Erik Ten Hag had absoluut niet het profiel om trainer te worden van Bayer Leverkusen. Alleen hoor je dat als club vooraf te weten.
Ongezien is het natuurlijk wel om je trainer na twee maanden en twee competitiewedstrijden te ontslaan. Maar Erik ten Hag was er in die periode in geslaagd zowat met iedereen te botsen en zich zo onmogelijk te maken. Zijn aanstelling bleek een miskleun van de eerste orde en dat werd aanvankelijk technisch directeur Simon Rolfes aangerekend. Hij was het die Ten Hag aantrok. Rolfes, die tussen 2005 en 2015 voor Bayer Leverkusen voetbalde en het huis kent, gaf ootmoedig zijn verkeerde inschatting toe. En handelde bliksemsnel toen iedereen inzag dat er met Ten Hag als trainer geen toekomstperspectief was. Wachten met een ontslag, zo zei Rolfes, zou een nog grotere fout zijn geweest. Dat werd dan weer sterk management genoemd.
Erik ten Hag was niet de eerste keuze om in Leverkusen de naar Real Madrid vertrokken Xabi Alonso op te volgen. De club wilde de Spanjaard Cesc Fabregas, maar die viel bij Como niet los te weken. Zo verscheen Erik ten Hag in beeld. De Nederlander werd vorig seizoen bij Manchester United na negen speeldagen ontslagen en veel lovende verhalen vielen er in zijn laatste maanden over hem niet te horen. Hij had onder meer dure (Nederlandse) spelers gehaald die tot miskopen uitgroeiden. Rolfes, die tussen 2005 en 2015 voor Bayer Leverkusen speelde, kende die verhalen, maar hoopte dat Ten Hag uit zijn fouten zou hebben geleerd en uit was op rehabilitatie. De nieuwe trainer kreeg bij Leverkusen wel amper inspraak in de transferpolitiek en zou daarover snel zijn ongenoegen laten blijken.
Afbrokkelende fundamenten
Bayer Leverkusen verloor tijdens het tussenseizoen zijn complete as en trok zestien nieuwe spelers aan. Daarvoor werd 170 miljoen euro uitgetrokken. Ten Hag, die in de buurt van de Duitse grens opgroeide en de Bundesliga kent, moest een nieuwe ploeg bouwen, maar al snel bleek dat hij daarvoor niet de geschikte man is. In plaats van een nieuw bouwwerk te metselen, brokkelden de fundamenten heel snel af. Bovendien aanhoorde de directie hoofdschuddend een paar vreemde statements van Ten Hag en ook met de spelersgroep was er geen klik. Ten Hag heet arrogant te zijn en is vooral vol van zichzelf. Dat was een stijlbreuk in vergelijking met zijn voorganger Xabi Alonso, die de spelers uitmuntend op een wedstrijd voorbereidde, coachte langs de lijn en tactisch heel sterk bleek. Nu kwamen ze er bij Leverkusen in een totaal andere wereld terecht, ook al was het de verwachting dat Ten Hag jonge spelers zou kunnen inpassen, zoals hij dat vroeger bij Ajax had gedaan.
Maar er was geen chemie tussen hem en de groep en er waren vragen over de manier van voetballen. Al tijdens de voorbereiding borrelde de onvrede daarover op. Het dieptepunt werd afgelopen zaterdag bereikt toen in de uitwedstijd op Werder Bremen een 1-3-voorsprong tegen tien man uit handen werd gegeven. Het werd 3-3, een nieuwe domper nadat de openingsmatch tegen Hoffenheim al met 1-2 werd verloren. In Bremen legde international en aanvoerder Robert Andrich de vinger op de wonde: hij sprak van een ploeg waarin iedereen met zichzelf bezig is en niemand echt wist wat hij moest doen. Dat niemand van het bestuur daarop reageerde was, veelzeggend. Twee dagen later werd Ten Hag op straat gezet. Zelfs de interlandbreak werd daarvoor niet afgewacht.
Zo’n snel ontslag is in de geschiedenis van de Bundesliga nog nooit gebeurd. Het is on-Duits. Bovendien werd Ten Hag in een communiqué ook op geen enkele manier bedankt voor het werk dat hij had geleverd. Alsof de passage van de Nederlander een voetnoot is die ze bij de club zo snel mogelijk willen vergeten.