Antwerp speelt donderdag voor de eerste plaats in haar kwalificatiepoule van de UEFA Europa League. Decor is het vernieuwde White Hart Lane Stadium. Tegenstander Tottenham Hotspur. Sinds José Mourinho er de plak zwaait, is het parkeren van de bus en het scoren op de counter ook daar de te mijden norm geworden. De echte soul van Tottenham ligt elders. In met name deze zin: the game is about the glory, it’s about doing things in style.
Bill Nicholson, push-and-run versus kick-and-rush
Wie langs The Bill Nicholson Way het stadion van Tottenham Hotspur bezoekt, ziet bij het betreden het goedlachse bustehoofd van Bill Nicholson. Wie was Bill Nicholson (1919-2004)? Speler bij The Cockerels – naar het symbool van de haan in ‘Oxford Blue’ op het witte shirt – van 1938 tot 1955 en coach van 1958 tot 1974. Hij vertoeft daar in het goede gezelschap van Danny Blanchflower (1926-1993, speler van 1954 tot 1964), verkozen tot Player of the Century van Spurs.
De Noord-Ier was de ‘creatieve genius’ van Nicholson, de man die het ‘push-and-run’ een esthetisch kleedje gaf. Naast een geschilderd muurportret van Blanchflower, die op 67-jarige leeftijd aan de ziekte van Alzheimer overleed, hangt een tekst van hem: ‘The game is about the glory. It’s about doing things in style and with a flourish, about going out and beating the other lot, not waiting for them to die of boredom.’ Die tekst van Blanchflower vat de identiteit samen van hoe het spel volgens Tottenham Hotspur dient te worden gespeeld.
Danny Blanchflower, creatieve genius en visionair
Auteur Danny Bowler gaf zijn levensverhaal de passende titel mee: Danny Blanchflower, the Biography of a Visionary. Een visionaire voetballer, dat zeker, én de man die de visie van Bill Nicholson op het veld omzette in daden: push-and-run, zodoende. Nicholson volgde het advies van zijn eigen coach Arthur Rowe, met wie hij als speler de voor Spurs eerste Football Leaguetitel in 1951 had gewonnen.
Dankzij push-and-run. Ik benadruk het voor de derde keer omdat het een reformatie teweegbracht, een botsing van stijlen. Push-and-run vloekt met kick-and-rush. Geen lange ballen noch de blinde stormloop. Push-and-run is de methodiek van de een-twee, zoals give-and-go in het basketbal: geef de bal, loop door, ontvang. Snel de bal over de grond doorspelen en voorbij de tackle spurten om hem opnieuw in bezit te krijgen: ‘It proved an effective way to move the ball at pace, with players, positions and responsibility being fluid.’ Zo vat de Britse Wikipedia het samen, eraan toevoegend dat Tottenham hier een nieuwe, unieke stijl implementeerde in het Engelse voetbal.
Those glory, glory days: elf trofeeën tussen 1960 en 1973
Die push-and-run zit sinds de jaren vijftig van de twintigste eeuw in de genen van de Spurs: The Tottenham Way of Football. Blanchflower-Nicholson genereerden succes voor White Hart Lane: de eerste double van de twintigste eeuw in 1961; Charity Shield 1961; halve finale Europacup der Landskampioenen 1962; FA Cup 1962, Charity Shield 1962; Europacup der Bekerwinnaars 1963. Those Glory, Glory Days, een garantie voor goals bovendien met drie keer meer dan honderd per seizoen. Het werd een begrip tot in een boek, documentaire en film toe.
Bill Nicholson – in totaal goed voor elf trofeeën als coach van Spurs – bouwde na het afscheid van zijn vedette Blanchflower in 1964 nog een nieuw topteam rond Alan Mullery, Martin Peters, Alan Gilzean en Steve Perryman (recordhouder met 854 entrees), dat in 1971 een 1973 de winnende weg naar Wembley insloeg voor de League Cup en in 1972, 1973 en 1974 goed was voor respectievelijk twaalf (winnaar), tien (halve finale) en twaalf (verliezend finalist) duels in de UEFA Cup. In 1972 schreef Spurs de eerste editie van deze Europese beker op het palmares.
Dronken Spurshooligans breken Kuip af in 1974
De aangekondigde euforie van 1974 eindigde in een nachtmerrie: nederlaag in Rotterdam tegen Feyenoord en woeste en dronken Spursfan braken hun tribune van de Kuip af. Het Engelse hooliganisme stak voor het eerst zijn lelijke kop op. Bill Nicholson, amper 55, gooide gedegouteerd de handdoek in de ring. Ook met de steeds negatiever worden tactiek in het algemeen kon hij zich steeds moeilijker verzoenen. Tottenham verkeerde in het oog van de storm en degradeerde zelfs.
Argentijnse wereldkampioenen Ardiles en Villa winnen Cups
Na de terugkeer stuntte het met transfer van de Argentijnse wereldkampioenen van 1978. Osvaldo Ardiles en Ricardo Villa versterkten de rangen en luidden een nieuwe lente in op White Hart Lane. Met een verfrissing van het ‘push-and-run’-principe: FA Cupzeges in 1981 en 1982 en de UEFA Cup in 1984. Een kampioenstitel zat er echter nooit meer in, ook al volgden vedetten als Gary Lineker, Paul Gascoigne, Glenn Hoddle, David Ginola en Jürgen Klinsmann het pad van Blanchflower in The Tottenham Way of Football.
Want: the game is about the glory, it’s about doing things in style.
Mousa & Mauricio, de Bill & Danny van deze tijd
Zou er iemand zijn die dichter de stijl van Danny Blanchflower heeft benaderd dan Mousa Dembélé? Hij vertolkte – in het gezelschap van Jan Vertonghen en Toby Alderweireld – de meest recente versie van de Tottenhamfilosofie. In een regie van Mauricio Pochettino, de ‘Bill Nicholson’ van deze tijd. In ‘Brave New World. Inside Pochettino’s Spurs’ beschrijft auteur Guillem Balagué hoe Tottenham aanknoopte met de oude, enigszins vergane glorie. Dat mondde uit in een derde en tweede plaats in de Premier League in 2016 en 2017 en in de finale van de Champions League in 2019. Dembélé en Pochettino bereikten hun gemeenschappelijk ‘aha-moment’ op 13 februari 2018 in de achtste finale van de Champions League in Turijn tegen Juventus. Na een 2-0 achterstand binnen de tien minuten veroverde Dembélé het middenveld en dwong hij de Italiaanse landskampioen de voorsprong te beperken. Juventus werd uitgetikt op eigen veld en Spurs scoorde twintig minuten voor tijd de gelijkmaker. Pochettino noemde na afloop Dembélé ‘geniaal’ en vergeleek hem met onder meer Ronaldinho en Maradona.
The game is about the glory, it’s about doing things in style.
Zou The Special One daar ooit een seconde bij stilstaan?
