BORN TO RUN: RED DEVIL BRUCE SPRINGSTEEN WORDT 70 – RW

Bruce Springsteen wordt vandaag 70 jaar. Is er ooit een zanger geweest die – dankzij de unieke combinatie stemgeluid en teksten – dieper de menselijke oeremotie heeft geraakt? Het antwoord is vanzelfsprekend: neen! En omdat The Boss mijn favoriete zanger is en zich in 2009 onder invloed van zijn zoon – een echte Red Mancunian – tijdens een concert op Old Trafford voorzichtig openbaarde als ‘sympathisant’ van Manchester United – hij toonde het publiek het Red Devilshirt met het nummer 50 en de naam The Boss op de rug – schrijf ik hier een kleine ode aan hem. Op basis van een inzicht in zijn beroemdste song ‘Born to run’, die exact 45 jaar geleden werd geboetseerd. Beste versie op de live-EP Chimes of Freedom ten voordele van Amnesty International uit 1988.

Na drie maanden van schrappen en vijlen, woede-uitbarstingen en depressieve neigingen, stond eindelijk de ultieme tekst op papier van zijn handelsmerk-meesterwerk: Born to run. Handgeschreven met pen en blauwe inkt, in een notaboekje. Dat leverde hem in december 2013 tijdens een veiling van Sotheby’s Fine Books and Manuscripts – tussen Shakespeare en Hemingway – een slordige 197.000 dollar op.

Dit gezegd zijnde: op 6 augustus 1974 nam hij met zijn E-Street Band de ‘official album version’ op in de 914 Sound Studios in Blauvelt, New York. Ik las het in de Collectors Edition van Rolling Stone: ‘Bruce. His 100 Greatest Songs.’

Springsteen trok zich in de winter van 1974 terug in een strandhuisje in zijn geboorteplaats Long Branch. Om er, zoals hij aan Rolling Stone vertelde: ‘de meest fantastische rocksong aller tijden te maken. Eén die je bij de keel grijpt en niet meer loslaat, niet alleen door de muziek maar vooral door het levensgevoel.’ Later zou hij zowel het lied als de gelijknamige elpee – die pas op 1 september 1975 werd gelanceerd en door hem een ‘muzikale roman’ werd genoemd – interpreteren als een keerpunt in zijn leven en werk: ‘Het is de plaat waarop ik mijn kinderlijke definities van vrijheid en liefde achter mij liet.’

Met Born to run nam hij afscheid én afstand van zijn eerste twee albums waarin hij vooral psychologische zelfreflecties over eigen jeugd en omgeving in – overigens zeer geslaagde – songs goot, die echter het ‘New Jersey-gevoel’ niet overstegen. Met Born to run transformeerde hij van ‘local hero’ naar ‘worldwide boss’. Biograaf Peter Amis Carlin schuwde de lyriek niet: ‘Born to run had een sound en een identiteit die krachtig genoeg waren om de perceptie te veranderen van iedereen die de plaat hoorde.’

Die universele herkenbaarheid vormt de kern van het album: de confronterende zoektocht naar het eigen ik, het pijnlijke loskomen van je wortels, in de ijdele hoop dat de liefde van je leven je vergezelt: ‘Wendy, let me in, I wanna be your friend. I want to guard your dreams and visions… Cause baby I’m just a scared and lonely rider… I want to know if love is real… Together Wendy we can live with the sadness, I’ll love you with all the madness in my soul… Come on with me… Tramps like us, baby, we’re born to run.’

Welk gevoel graaft er dieper dan tijdens concerten met gelijkgestemden deze tekstflarden mee te neuriën en, met de handen in de lucht, schorre keelklanken te uiten als The Boss with you schreeuwt en zijn karakteristieke stemsound inzet die hem tot de aangrijpendste ‘voice’ van de rock’-n-roll maakte: whoa-oh-oh-oh-oh-whoa-oh-oh-oh-oh. Tramps like us, baby we’re born to run. Wanen we ons dan niet allemaal even, Springsteengewijs, een zwerver in de geest? Happy Birthday, Boss en nog vele jaren gewenst.

De foto van Bruce met het Bossshirt van Manchester United is terug te vinden op internet, maar wordt ‘auteursrechterlijk’ beschermd.