Van 20 juli tot 20 augustus loopt FIFA Women World Cup 2023 in Nieuw-Zeeland en Australië. Stilaan krijgt het vrouwenvoetbal het respect dat het verdient. Dat heeft een eeuw geduurd. Dik honderd jaar geleden trok de eerste vedette van het vrouwenvoetbal, de rebelse Lilly Parr, in Groot-Brittannië tienduizenden fans naar de stadions. De vrouwelijke variant van het voetbal stak op dat ogenblik de mannelijke inzake populariteit naar de kroon. Tot woede van de Engelse conservatieve bondsbonzen. Ze schrapten gedurende een halve eeuw het vrouwenvoetbal uit hun programmatie. Tijdens UEFA Women’s Euro 2022 in Engeland werden alle kijkcijfers- en toeschouwersrecords gebroken. Deze maand volgen miljoenen mensen de prestaties van onder meer Megan Rapinoe, de Lilly Parr van deze tijd.
Naar aanleiding van FIFA Women World Cup 2023 brengen we ‘een kleine geschiedenis van het vrouwenvoetbal’ in tien afleveringen. En vijftien portretten van de beste speelsters aller tijden: ‘Van Mia Hamm in 1996 tot Alexia Putellas in 2023’. Afgewisseld met enkele opiniestukken. Onder de noemer ‘Heldinnen van het voetbal’, kortom.
Lieke Martens, 150 ste interland bracht geen geluk voor beste voetbalster van Nederland
Lieke Martens. Uitgeschakeld met Oranje tegen Spanje, in de kwartfinale van de Women World Cup 2023. Bij haar 150 ste interland, tijd om afscheid te nemen?
De beste Nederlandse voetbalster ooit en de beste van de wereld in 2017. Meer dan 1, 3 miljoen volgers op sociale media. Kampioen van België (met Standard), Zweden (met Rosengarden), Spanje (met FC Barcelona). Tussendoor ook nog een passage bij de Duitse topclub Duisburg. En toch steeds: heimwee naar huis. Heimwee naar ‘heimat’ Limburg. Een ondefinieerbaar gevoel, maar bij haar ook onuitroeibaar. Het was steeds aanwezig, van bij het begin toen ze naar eerst naar een KNVB-opleidingsproject in Amsterdam verhuisde en aansluitend op haar zeventiende haar eerste semi-professionele stappen zette bij SC Heerenveen, aan de andere kant van Nederland. Ze voelde zich dolgelukkig dat ze een jaar later zich kon ontplooien in eigen omgeving bij VVV Venlo. Ze viel zo in de smaak dat de Belgische topclub Standard haar wegkocht. Ze werd meteen topschutter, kampioen én winnaar van de BE-NE-Cup. Dit was een duel tussen de Nederlandse en Belgische kampioen. Martens leidde Standard met twee treffers naar de zege tegen FC Twente (4-1). Haar prestaties bleven niet onopgemerkt en Duisburg, een grote naam uit de Bundesliga mét Europese allure, legde haar een sterk contract voor. Daar leerde ze incasseren en zag er de keerzijde van de medaille. Als gevolg van administratieve slordigheden bleef ze noodgedwongen maanden aan de kant en vervolgens kapseisde de zo trotse club als gevolg van financieel wanbeleid. Desondanks scoorde ze in moeilijke omstandigheden elf keer in 35 wedstrijden, zijnde één op drie.
Zweden was het volgende station: bekerhouder Kopparsberg Göteborg drukte haar overgang door. Met twaalf doelpunten in 39 partijen ontlokte ze de interesse van Rosengard, de grootste ploeg van het land. Met talrijke landstitels, bekerzeges en Europese prestaties. Kampioen én bekerwinnaar en stilaan volledig klaar voor de internationale top. Die metamorfose kwam in de voor haar magische zomer van 2017. Nog voor het EK in eigen land kon ze tekenen bij FC Barcelona. Een club die haar als gegoten zat: balvaardig en dribbelsterk, zowel aan de buitenzijde als tussendoor. Ze oefende vroeger uren op trappen tegen een muurtje en scherpte haar techniek aan door ‘internetstudie’ van de dribbel: ze voerde hem zowel met haar linker- als rechterbeen perfect uit. In Zweden leerde ze ook het klassieke ‘pingelen’ mengen met snelheid. Ze speelde niet voor niets anderhalf jaar samen met de Braziliaanse wereldvedette Marta. Tijdens het EK 2017 in eigen land leidde ze de Oranje Leeuwinnen naar het goud. Het toernooi om de Europese titel werd dé maand uit het leven van Lieke Martens: overwinningen tegen België, Noorwegen, Denemarken, Zweden, Engeland en opnieuw Denemarken in de finale. Met drie doelpunten van haar voet, vooral was ze het boegbeeld van het team waarmee heel Nederland bij wijze van spreken op de foto wilde. Bij FC Barcelona trok ze de lijn door: drie landstitels, vier bekerzeges, een gewonnen – na een prachtprestatie tegen Chelsea FC – en twee verloren finales in de Champions League in vijf seizoenen. Met telkens dubbele doelpuntencijfers, op het door blessures geteisterde seizoen 2019-’20 na. Lieke Martens maakte zich waar als speelster van wereldklasse. Ze kon ook ‘slechte’ matchen in haar voordeel beslechten en wisselde momenten van ‘gratie’ af met ‘realistische’ inzichten. Met die ‘controlerende stijl’ bracht ze haar team tijdens La Coupe du Monde 2019 in Frankrijk zelfs naar de finale tegen de Verenigde Staten. Die moest ze langs de zijlijn volgen door een hardnekkige teenblessure. De revanche lonkte op de Olympische Spelen van 2021 in de kwartfinale. Bij een 2-2 stand op tien minuten voor tijd mocht de linkerflankaanvalster zich achter een elfmeter zetten. Ze miste haar eerste afspraak met de geschiedenis en weende nadien bittere tranen. Op het Euro 2022 viel ze opnieuw door een voetblessure naast het kwartfinaleduel met Frankrijk. Het zat Lieke Martens op cruciale momenten van haar loopbaan niet mee. Om die heimwee naar huis te verzachten, ruilde ze Barça voor PSG, Barcelona voor Parijs. De beste voetbalster van Nederland – even de beste van Europa en zelfs de wereld – wilde ondanks haar kosmopolitische clubs altijd weer dichter bij de heimat komen. En het lijkt erop dat haar beste tijd bij Oranje voorbij is. Komt het afscheid in zicht? Lieke Martens.
