De geschiedenis lijkt zich te herhalen. Op 13 december 1995 veranderde het zogenaamde Bosman-arrest het voetbal voor altijd. Het ‘Lassana Diarra-arrest’ van 4 oktober 2024 tast het transfersysteem nog verder aan. Vooral clubs uit kleinere voetballanden, zoals België, en de mindere goden onder de voetballers dreigen hier het slachtoffer van te worden.
Volgens het Europees Hof is het huidige transferreglement in strijd met de Europese regels wat betreft het vrije verkeer van werknemers. Op een moment dat weinig mensen problemen lijken te hebben met de invoering van identiteitscontroles aan de grens die het vrij verkeer van personen bemoeilijken.
Het is nog niet helemaal duidelijk welke impact de nieuwe uitspraak van het Hof van Justitie in Luxemburg zal hebben. De zaak Diarra wordt opnieuw verwezen naar de rechtbank in Bergen (het zal dus nog wel even duren voor er echt wat verandert). In principe zou elk EU-land zijn eigen invulling kunnen geven aan de beslissing van de Europese rechters. Dat zou echter voor behoorlijk wat chaos zorgen, zodat de Fifa verplicht is om de regels wereldwijd aan te passen.
Wat zouden de consequenties kunnen zijn? Spelers die koste wat het kost weg willen bij hun club zullen voor (veel) minder geld dan nu kunnen vertrekken. Transfersommen zullen waarschijnlijk een forse duik nemen. De nieuwe club zal veel minder moeten betalen en dat geld zal terecht komen in de zakken van de spelers (en hun makelaars). Van club veranderen wordt lucratiever dan ooit. Elk jaar van shirt wisselen is de jackpot. De selecties zullen er ieder seizoen helemaal anders uitzien, wat de identificatie met de club voor de supporter nog verder zal uithollen.
Vooral de topclubs dreigen alweer een goede zaak te doen. Een speler met een bescheiden aankoopprijs wordt een stuk aantrekkelijker en ook een stuk minder riskant. Het nieuwe arrest werkt bovendien in twee richtingen. Het wordt veel makkelijker én goedkoper om een speler met een zwaar contract die onder de verwachtingen blijft of lastig doet aan de deur te zetten. Vooral modale voetballers zullen sneller geofferd worden.
Geldverspilling
De grote verliezers van de uitspraak van het Europees Hof worden de clubs uit voetballanden die het moeten hebben van de verkoop van spelers. Landen zoals Nederland en België. De tijd dat Ajax 85 miljoen euro of Club Brugge 37 miljoen kreeg voor de verkoop van een speler behoort wellicht tot het verleden.
Het opleiden van jonge spelers wordt op die manier minder aantrekkelijk. Terwijl dit het businessmodel is van het Belgische voetbal. Waarschijnlijk wordt de transferprijs niet meer bepaald door het talent van de speler maar door het (meestal bescheiden) contract dat hij op dat moment heeft.
Het zal nog even duren voor de gevolgen van ‘Diarra’ helemaal duidelijk worden. Mogelijk blijft de schade toch vrij beperkt voor de voetbalwereld. De rechters noemen de transferregels ‘gerechtvaardigd’ en ‘in het publieke belang’. Afwachten ook hoe de Fifa zal reageren. De eerste reactie uit Zürich is niet erg hoopgevend. Volgens de wereldvoetbalbond gaat het maar om een paar zinnetjes die moeten bijgewerkt worden aan de regels.
Hopelijk begaan onze clubs niet dezelfde dwaasheid als in 1995. Onder impuls van Constant Vanden Stock en Eddy Wauters, die tot voorzitter van de Profliga werd gebombardeerd om tegen ‘Bosman’ te vechten, werd jeugd opleiden als geldverspilling beschouwd. Met als dramatisch gevolg dat het Belgische voetbal vijftien jaar stilstond en tussen 2002 en 2014 zich voor geen enkel groot toernooi kon plaatsen.
Helaas
Het is nu wachten op het moment dat clubs uit voetballanden als België en Nederland naar het Europees Hof stappen. Het hele voetbalbestel staat haaks op de Europese wetgeving. Clubs zijn bedrijven die alleen in eigen land mogen verkopen en niet kunnen concurreren met bedrijven die in een veel grotere markt opereren. Stel je voor dat het om koekjesfabrikanten ging. Iedereen zou het onaanvaardbaar noemen. De EU erkent ‘de specifiteit’ van de sport, maar gaat steeds meer mee in de denkwereld van de clubs die het voetbal (helaas) als een heus bedrijf beschouwen en dan ook geen reden tot klagen hebben.
