Met Grande Torino stierf op 4 mei 1949 de Italiaanse humanistische visie op het voetbal: de tragedie van Superga (deel 4)

Een voetbalverhaal van oorlog en vrede (deel 4 van 4)

Op 7 mei 2020 zal het vijfenzeventig jaar geleden zijn dat de Tweede Wereldoorlog beëindigd werd. De story van Grande Torino is een voetbalverhaal van oorlog en vrede. Van ‘voetbal als oorlog’ – met agressie op het veld en de tribunes, zoals het fascisme het dicteerde. Versus ‘ voetbal als beschaving’ – met creatief spel en positief supporterschap, volgens de humanistische visie.

Op 4 mei 1949, vond één van de grootste tragedies plaats uit de geschiedenis van het wereldvoetbal. Het gezelschap van Il Grande Torino vloog te pletter tegen de basiliek van Superga boven Turijn. Meer dan 600.000 mensen woonden enkele dagen later de uitvaartplechtigheid bij.

In het kader van de Champions League treft Juventus Chelsea. Mijn blik vernauwt zich echter tot Grande Torino.

Eén kilometer voorbij de lichtmasten van het Olympisch Stadion hangt de volledige duisternis. Ik speur bijna op de tast naar waar eens het oude en bijna mythische stadion Filadelfia stond.

Een supportersbus van Juventus wacht in stilte om de hoek. Aan de overkant brandt licht. Het is de Pub Amore Mia, het huis van de Torinofans. De kroeg puilt uit. Ik bestel een Pizza Valentino Mazzola en trakteer op een fles wijn. Foto’s van Grande Torino vullen de muren. De langharige pubeigenaar Davide Virano legt in gebroken Engels uit hoe op 4 mei nog elk jaar honderden aanhangers van Torino afzakken naar Filadelfia: ‘This is the first street of Torino. Juve is big money, glamour and Fiat. Torino is the heart.’ In een filmpje op You Tube zingen fans bij een nachtelijke herdenking aan Filadelfia een versie van de Bob Marleys Redemption Song. Ter ere van de Granata. Virano en zijn vrienden slaan zichzelf op de borst als ‘de Palestijnen van de stad.’ Een dikke man met een snor schreeuwt zich schor voor Chelsea en vergelijkt Juventus met de maffia en de zwart-witte eigenaren met ‘Al Capone’. De Torinofans zijn door het dolle heen als Chelsea scoort: ‘Godiammo’ zendt Davide Virano als boodschap op Face Book: ‘Ik ben gelukkig.’ Hij laat een serveerster de pizza Mazzola brengen. Een verwijzing naar de dag waaraan men niet herinnerd wil worden: ‘We vergeten de 4e mei nooit. We dragen die voor altijd met ons mee. Mijn vader bracht mij het verhaal van Il Grande Torino bij. Hij vertelde het me toen ik nog een kind was. Het wordt van generatie op generatie doorgegeven. Zelfs Brazilianen bezoeken ons.’

Na de match klinken we met onze glazen wijn op de zege van… Chelsea. Voor de poorten van Filadelfia, een ommuurde ruïne met betonnen overblijfsels van de staantribunes. Er hangt een wimpel met de slogan ‘vervallen’, een aanklacht tegen het stadsbestuur van Turijn na de treurmars van 2007: Marcia per il Filadelfia. Het is 11 uur in de avond, volle maan. Op de heuvel boven ons flikkeren de lichten van de… Supergabasiliek. Ik denk aan de laatste woorden van Susanna Egri: ‘De geest van mijn vader is altijd bij mij. The spirit of my father is always with me.’

Il Grande Torino leeft. Grazie-Mille-Saluti.