Richting het EK 2020 schreef Jan Willem Spaans een twintigtal portretten van spelers van het Nederlands elftal. Met een jaar vertraging gaat Oranje, onder een nieuwe bondscoach, op jacht naar een tweede EK-kroon. Tot het begin van het toernooi lichten we de hoofdrolspelers uit. Deze week Donny van de Beek. De middenvelder kent een moeilijk eerste jaar bij Manchester United en vierde deze week zijn 24e verjaardag.
Gezegend is het land met een voetballende infrastructuur als die van Nederland. Klein, dichtbevolkt en bezaaid met grondig georganiseerde amateurclubs. Neem Veensche Boys in ondernermersdorp Nijkerkerveen, waar Donny van de Beek zijn eerste stapjes als voetballer zette. Zijn vader had hem direct na de geboorte al aangemeld. Het eerste elftal speelt in de Tweede Klasse, de zevende laag in de voetbalpiramide. Desondanks vind je op de clubwebsite onder het kopje jeugd de namen, telefoonnummers en e-mailadressen van een voorzitter, hoofd en secretaris van de jeugdopleiding, alsook contactgegevens van drie coördinatoren van verschillende leeftijdsgroepen. Al op tienjarige leeftijd hebben naast Ajax ook Vitesse, PSV, Feyenoord en FC Utrecht het ventje in de smiezen.
Kruiwagens ervaring
Omdat het gezin seizoenkaarten bij Ajax heeft, is dat uiteindelijk de keuze. Donny’s ouders getuigen later dat het voor een dorpsjongen best even moeilijk was in de grote stad, maar kinderen wennen snel. Bovendien is er thuis wel wat ergers aan de hand: broertje Rody heeft een tumor in zijn rug. Gelukkig geneest hij en is Rody nu gezond en wel eerste elftalspeler bij Veensche Boys. In de hoofdstad ontfermt niemand minder dan Sjaak Swart zich over Van de Beek. Op De Toekomst, waar het wemelt van voetbalvisionairs met kruiwagens ervaring, vertelt D-jeugdtrainer Dennis Bergkamp regelmatig wat een bijzonder joch hij in zijn ploeg heeft rondlopen. Buiten het veld een bescheiden, rustig mannetje, erbinnen een vuurspuwer die het haat als hij verliest, als Ajax verliest liever. Was het hem niet gelukt als voetballer door te breken, dan had hij nu zeker tussen de fanatieke aanhangers in de Johan Cruijff ArenA gestaan.
In feite is Van de Beek gewoon een supporter, toevallig met veel talent. Wie talent heeft, wordt bij Ajax traditiegetrouw snel gebracht. Vaak in een onbeduidende bekerwedstrijd, voor Van de Beek was een mooier podium weggelegd. Hij verdedigde Mokum voor het eerst in de Europa League-wedstrijd op Celtic Park. Toevallig waren de Bhoys ook opponent toen papa André zijn zoontje voor het eerst meenam naar de ArenA, de dag waarop het Ajax-virus Donny voorgoed zou treffen. Het is een kille winter in Amsterdam. Supporters zijn het voetbal van Frank de Boer zat, zeker als het niet tot titels leidt. Fluisterend gaat het bericht door de hoofdstad dat er op het bijveldje aan de Borchlandweg wél leuk voetbal te zien is.
Alles voor zijn boezemvriend
Jong Ajax is in de Eerste Divisie een swingende machine. Naast Nouri heeft Van de Beek ook gezelschap van Frenkie de Jong, het is een middenveld zo mooi dat er eigenlijk geen juiste woorden voor zijn. En dan de klap. Van de Beek praat in de eerste maanden liever niet over het noodlot dat zijn boezemvriend trof en het slechte seizoen van Ajax is volledig verklaarbaar. Zoiets vreselijks doet iets met jonge mensen. Van de Beek, intussen als motor op het Ajax-middenveld, kent zijn eigen manier om zijn maat te eren in het revancheseizoen 2018-19.
Erik ten Hag en zijn ploeg rekenen af met criticasters en hijsen de zeilen voor een schitterende odyssee door Europa. Na Real Madrid gaat in de kwartfinale ook Juventus voor de bijl. In de return in Turijn is het Donny zelf die 1-1 maakt, op het scorebord kijkt en ziet dat de klok in de 34e minuut loopt. Het lot kent rare, maar mooie spelingen. Enkele weken later is de schaal weer bij Ajax. Na vijf jaar zonder behalen de Amsterdammers de landstitel door met 1-4 bij De Graafschap te winnen. Wat Donny en Appie samen voor ogen hadden, moet eerstgenoemde vieren zonder zijn boezemvriend. Ajax kampioen. Voor de 34e keer.
Het leek erop dat zijn goede spel in binnen- en buitenland hem een droomtransfer op zou leveren, maar interesse van Real Madrid resulteerde niet in een transfer. ‘Donny nog een jaar’, jubelde de F-side. Laat niemand denken dat het een straf voor hem is.
