Van 20 juli tot 20 augustus loopt FIFA Women World Cup 2023 in Nieuw-Zeeland en Australië. Stilaan krijgt het vrouwenvoetbal het respect dat het verdient. Dat heeft een eeuw geduurd. Dik honderd jaar geleden trok de eerste vedette van het vrouwenvoetbal, de rebelse Lilly Parr, in Groot-Brittannië tienduizenden fans naar de stadions. De vrouwelijke variant van het voetbal stak op dat ogenblik de mannelijke inzake populariteit naar de kroon. Tot woede van de Engelse conservatieve bondsbonzen. Ze schrapten gedurende een halve eeuw het vrouwenvoetbal uit hun programmatie. Tijdens UEFA Women’s Euro 2022 in Engeland werden alle kijkcijfers- en toeschouwersrecords gebroken. Deze maand volgen miljoenen mensen de prestaties van onder meer Megan Rapinoe, de Lilly Parr van deze tijd.
Naar aanleiding van FIFA Women World Cup 2023 brengen we ‘een kleine geschiedenis van het vrouwenvoetbal’ in tien afleveringen. En vijftien portretten van de beste speelsters aller tijden: ‘Van Mia Hamm in 1996 tot Alexia Putellas in 2023’. Afgewisseld met enkele opiniestukken. Onder de noemer ‘Heldinnen van het voetbal’, kortom.
Wendie Renard: beste verdedigster aller tijden zal geen wereldbeker winnen
Frankrijk leek zich te ontpoppen tot favoriet voor de eindzege van de Women’s World Cup 2023 na twaalf gescoorde doelpunten in vier wedstrijden en sterke opvoeringen tegen Brazilïe (2-1) en Marokko (4-0). In de kwartfinale liep het mis voor Les Bleues tegen ‘gastland’ Australië na een strafschoppensuspensserie. De inmiddels 33-jarige Wendie Renard zag haar wereldbekerdroom tijdens haar 150 ste interland definitief in rook opgaan.
Wendie Renard. Zij legde mee het fundament van Olympique Lyon Féminine. Zij was de baken van rust die zorgde dat ‘les Lyonnais’ evolueerden tot het sterkste clubelftal van Europa sinds 2010. Dat dankt zij aan haar ‘vroegrijpheid’: op haar zestiende, in 2006, kwam ze in het eerste elftal om er nooit meer uit te verdwijnen.
Op haar achtste voerde ze het belangrijkste gesprek van haar leven met haar terminaal zieke vader. In het aanschijn van diens dood leerde ze van hem lessen over ‘hoe te zijn’ en het te redden in de nietsontziende wereld. Sindsdien benoemt zij hem als ‘mon étoile’: haar ster, die haar steeds op haar pad vergezelt. Ze gaf deze titel ook aan haar autobiografie die in 2020 verscheen.
Daarin vertelt ze: ‘Sinds mijn jeugd ken ik zowel het geluk als de roekeloosheid. Ik ontdekte de droefheid als gevolg van de dood van mijn vader en tegelijk het begrijpen van het leven.’ Door het afscheidsgesprek met haar ‘papa Georges’ ervoer ze dat ze op mentaal gebied veel sterker was dan haar leeftijdsgenoten en dat steunde haar in het vervolmaken van haar droom: ‘Ik leerde dat niets ooit voorbij is, als men vooruit durft te kijken. De sleutel ligt in het zoeken van positieve voorbeelden, het reageren met respect op moeilijke omstandigheden en het glimlachend vragen om hulp aan mensen die van je houden.’
Georges Renard had reeds een eerste huwelijk achter de rug toen hij de moeder van Wendie ontmoette. Ook zij was gescheiden. Beiden hadden al kinderen toen ze in 1983 in het huwelijksbootje stapten. Hij werkte als secretaris van de burgemeester van het stadje Prêcheur op het oceaaneiland Martinique en stond bekend om zijn hulpvaardige inzet voor mensen die met armoede worstelden. De politiek bezielde hem veel meer dan het voetbal, maar hij stimuleerde Wendie in haar kindertijd om aan sport te doen. In de zomer van 1998 stelden dokters zowel prostaat- als longkanker bij hem vast. Ondanks het feit dat hij nooit had gerookt of gedronken. De chemotherapie kon niet meer baten en op 25 augustus 1998 nam Wendie berustend de telefoon op. Ze vertelde aan haar zus de harde boodschap die ze van de dokter kreeg: ‘Papa is dood’. Die barstte in snikken uit, zij bleef rustig. Als gevolg van het gesprek dat ze met haar vader had gevoerd over hoe het heengaan van een geliefde te plaatsen.
Wendie wilde van dan af één ding: een carrière in de sport. Ze voetbalde op straat en op de parkeerplaatsen van de stad als enige meisje met de jongens. Ze beoefende ook triatlon, handbal, atletiek en zelfs rugby. Ze trok zich weinig op niets aan van de klappen die ze kreeg tijdens de partijtjes. Ze nam zich voor nooit te wenen als het pijn deed en accepteerde de venijnigheden als onderdeel van het spel. Op haar beurt deelde ze vervolgens uit. Ze waarschuwde de jongens: ‘Wie mij raakt, pak ik ook.’ En ze schopte dat het een lieve lust was, haar grote gestalte had ze ter zake mee. Voor meisjes waren er amper voetbalvoorzieningen, maar op haar veertiende sloot ze aan bij Rapid Club de Lorrain. Haar kwaliteiten – zowel lichamelijk als technisch – werden snel opgemerkt door de verantwoordelijke die op Martinique verbonden was aan nationale Franse opleidingsinstituut – le Centre de Formation – in Clairefontaine.
In haar eentje maakte ze lange vlucht vanop het eiland naar Parijs. Het draaide uit op een mislukking: ze zakte voor de proeven, maar werd toch ‘ontdekt’ door een scout van Olympique Lyon. En daar kreeg ze wel haar kans. In 2007 stapte ze op haar zestiende vanuit de jeugdopleiding naar de eerste selectie. Dit veranderde zowel haar leven als dat van de club. Vijftien jaar later pronken ze samen met liefst 36 prijzen op het palmares: zestien landstitels, tien bekerzeges, acht Champions Leaguesoverwinningen en twee keer de beste in het International Women’s Club Championship. Ze leidde Lyon door liefst tien finales van de Champions League tussen 2010 en 2022 en verloor er twee na strafschoppen. Scoren deed ze bij het eerste succes in 2011 tegen Turbine Potsdam (2-0). Een indrukwekkende lijst volgde: FFC Frankfurt (2-0) in 2012, Wolfsburg (1-1, 4-3 penalty’s) in 2016, PSG (0-0, 7-6 penalty’s) in 2017, Wolfsburg (4-1) in 2018, Barcelona FC (4-1) in 2019, Wolfsburg (3-1) in 2020 en opnieuw Barça (3-1) in 2022. Wendie Renard werd zeer terecht opgenomen in het Champions League Team of the Decade 2011-2020. Vanuit de combinatie mentale volwassenheid – fysieke kracht – technische vaardigheid ontwikkelde ze zich tot beste centrale verdedigster ter wereld. Die bovendien het doel weet staan: 142 goals in 435 duels met de Lyonnais en 35 in 150 interlands met Les Bleues.
Vanuit de inspiratie die ‘papa George’ aan haar gaf. Hij weende steeds bij het horen van het Franse volkslied. Zonder te verklaren waarom. Het raakte hem tot in het diepste van zijn hart. Daarom kijkt ze bij het spelen van La Marseillaise voor elke match met Frankrijk steeds naar de hemel en roept ze zijn hulp aan. Hij begeleidde haar vanuit het universum op haar tocht, beweert ze in ‘Mon Etoile’. De Wereldbeker winnen met Les Bleues, dat is haar niet gegund, de 37 ste trofee is er niet gekomen. Wendie Renard.
