Van 20 juli tot 20 augustus loopt FIFA Women World Cup 2023 in Nieuw-Zeeland en Australië. Stilaan krijgt het vrouwenvoetbal het respect dat het verdient. Dat heeft een eeuw geduurd. Dik honderd jaar geleden trok de eerste vedette van het vrouwenvoetbal, de rebelse Lilly Parr, in Groot-Brittannië tienduizenden fans naar de stadions. De vrouwelijke variant van het voetbal stak op dat ogenblik de mannelijke inzake populariteit naar de kroon. Tot woede van de Engelse conservatieve bondsbonzen. Ze schrapten gedurende een halve eeuw het vrouwenvoetbal uit hun programmatie. Tijdens UEFA Women’s Euro 2022 in Engeland werden alle kijkcijfers- en toeschouwersrecords gebroken. Deze maand volgen miljoenen mensen de prestaties van onder meer Megan Rapinoe, de Lilly Parr van deze tijd.
Naar aanleiding van FIFA Women World Cup 2023 brengen we ‘een kleine geschiedenis van het vrouwenvoetbal’ in tien afleveringen. En vijftien portretten van de beste speelsters aller tijden: ‘Van Mia Hamm in 1996 tot Marta in 2023’. Afgewisseld met enkele opiniestukken. Onder noemer ‘Heldinnen van het voetbal’, kortom.
EK 2017 Nederland en WK 2019 Frankrijk trekken Duitse trend door
Zou de toekomst van het voetbal vrouwelijk worden? Zo luidde nog de vraag na het WK 2011 in Duitsland. Dat beeld kreeg alvast in Europa bevestiging op de succesvolle toernooien van Nederland (EK 2017) en Frankrijk (WK 2019). In Nederland vulden 247.000 toeschouwers de stadions en zes op tien Nederlanders – acht miljoen – keken naar de televisie-uitzendingen. Volgens de UEFA werden alle Europese kijkcijferrecords gebroken en steeg het aantal geregistreerde voetballende vrouwen na het EK met 7,5 procent. Intussen bereikten zes landen het aantal van 100.000 voetballende meisjes: Noorwegen, Zweden, Frankrijk, Nederland, Duitsland en Engeland.
Tijdens de wereldbeker van 2019 in Frankrijk gingen meer dan 1,1 miljoen inkomtickets de deur uit en stegen de televisiecijfers naar ongekende hoogten in onder meer Brazilië, Nederland, Engeland en Frankrijk zelf.µ
Equal Pay: Amerikaanse missie geslaagd in 2022
Intussen vulde een nieuw actiepunt de activistische agenda: ‘gelijk loon voor gelijk werk’. Lees: de ‘gelijke betaling van mannen en vrouwen in het voetbal’. Vooral dan in de nationale elftallen. Noorwegen wees opnieuw de weg in 2017, IJsland trad in de voetsporen in 2018 en ook Brazilië maakte het statement in 2020. Toch was het wachten op de campagnes die de Amerikaanse voetbalsters al jaren hadden opgezet met als woordvoersters Alex Morgan en Megan Rapinoe. In februari werd het Equal Pay-principe immers langs juridische weg afgedwongen. Na een jarenlange strijd sloten speelsters en bond – US Soccer – een historisch akkoord dat volgens beide partijen ‘het voetbal in de Verenigde Staten voor altijd zou veranderen’. Sinds dan ontvangen de voetbalsters bij eindtoernooien hetzelfde prijzengeld als hun mannelijke collega’s. Spanje en Nederland volgden alvast het Amerikaanse voorbeeld. Als dit een algemeen en wereldwijd gegeven wordt, dan mag men de Amerikaanse missie geslaagd noemen. De vraag luidt: wanneer voltrekt die zich?
De Wembleysymboliek van het Chloë Kelly-moment!
Op 26 december 1920 stond Lilly Parr in het brandpunt van de belangstelling. Met haar team Dick, Kerr Ladies – de officieuze nationale ploeg van Engeland – lokte ze 53.000 enthousiaste fans naar Goodison Park in Liverpool. Het Evertonstadion kraakte in haar voegen: meer dan 14.000 supporters raakten bovendien niet aan een kaartje wegens uitverkocht. Geen enkele ‘mannenmatch’ deed het qua belangstelling beter dat seizoen.
Op 31 juli 2022 trok Chloë Kelly haar shirt uit na haar winnende doelpunt in de finale van EURO 2022 tegen Duitsland. Ze bezorgde daarmee het Wembley Stadium een nieuw symbool. Niet eerder waren er meer toeschouwers voor een EK-finale (M/V) dan de meer dan 87.000 van die dag. Van Lilly Parr tot Chloë Kelly. Was de cirkel eindelijk rond?
