Eden Hazard stopt ermee. Op zijn 32 ste neemt hij definitief afscheid van het topvoetbal. Op zich geen verrassing. Toch doet het schrikken. En reflecteren bij wie hij is geweest: de beste dribbelaar uit de Belgische voetbalgeschiedenis. De spectaculairste speler ook. De compleetste is hij niet geworden. En heeft hij zichzelf op het allerhoogste niveau waargemaakt? Maar het publiek vermaken, dat kon hij als de allerbeste.
Eden Hazard: ‘Dit is een talent dat in wezen niet te coachen valt.’
Eden Hazard. Zijn eerste trainer, José Authom begreep al snel: ‘Dit is een talent dat in wezen niet te coachen valt, want hij kan meer dan ik. Bij één van zijn eerste keren dat hij zich aanbood op het trainingsveld jongleerde hij zo’n zeshonderd keer met het balletje. Het spektakel duurde twintig minuten. Hij had toen de leeftijd van een préminiem. José Authom zag hem in het shirt van Davon Suker op zijn tiende instructies geven aan zijn jongere broers voor het nemen van een strafschop: ‘Hij trapte ze een na een in de bovenhoek. Vader Hazard reageerde zeer rechtlijnig: hij moeide zich nooit en weigerde alle aanbiedingen. Het spelplezier van zijn zoon stond op de eerste plaats. En spelen deed hij. Want aan oefendiscipline had hij aanvankelijk een broertje dood. Il joue avec tout le monde. Toujours, avec ses gamins là. Dat doen er niet veel, want spelers die beter zijn dan de rest denken meestal alleen aan zichzelf. Als de training hem verveelde, trapte hij het wel eens af. Hij zat meteen in zijn tuin. Hij was te goed voor de anderen, maar hij bleef bescheiden en zette zich nooit boven de groep. Integendeel, spelen om te spelen. Zo kenden we hier een kleine jongen die luisterde naar de naam Eden Hazard.’
Op jonge leeftijd vond hij de weg naar de nationale jeugdselecties. Daar kwam hij onder de vleugels van algemeen coördinator Bob Browaeys. Die herkende in Hazard het uitzonderlijke gegeven van vader en moeder. Bob Browaeys: ‘Hij werd geboren als een talentvolle sporter, met in zijn geval snelheid en explosiviteit als basismotorische eigenschappen. Met zijn lage zwaartepunt heeft hij het ideale lichaam om te doen wat hij doet. Als federatie zorgden we ervoor dat hij zijn talenten maximaal kon ontwikkelen. Bij ons vertrekt alles van de individuele actie en van de een-tegen-een. Van vijf tot zeven jaar doen we niets anders. Ze mogen hun bal niet afgeven tot op een bepaalde leeftijd. Pas dan kun je versnellen en vertragen. Als je altijd in één tijd speelt, heb je geen ritmeverandering. Die komt er pas nadat je alles kunt qua individuele actie. Dat is de basis van het Belgisch voetbal geworden: je geeft de pass om de man uit te schakelen. Dat gegeven was op maat gesneden van Eden Hazard, die in staat is om zowel de bal in het elftal te houden als het spel snel te verleggen. Laat dat genie zichzelf losmaken. Als de ploeg rond hem op het hoogste toerental draait, dan zijn de Rode Duivels in staat om Brazilië, Duitsland of Spanje te verslaan. Verwacht van hem niet dat hij elke minuut aanwezig is, maar geef hem de kans om zijn flitsen te openbaren. En dan komt het vanzelf, want zoals gezegd: hij is geniaal.’
Het geniale van ‘le petit jeune’ : hij maakte van OSC Lille ‘le Barça du Nord’
Aan dat ‘geniale’ werd verder gevijld door het Centre de Formations van OSC Lille. Men noemde hem er ‘le petit jeune’.
En dankzij deze ‘petit jeune’ vierde de stad Lille – le capital du Flandre – in 2011 voor het eerst sinds 1954 nog eens het Franse kampioenschap. Beter nog: de dubbel, na de zege in de Coupe de France tegen PSG.
De gerespecteerde, gespecialiseerde website France Tactique maakt aan het einde van elk seizoen een analyse van het spelsysteem van de belangrijkste landskampioenen van Europa. Stilstaand bij het LOSC van 2010-2011 somde France Tactique een aantal vergelijkingspunten op met …FC Barcelona. In de Ligue 1 praatte men over Barça du Nord vanwege het 4-3-3-systeem, het langdurige balbezit, de aanvalslust, het flankenspel (met de koppels Beria-Hazard op links en Debuchy-Gervinho op rechts), de pressing over het hele veld en de rol van de bewakende middenvelder (Mavuba) voor de verdediging en de twee verdelende strategen (Cabaye-Balmont) met de punt vooruit.
In navolging van Barça organiseerde LOSC bij balbezit van de tegenstander onmiddellijk zijn diepe pressing, die begon bij spits Sow en het middenveldduo Cabaye-Balmont. Mavuba dichtte de bressen zoals Busquets en de defensief schoof zo hoog mogelijk op. In tegenstelling tot Barça had het op kracht terende centrale verdedigingsduo Rami-Chedjou minder vermogen tot uitvoetballen. Het balbezit begon bij hen, maar was vaak te lateraal. Er stond een sterk collectief blok, dat echter pas begon te voetballen op het ogenblik dat de buitenspelers Gervinho en Hazard en spelmaker Cabaye aan hun trekken kwamen. Ze lieten het offensieve compartiment draaien met hun dribbels en de kwaliteit van hun passeerbewegingen. Midvoor Moussa Sow vond 25 keer de weg naar het net als de beste doelschutter van de Franse competitie. Met een puntentotaal van 76, een doelgemiddelde van 68-36 en slechts vier nederlagen was LOSC cijfermatig op alle gebied de beste ploeg van Ligue 1: ‘LOSC, c’est le beau jeu.’ Ziedaar het vrijwel unanieme oordeel van de Franse voetbalpers. En de beste voetballer van ‘LOSC, c’est le beau jeu’, dat was zonder enige twijfel ‘le petit jeune’: de je-m’en-foutist van het Barça du Nord.
Chelseacoach José Mourinho schatte hem hoger in dan Neymar
Eden Hazard! Na anderhalf seizoen FC Chelsea – én een gewonnen Europa League – gonsde het tijdens de wintermercato van 2013-’14 al van de geruchten. Op weg naar PSG, de rijkste club van Frankrijk? Om er te schitteren in een driehoekje met Zlatan Ibramihovic en Edinson Cavani? Dat was het plan. Naar de Koninklijke, de grootste club van de wereld? Om er bij zijn favoriete Real te flonkeren in de voetsporen van zijn idool Zidane? Op de shortlist van de PFA Player of the Year tussen Luis Suarez, Yaya Touré en Sergio Agüero? Of bleef hij – voor sommigen al een kruising van Messi en Cristiano Ronaldo geworden – gewoon op Stamford Bridge? In de Chelseashop was hij binnen het jaar een megahit: de nieuwe Special One. De échte Special One stelde zich aanvankelijk zowaar bescheiden op en droeg de eigen troetelnaam over op zijn beschermeling. Volgens waarnemers had de prikkelende aanpak van José Mourinho Eden Hazard in 2014 tot de staat van volgroeidheid gebracht. Die Eden Hazard, the kid, werd door zijn coach bewierookt als de ‘beste jonge speler ter wereld’. Mourinho schatte hem hoger in dan Neymar. Herlees even het rijtje illustere namen van de eerste alinea: Zlatan, Cavani, Suarez, Touré, Agüero, Messi, Ronaldo en laten we er ook nog Neymar aan toevoegen. In deze opsomming stak de wereldtop.
Op dat niveau plaatste men de genaamde Hazard, Eden. De jongen die leerde voetballen op het versleten veldje van Royal Stade de Brainois, naast de ouderlijke tuin. Die jongen heeft zich op de leeftijd van 23 jaar gesetteld in Londen, met vrouw en twee kinderen. Hij gedroeg zich als een onberispelijke familieman: geen nachtelijke uitspattingen in celebritydiscotheken, geen crashes met veel te hoge snelheid met dure sportwagens, geen ruzies met ploegmaats, geen gedoe met luxecallgirls bij Europese verplaatsingen. Eden Hazard was nooit voer voor de Engelse tabloids en al evenmin voor de papparazzifotografen. Waarom niet? Het antwoord is klaar en duidelijk: waar zij doorgaans vertoeven, vindt men hem nooit. In gezelschap bleef hij wel de gewiekste speelvogel, de omgeving was zelden veilig voor zijn fratsen. Hij bezat ook zin voor humor om een zaal te entertainen: le stand up Eden est arrivé. Zo bleek uit zijn eindejaarsdiner-gig in 2013 met Kevin De Bruyne – die daar toen ook nog rondliep – op Chelsea Television. Hij was dus met zijn vak bezig, nog meer dan vroeger. In het eerste seizoen had al eens de neiging om na afloop van de training snel de plaat te poetsen, nadien klopte hij overuren op Cobham, het hypermoderne complex van Chelsea Football Club. Mourinho overtuigde hem van de noodzaak van de extra inspanning in functie van het elftal. De tijd dat Hazard als een jonglerende individualist door het leven ging, lag binnen de twaalf maanden achter hem. Stilaan gomde hij ook de momenten uit dat hij niet in de wedstrijd zat. Bij Lille konden die nog weleens oplopen tot dik vijftien minuten, bij Chelsea opende Hazard op een bepaald moment zélf de positionele jacht op de tegenstander in balbezit. Hij maakte zichzelf dus completer, althans vanuit de voetbalinzichten van Chelsea Academy. Lees: opereren vanuit een combattief geheel dat eerst aan organisatie, verdedigen en ontregelen van de eigen speelhelft denkt. Vervolgens gelooft het blauwe voetbaldenken heilig in de lange bal vanuit de centrale organismen van het elftal. Pas als laatste element ontluikt de ruimte voor het individuele hoogstandje, Hazard zo eigen. Prangende vraag van mijnentwege: is Hazard écht een betere voetballer geworden of is zijn hogere status enkel van toepassing binnen het strikte Chelseaconcept? Hoe zou hij zich ontwikkeld hebben bij clubs met een langdurige en kortstondige traditie van offensief en artistiek voetbal: Manchester United, Arsenal? Vermoedelijk zal deze vraag nooit een bevredigend antwoord krijgen. De Chelseafans deden er hun voordeel mee: Eden, Eden, Eden, Eden. Naar No Limit van 2 Unlimited. Zo rolde het van de tribunes na zijn hattrick tegen Norwich City. Hij vroeg toen om de penalty te mogen trappen en hij kreeg toestemming van Frank Lampard. Zou daar al de symbolische machtsoverdracht hebben plaatsgevonden, zonder dat iemand het op dat ogenblik goed heeft beseft? In april 2015 leidde hij, na een prachtige prestatie tegen Manchester United, Chelsea naar de landstitel. Hij werd uitgeroepen door zijn collega’s tot ‘PFA Player of the Season’. En de fans van Chelsea kozen hem voor de tweede keer op rij tot beste voetballer van Stamford Bridge. Na een nieuwe landskroon, deze keer onder de Italiaanse coach Conte, in 2017 kreeg hij opnieuw applaus op alle banken: voor de vierde keer op rij in het ‘Elftal van de Premier League’. Op 29 mei 2019 werd zijn laatste ‘performance’ de mooiste uit zeven magische jaren met 110 goals in 352 wedstrijden. In de finale van de Europa League tegen Arsenal (4-1) bood hij Pedro een doelpunt op een schoteltje aan maar scoorde er zelf twee. De aanvoerder pronkte met de Europa League.
Hij schreef een mooie geschiedenis schrijven op the Bridge, home is where the heart is. Toch kondigde hij die nacht zijn vertrek aan.
Na zeer wisselvallige prestaties op het de grote toernooien van 2014 – wereldbeker in Brazilië – en 2016 – EK in Frankrijk – luidde de vraag in de lente van 2018: zal het hem deze keer wèl lukken op de wereldbeker in Rusland?
Hazardinho speelde zijn ‘best game ever’ tegen Brazilië op het WK 2018
De vraag stellen was ze beantwoorden: wat een prestaties tegen respectievelijk Tunesië, Japan, Engeland en vooral Brazilië op . Zijn optreden tegen de ‘goddelijke kanaries’ werd door sommige waarnemers uitgeroepen tot ‘the best game ever’ van een Rode Duivel. De aanvoerder heeft diepe indruk gemaakt in Rusland en dat stond in de sterren geschreven. Of toch weer niet?
Zoals gezegd: Eden Hazard bleef immer onvoorspelbaar en op het wispelturige af. Na zijn eerste landstitel in 2014-’15 werd hij uitgeroepen tot ‘beste speler van de Premier League’. Het seizoen 2015-’16 verliep echter dramatisch voor hem: Chelsea werd uitgeschakeld in de achtste finales van de Champions League, eindigde negende in de competitie en miste voor het eerst in twintig jaar Europees voetbal. Na een sprankelende partij met de Rode Duivels tegen Hongarije (4-0) in de achtste finale van EURO 2016 werd hem door de internationale pers het etiket ‘wereldklasse’ toegedicht. Onder meer vanwege zijn elf succesvolle dribbels. Vijf dagen later viel hij – als leider van het elftal – door de mand tegen Wales. Het was dus wachten op de definitieve doorbraak. Zou hij zich de volgende maanden manifesteren als een voetballer van het formaat ‘Messi, Ronaldo, Iniesta’ of bleef hij de eeuwige jongen uit de ‘Tuin van Eden’? Het tweede deel van deze vraag is alvast beantwoord: neen! Hij is volgroeid als voetballer en als mens. Of hij een positief antwoord krijgt op deel één, hangt van de eigen ingesteldheid af. De intrinsieke kwaliteit is alvast aanwezig. Op de Wereldbeker van 2018 heeft hij alvast zijn limiet verlegd. Daar werd hij ‘Hazardinho’, een man van ‘Braziliaans niveau’ en verdiende hij zijn transfer naar Real Madrid een seizoen later.
Estadio Bernabeu en Real Madrid: het sprookje mondde uit in een nachtmerrie
Even leek het erop dat Bernabeu zijn ’Tuin van Eden’ zou worden. Het sprookje eindigde in een nachtmerrie van door de eigen nonchalance veroorzaakt overgewicht; een door zijn Rode Duivelsploegmaat Meunier aan flarden getrapte enkele en een door stress aangetast lichaam. De echte Eden Hazard kregen we nooit meer te zien: ondanks zijn gebrekkige conditie werd hij tegen beter weten in geselecteerd én opgesteld door Roberto Martinez in de aanloop en tijdens de wereldbeker van Qatar in 2022. Verder dan ontgoochelende prestaties kwam hij daar niet. Ook bij Carlo Ancoletti viel hij uit de gratie. De coach van Real Madrid beleefde dankzij Thibaut Courtois in 2022 één van de succesvolste jaren met een landstitel, een Champions League en een FIFA Club World Cup. Eden Hazard kwam amper in beeld en kreeg hooguit een invalbeurt. Op zijn 32 ste nam hij afscheid van een topvoetbal na opgeteld 635 matchen met 168 doelpunten op clubniveau en 126 interlands en 33 goals met de Rode Duivels. Goed voor een totaalscore van 751 duels met 201 treffers. Een perfect scenario zou dit zijn geweest voor om het even welke voetballer van niveau. Maar niet voor hem. En zo bleef hij toch altijd een beetje ‘het godenkind uit de tuin van Eden.’ Inderdaad, zoals hij was: Eden Hazard.
