zowat de helft van de topclubs is in handen van buitenlandse investeerders waar nauwelijks iets van geweten is ( in sommige gevallen zijn het zowaar makelaars).

Alles is toegelaten. Nergens is het zo zo makkelijk en goedkoop om niet-EU-spelers binnen te halen als in België. Sam Allerdyce, de ex-bondscoach van Engeland, vertelde in een undercover-reportage dat de regels van TPO ( Third Party Ownership) nergens zo simpel kunnen omzeild worden als in ons land. Met als resultaat dat op Cyprus na nergens zo veel buitenlandse spelers aan de slag zijn.

De Pro League is een lege doos, want de clubs willen zichzelf geen beperkingen opleggen. Bovendien moeten maatregelen vaak met een meerderheid van 80 procent genomen worden, waardoor er gewoon niets kan veranderen.

De Pro League treft nog op een andere manier schuld. Degradatie naar 1B is zo’n financieel drama dat er zaken gebeuren die het daglicht niet mogen zien om het vege lijf te redden.

Dat betekent nog altijd niet dat de clubs ook nog eens buiten de lijntjes moeten kleuren. Een half dozijn clubs ( en niet de minste) zou met de hulp van makelaars belastingen ontdoken hebben en dat is niet meer of minder dan competitievervalsing.

Als de bond het voetbal niet reguleert, moet de politiek dit doen. Noch Europa noch België gaf echter thuis. Integendeel, in ons land wordt met fiscale voordelen gestrooid zonder daar veel voorwaarden aan te koppelen.

Het ergste van alles is echter dat we zelfs op onze arbitrage niet meer kunnen rekenen. Het is totaal onbegrijpelijk dat scheidsrechters denken dat ze contact mogen hebben met makelaars. Zelfs een hand geven, is te veel. Ze moeten ook afstand houden van en maximaal professioneel contact onderhouden met clubleiders, spelers en trainers.

Ook de pers gaat niet helemaal vrijuit. Onze sportjournalistiek heeft veel te weinig aandacht voor wat buiten de krijtlijnen gebeurt, terwijl dit sinds de commercialisering van de sport meer dan ooit noodzakelijk is. In plaats van wantoestanden uit te zoeken en aan te klagen gaat alle aandacht naar discussies buitenspel of niet, 4-3-3 of 3-4-3 en de jacht op transferprimeurs van meestal totaal onbekende spelers.

Daarvoor kunnen journalisten bijna uitsluitend terecht bij de makelaars en sinds er eigenlijk maar twee voetbalredacties meer zijn in Vlaanderen en de concurrentie moordend is, kan het niet helemaal verbazen als ze een makelaar als eens een ‘pleziertje’ zouden gunnen. Vooral sinds er met ‘club-watchers’ wordt gewerkt, staan zij onder een enorme druk om niets te missen.

Zij verdienen dus enig begrip, maar ik hoop dat makelaars niet iedere week bellen om meer punten te geven en dat het vanzelfsprekend is dat je daar op de redactie over spreekt. Vooral als het om scheidsrechters gaat, is dat toch extra verdacht. Refs worden wekelijks gecontroleerd door de scheidsrechterscommissie en haar punten zijn de enige die tellen.

Oplossingen

Zo mag het niet verder. De Fifa werkt, zoals ik twee weken terug in Sport/Voetbalmagazine schreef, aan een systeem waarbij alle transfers via een bank of clearing house worden geïnd en aan de afstanddoende club betaald. Ook de makelaars zouden via deze weg hun commissie opstrijken. Op die manier zou veel minder geld aan het voetbal onttrokken worden en wordt het ook veel moeilijker voor clubleiders om in de pot te graaien.

De voetbalbond en de Pro League moeten samen met de nationale overheid regelgeving invoeren om de invloed van malafide figuren, uit alle sectoren, uit te schakelen. Wellicht is daar ook Europese wetgeving voor nodig, want het voetbal is de meest internationale bedrijfssector.

De Pro League moet er bovenal meteen voor zorgen dat het geld tussen de profclubs beter wordt verdeeld. Degradatie naar 1B is een drama. De competitieformule is ronduit belachelijk ( de helft van de teams spelen zes keer per seizoen tegen elkaar) en de clubs uit de tweede afdeling krijgen veel te weinig uit de tv-pot.

De pers moet niet alles richten op het geneuzel rond transfers, maar moet vooral uitzoeken wat er mis loopt in ons voetbal. Het wordt ook de hoogste tijd dat onze kwaliteitskranten echt aandacht gaan besteden aan de topsport en kritische sportjournalistiek weer een pleonasme wordt.

Tenslotte, het grootste probleem: de arbitrage, waar het voetbal mee staat en valt. Hoe kunnen we er voor zorgen dat we integere scheidsrechters hebben? Zelfs een semiprofessioneel statuut lijkt niet te volstaan. De referees moeten in ieder geval beter worden opgevolgd. Als sommige arbiters geregeld opmerkelijke blunders begaan, moet de scheidsrechterscommissie dit door hebben.

Alle hoop is gericht op de videoref. Zijn aanwezigheid zorgt dat er twee keer door twee ogen naar alle fases wordt gekeken. De VAR moet meer nog dan nu uitgaan van een ‘clear error’, zodat de scheidsrechter verplicht wordt de beelden te bekijken. Als hij dan nog een penalty fluit als de fout buiten de zestien werd gemaakt, weten we dat er stront aan de knikker is.

De Fifa