Aan het einde van het seizoen 1952-1953 dook in meerdere kranten het bericht op dat Bram Appel een contract had getekend bij Royal Cercle Sportif Verviétois, kortweg C.S. Verviers. De Belgische club kwam weliswaar uit op het tweede niveau, maar kon voldoen aan de ambitie van Appel om als trainer aan de slag te gaan. ‘De goalgetter heeft zijn contract met Stade de Reims niet verlengd en zal bij Verviers een gecombineerde functie als speler-trainer aannemen. Op 1 juli zal hij in dienst treden voor een periode van twee jaar.’
Reims wilde Appel echter graag behouden en zocht daarom naar een oplossing. De kranten schreven toen dat er werd gedacht aan een bijzondere constructie, waarbij Appel op weekdagen zijn taak als trainer zou vervullen in Verviers, maar op zondag als speler zou uitkomen voor Reims.
Een week later speelde Reims een oefenwedstrijd tegen de Braziliaanse club América in Luik. Een bestuursdelegatie van Stade de Reims ging daar met de clubleiding van Verviers om de tafel om de Belgische club over te halen akkoord te gaan met het voorgestelde compromis. Er werd echter geen overeenstemming tussen de clubs bereikt, waarna Appel – nadat hem een nieuwe loonsverhoging in het vooruitzicht was gesteld – bijtekende in Reims. ‘Hij heeft het bestuur van C.S. Verviers medegedeeld dat hij besloten heeft de hem aangeboden functie als trainer toch niet te aanvaarden’, stond begin juni te lezen in een kort bericht in bijna alle Nederlandse dagbladen.
Bron: Martijn Schwillens en Bob Thomassen, ‘Het Kanon – De officiële biografie van Bram Appel’, 2023, blz. 120-121
Er bestaan dus niet twee, maar drie mogelijke varianten. Je kunt officieel speler-trainer zijn. Je hebt dan een dubbelcontract dat je in staat stelt wedstrijden te spelen (waarbij je normaliter ook aanvoerder bent) zowel als de ploeg te trainen. De coaching tijdens wedstrijden doe je dan in het veld als speler, zo nodig met assistentie van een of meer hulptrainers op de bank. Maar je kunt ook informeel als speler/trainer optreden. Je hebt dan alleen een spelerscontract, maar trekt de regie naar je toe in het veld (meestal ook als aanvoerder). Dat reikt verder dan het zijn van de ‘verlengde arm’ van de officiële trainer-coach. Johan Cruijff en Louis van Gaal zetten tijdens wedstrijden de opstelling om, op eigen initiatief. Zij waren, in voetbaltechnisch opzicht, ook dominant in de kleedkamers van respectievelijk Ajax Amsterdam en Sparta Rotterdam. Als de trainer van dienst hier niet mee om kan gaan en het ziet als inmenging, interventie in wat tot zijn aangelegenheden behoort, liggen de conflicten op de loer. Formeel berust het gezag over de spelersgroep immers bij de daartoe aangestelde persoon.
En dan de derde variant? Een dubbele baan: speler-hier en trainer-daar, zoals in de constructie met Appel werd voorgesteld. Is dat geen belangenverstrengeling? Ja, als dat gebeurt in dezelfde competitie. Dan komt ook het mededingingsrecht in het geding, zoals wanneer een en dezelfde persoon (meerderheidsaandeel) eigenaar van twee verschillende clubs is, ook als die alleen maar in een bekerduel tegen elkaar zouden uitkomen. Dat is verboden. Afgezien daarvan, hoe doe je dat als je zelf moet spelen terwijl de club die je traint, tegelijkertijd moet acteren? Overlaten aan de assistent-trainer op de bank?
Rob Siekmann
